Điểm hẹn văn hóa tâm linh đặc sắc tại Côn Đảo

Lễ giỗ Bà Phi Yến là hoạt động văn hóa lớn nhất tại đặc khu Côn Đảo. Lễ hội truyền thống Lễ giỗ Bà Phi Yến đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2022.

Lễ hội gắn liền với truyền thuyết về Bà Phi Yến, tên tục là Lê Thị Răm. Bà là người phụ nữ trung trinh, yêu nước, đã can ngăn nhà vua rước ngoại bang về giải quyết vấn đề nội bộ quốc gia.

Tương truyền, bà mất tại Côn Đảo ngày 18/10 âm lịch năm 1785. Người dân lập An Sơn miếu tại khu dân cư số 3 để thờ cúng. Từ đó, ngày 18/10 âm lịch hằng năm trở thành dịp để nhân dân tri ân đức Bà.

Lễ hội diễn ra trong 3 ngày, từ 5/12 đến hết 7/12/2025 (tức 16-18/10 âm lịch). Phần hội gồm nhiều hoạt động văn nghệ, thể thao và trò chơi dân gian. Điểm nhấn là nghi thức rước linh vị Hoàng tử Hội An và Lễ Mộc dục.

Ông Nguyễn Văn Mạnh, Phó Chủ tịch UBND Đặc khu Côn Đảo cho biết: Nhiều năm qua, Lễ giỗ Bà Phi Yến giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần nhân dân.

Lễ khai hội đã diễn ra long trọng tại Di tích An Sơn miếu với sự tham gia đông đảo của người dân và du khách. Mọi người đến để hòa mình vào không khí lễ hội và tưởng nhớ công đức Bà.

Sau lễ khai mạc, 240 người dân và du khách đã tham gia hội thi kéo co tập thể. Con số 240 tượng trưng cho lễ giỗ lần thứ 240 của Bà. Đây là hoạt động mở đầu chuỗi sự kiện văn hóa đậm đà bản sắc vùng biển đảo.

Chia sẻ về không khí lễ hội, anh Nguyễn Hoàng Phương (Đặc khu Côn Đảo, Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết: "Ngoài người dân đảo và khách trong nước, rất nhiều du khách nước ngoài cũng hào hứng hòa chung bầu không khí lễ hội lớn tại Côn Đảo".

Trong khuôn khổ lễ hội, nhiều trò chơi dân gian được tổ chức đã diễn ra sôi nổi, tạo sân chơi lành mạnh giúp rèn luyện thể chất. Ban tổ chức cũng lồng ghép việc giáo dục truyền thống và bảo tồn trò chơi dân gian. Cùng với đó, hội thi làm bánh dân gian với 40 đội tham gia đã tạo nên không khí náo nhiệt. Các đội đến từ cơ quan, đoàn thể và khu dân cư, thể hiện các loại bánh đặc trưng 3 miền như bánh nậm, bánh bột lọc, bánh bò thốt nốt.

Tham gia hội thi, chị Nguyễn Ngọc Nhung (Khách sạn Sài Gòn - Côn Đảo) giới thiệu: "Chúng tôi mang đến món bánh mì tôm chiên. Đây là ẩm thực mới, thể hiện sự sáng tạo, đa dạng trong văn hóa ẩm thực Việt. Đặc biệt, các đội chú trọng sử dụng nguyên liệu tự nhiên và thân thiện môi trường.

Lễ Mộc dục diễn ra trang trọng vào tối 5/12. Đúng 21 giờ 30, nghi lễ bắt đầu bằng phần dâng hương nghinh Bà. Nghi thức rước nước do các nữ sinh thực hiện trên nền nhạc dân gian Nam Bộ. Nước tắm Bà là nước mưa tinh khiết hòa với hương thơm của 9 loài hoa.

Sau nghi thức tắm Bà, đội múa trình diễn tiết mục múa hoa sen báo tin vui. Tượng Bà được thay y phục mới. Người dân và du khách thành kính dâng hương cầu mong bình an.

Trước Lễ Mộc dục, chương trình nghệ thuật "An Sơn miếu - Lời ru vọng mãi" đã diễn ra ấn tượng. Chương trình gồm 3 chương với gần 20 tiết mục ca múa nhạc.