Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu giải trình, làm rõ vụ án Hồ Duy Hải. Ảnh: Văn Điệp - TTXVN

Tại Phiên thảo luận tại Hội trường sáng 15/6, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã giải trình trước Quốc hội một số nội dung về nền tư pháp, vụ án “buôn lậu gỗ trắc” ở Quảng Trị và đặc biệt là vụ án Hồ Duy Hải.
*Nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết: Bộ Chính trị đã có hai nghị quyết quan trọng: Nghị quyết 49 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; Nghị quyết 48 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020. Hiện nay, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị, hai Nghị quyết quan trọng này đang trong quá trình tổng kết. Đến nay, qua quá trình tổng kết, có thể khẳng định, Việt Nam đã đạt được rất nhiều thành tựu quan trọng về cải cách tư pháp và xây dựng pháp luật, đặc biệt là xây dựng thể chế, tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ, quan hệ quốc tế, xây dựng các thể chế bổ trợ tư pháp và nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp trên thực tế.
Nêu quan điểm đối với vụ án “buôn lậu gỗ trắc” ở tỉnh Quảng Trị được đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) nêu trong phiên thảo luận trước đó, ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, nội dung vụ án này đã được Tòa án nhân dân Tối cao báo cáo tại kỳ họp trước. Sau kỳ họp, đại biểu đề nghị có giám sát; kết thúc kỳ họp, Tòa án nhân dân Tối cao đã chuyển hồ sơ vụ án đến Ủy ban Tư pháp của Quốc hội theo yêu cầu của Ủy ban Tư pháp. Hiện nay, Tòa án nhân dân Tối cao đang chờ ý kiến của Ủy ban Tư pháp. “Nếu Quốc hội quyết định là giám sát, chúng tôi sẽ phục vụ việc giám sát. Nếu không giám sát, chúng tôi sẽ thụ lý đơn và trả lời đơn theo quy định của tố tụng”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình nói.
* Thông tin về vụ án Hồ Duy Hải
Về vụ án Hồ Duy Hải đang được rất nhiều đại biểu quan tâm, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết: Đây là một vụ án đã xảy ra từ 2008, trải qua quá trình tố tụng nhiều cấp, đã được liên ngành thẩm định. Đoàn giám sát oan sai của Quốc hội năm 2015 đã xem xét vụ này.
Đặt vấn đề, qua quá trình sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, Chủ tịch nước quyết định, câu chuyện đặt ra là Hồ Duy Hải có phạm tội hay không?, có oan sai hay không?. Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết đây là câu hỏi lớn được đại biểu và dư luận quan tâm.
Tóm tắt vụ án, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, theo hồ sơ vụ án, Hồ Duy Hải quen hai cô gái ở Bưu điện Cầu Voi (ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An). Vào tối 13/1/2008, Hải đến đó chơi. Lúc này, cô Vân đang làm việc, cô Hồng đang nghỉ. Hải vào nói chuyện với cô Hồng, quá trình nói chuyện có tán tỉnh, sờ soạng. Sau đó, Hải có ý định quan hệ tình dục với cô Hồng nên đã đưa tiền cho cô Vân đi ra ngoài mua trái cây. Ở nhà, Hải dẫn cô Hồng vào buồng ngủ ép quan hệ tình dục nhưng cô Hồng phản ứng, đạp một cái vào bụng Hải và bỏ chạy rồi bị ngã. Hải đuổi theo nhưng cô Hồng la làng lên; sợ bị lộ Hải đuổi đến nơi cô Hồng ngã và lấy cái thớt gần đó đập vào đầu, sau đó cắt cổ cô Hồng. Cô Vân đi mua trái cây về, thấy bạn bị giết, Hải cũng giết luôn theo cách tương tự.
Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, Cơ quan điều tra đã nêu một số chứng cứ chứng minh Hồ Duy Hải phạm tội. Theo đó, Hải đã mô tả chính xác những đồ vật có trong hiện trường; nếu không có mặt tại hiện trường sẽ không thể mô tả được. Chánh án Nguyễn Hòa Bình nêu điểm lưu ý trong nội dung mô tả hiện trường của Hồ Duy Hải, đó là những đồ vật trong phòng ngủ. Bưu điện là nơi công cộng, bên ngoài ai cũng biết nhưng trong phòng ngủ, nếu không có mặt tại hiện trường sẽ không thể biết vị trí của những đồ vật như con gấu, tờ báo, cốc nước, túi trái cây... Hồ Duy Hải đã mô tả đúng vị trí vào thời điểm xảy ra vụ án.
Chứng cứ thứ hai là diễn biến hành vi. Hồ Duy Hải khai khi có hành vi sờ soạng, cô Hồng không nói gì nhưng khi Hải đè cô Hồng ra, cô Hồng phản ứng lại, đạp vào bụng. Hiện trường để lại là chiếc áo ngực cô Hồng không kịp sửa lại như phản ứng bình thường của người phụ nữ. Thêm nữa, do đập đầu bằng thớt nên đỉnh đầu cô Hồng có vết lõm. Kết luận của pháp y là do tác động của vật cứng, mặt phẳng. Giám định pháp y cho thấy âm đạo của cô Hồng có dịch do quá trình kích dục.
Về tài sản cướp được, Hồ Duy Hải khai sau khi giết hai cô gái có lấy của bưu điện một số tiền, simcard, một số nữ trang. Thời điểm khám nghiệm hiện trường, cơ quan điều tra không thể biết Hải lấy được gì nhưng đến khi bị bắt, lời khai của Hải khớp với nội dung trình báo của người thân hai cô gái.
Một chi tiết đáng lưu ý, có giá trị chứng minh là Hồ Duy Hải khai lấy của cô Hồng dây chuyền có mặt, của cô Vân dây chuyền không mặt. Kết quả khám nghiệm, mặt dây chuyền của cô Vân vẫn lưu lại trong ngực áo của cô Vân.
Khi cơ quan điều tra yêu cầu Hải khai quá trình tiêu thụ số tài sản này, Hải cũng khai chính xác địa chỉ nơi bán vàng và điện thoại. Cũng theo ông Nguyễn Hòa Bình, có những vấn đề cơ quan tố tụng xét thấy phù hợp với vụ án một cách ngẫu nhiên như việc Hải mô tả về người bán hàng tại các quầy hàng, giá cả các tài sản, phương thức thanh toán…
Về hung khí, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cho biết, ở thời điểm khám nghiệm hiện trường, cơ quan điều tra không thể biết được rằng cái thớt chính là hung khí. Chỉ khi bắt được và Hải khai ra đã dùng cái thớt đập vào đầu nạn nhân, cơ quan này mới biết, lúc đó cái thớt đã bị dọn đi. Với con dao, Hải khai, ở bên tường của nhà bưu điện có một cái bảng và Hải đã giắt con dao vào đó. Không ai tìm thấy con dao này; chỉ Hải mới biết được vị trí con dao. Sau này, cơ quan điều tra cho biết, sau khi khám nghiệm hiện trường, có 3 người thuộc lực lượng dân phòng tham gia dọn phòng bưu điện đó, khi phun nước và dỡ bảng ra, có một con dao rơi xuống. Ba người này đã sơ suất vứt con dao đi. Sau đó, cơ quan điều tra cho ba người này mô tả con dao trên. “Dư luận nói là mua dao ngoài chợ về để thay hung khí nhưng trong hồ sơ vụ án không có nội dung này. Cơ quan điều tra mua dao và thớt về để Hải nhận diện hung khí và những người có liên quan nhận diện xem có đúng với con dao, cái thớt đã có mặt tại hiện trường hay không. Khi để ra một loạt dao, Hồ Duy Hải đã nhận diện đúng con dao sử dụng để gây án” Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết.
Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, đối tượng Hồ Duy Hải có 25 lời khai nhận tội. Lời khai nhận tội đầu tiên là do Hải tự viết ra chứ không phải bản hỏi cung. Vào những thời điểm quan trọng của vụ án, Hải đều thừa nhận. Khi nhận kết luận điều tra của cơ quan điều tra, Hồ Duy Hải nhận kết luận điều tra là đúng. Khi nhận cáo trạng của Viện kiểm sát, Hải cũng khẳng định cáo trạng là đúng. Khi kết thúc phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm, gửi đơn cho Chủ tịch nước, Hồ Duy Hải cũng không kêu oan, chỉ xin giảm nhẹ hình phạt. Người kêu oan nhiều nhất lại là mẹ của Hải ở ngoài xã hội.
Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình khẳng định, còn nhiều chứng cứ khác về vụ án, Tòa án nhân dân Tối cao sẽ phục vụ thông tin đầy đủ về vụ án cho bất cứ đại biểu Quốc hội quan tâm./. 

>>> Xử giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải: VKSNDTC đề nghị thực nghiệm lại hiện trường