Đêm 19/8, cơ hội ngắm siêu trăng đầu tiên trong năm 2024

Chiêm ngưỡng siêu trăng lớn nhất trong năm nhìn từ Saudi Arabia tối 30/8/2023. Ảnh: THX/TTXVN

Theo nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA), đêm 19/8 là thời điểm lý tưởng nhất để người quan sát ở Việt Nam theo dõi hiện tượng "siêu trăng". Đây là lúc Mặt trăng đạt pha tròn, trùng với thời điểm nó tới điểm gần Trái Đất nhất trên đường đi của mình (các nhà thiên văn gọi là điểm cận địa).

“Vì lý do này, trong đêm siêu trăng, chúng ta thấy trăng tròn lớn hơn so với trăng tròn thông thường khoảng 14% và có thể sáng hơn 30%. Mặc dù vậy, trên thực tế, độ sáng của trăng tròn phụ thuộc vào nhiều yếu tố của thời tiết và khí quyển, do đó chỉ những nơi ít ô nhiễm và trời quang mây, người quan sát mới thấy rõ sự khác biệt này”, nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn phân tích.

Trăng tròn lần này còn được gọi là "Trăng xanh" bởi đây là lần trăng tròn thứ 3 trong số 4 lần trăng tròn của mùa hè này. Cụ thể, nếu giữa một ngày phân và ngày chí liền nhau có 4 lần trăng tròn (lần này là giữa hạ chí và thu phân) thì lần trăng tròn thứ 3 trong số đó được gọi là trăng xanh. Tuy nhiên, đây hoàn toàn chỉ là yếu tố văn hóa do cách gọi tên của một số nền văn hóa phương Tây. Mặt trăng không hề có sự khác biệt nào về màu sắc so với những ngày khác.

Tuy nhiên, trăng tròn tháng này cũng được gọi là siêu trăng xanh do kết hợp của 2 hiện tượng siêu trăng (hiện tượng Mặt trăng tiến rất gần đến Trái đất vào thời điểm trăng tròn) và trăng xanh (hiện tượng trăng tròn xuất hiện 2 lần trong vòng một tháng dương lịch hoặc 3 lần trong 4 tháng).

Thông thường, chỉ có ba lần trăng tròn vào mỗi mùa trong năm; tuy nhiên vì chu kỳ của trăng tròn xảy ra cứ 29, 53 ngày/lần nên thỉnh thoảng một mùa sẽ có 4 lần trăng tròn. Trăng tròn thêm trong mùa được gọi là trăng xanh; xuất hiện trung bình 2,7 năm/lần.

Nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn cho biết thêm, những người yêu thích thiên văn tại Việt Nam có thể ngắm siêu trăng xanh vào đêm 19/8 mà không cần các thiết bị hỗ trợ như ống nhòm hay kính thiên văn.

Nếu bỏ lỡ, người yêu thiên văn vẫn có cơ hội ngắm các siêu trăng khác vào tháng 9, 10 và 11 sắp tới; trong đó, trăng tròn tháng 10 sẽ ở gần Trái Đất nhất và sẽ là siêu trăng lớn nhất.