Thực hiện Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 22/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có nhiệm vụ rà soát, tổng hợp nhu cầu hỗ trợ phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn tại các địa phương, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Sau khi rà soát, tổng hợp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị kinh phí hỗ trợ các chi phí như sau: điện, dầu bơm nước; nạo vét cửa lấy nước, kênh mương; sửa chữa công trình thủy lợi; đắp đập tạm ngăn mặn giữ ngọt; đào ao, giếng trữ nước ngọt; kéo dài đường ống cấp nước sinh hoạt; mua thiết bị lọc, trữ nước; vận chuyển nước sinh hoạt cho người dân, bệnh viện, trường học tại vùng khó khăn về nguồn nước ngọt.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhận được văn bản của 25 địa phương (không bao gồm 8 địa phương thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý hỗ trợ khẩn cấp từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2020) và 1 đơn vị khai thác công trình thủy lợi đề nghị hỗ trợ kinh phí phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn với kinh phí tổng cộng trên 2.499 tỷ đồng.
Sau khi rà soát theo nội dung, nguyên tắc và mức hỗ trợ đề nghị trên và mức độ ảnh  hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn tại các địa phương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị hỗ trợ trên và đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Do ảnh hưởng của sự thiếu hụt lượng mưa trong mùa mưa năm 2019, lượng nước trữ trong các hồ chứa thủy lợi, thủy điện ở hầu hết các khu vực trong cả nước đều ở mức thấp, phổ biến từ 50-80% dung tích thiết kế. Điển hình, các hồ chứa thủy điện thường xuyên tham gia bổ sung nước cho sản xuất nông nghiệp: ở thượng nguồn hệ thống sông Hồng - Thái Bình chỉ trữ đạt khoảng 60% dung tích thiết kế; riêng hồ Hòa Bình ở mức 63% - mức thấp nhất trong 30 năm qua, kể từ khi đưa vào vận hành.
Ở khu vực Trung Bộ chỉ đạt mức 15-30% dung tích thiết kế. Dòng chảy hầu hết các sông suối cũng bị thiếu hụt, trên sông Mê Công về Đồng bằng sông Cửu Long bị thiếu hụt nghiêm trọng, thậm chí thấp hơn cả năm 2015-2016 (năm xuất hiện xâm nhập mặn kỷ lục).
Tình trạng trên đã dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn lịch sử ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long; hạn hán, thiếu nước ở khu vực miền núi phía Bắc, Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ, Trung Bộ và Tây Nguyên.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các giải pháp phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn được thực hiện đã mang lại hiệu quả cao. Cụ thể, ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, mặc dù mức độ xâm nhập mặn ở mức cao hơn đợt xâm nhập mặn nghiêm trọng năm 2015-2016 nhưng tổng thiệt hại lúa vụ Mùa 2019 và Đông Xuân 2019-2020 đến nay là 49.800 ha, chỉ bằng 1,81% so với diện tích gieo trồng. Lúc cao nhất có khoảng 96.000 hộ dân gặp khó khăn về nước sinh hoạt, thấp hơn khoảng 114.000 hộ so với năm 2015-2016 (210.000 hộ).
Ở khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ, toàn bộ diện tích gieo cấy được cấp đủ nước, tổng lượng nước xả từ các hồ chứa thủy điện 2,68 tỷ m3 , tiết kiệm từ 2-3 tỷ m3 so với các năm gần đây.
Dự báo trong thời gian tới, lượng mưa khả năng tiếp tục thiếu hụt và có nắng nóng kéo dài nên nguy cơ sẽ xảy ra hạn hán, thiếu nước ở Tây Nguyên đến tháng 5/2020 và trên diện rộng, mức độ gay gắt tại khu vực Trung Bộ đến hết tháng 8/2020./.