Động lực mới cho “Đổi mới” (Bài 1)
Dấu son “Đổi mới” đã trải qua khoảng thời gian 30 năm – cùng với đó, kinh tế Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc, thay đổi mọi mặt đời sống kinh tế xã hội.
Từ một nền kinh tế phải tái thiết sau chiến tranh với bộn bề những khó khăn, Việt Nam đã lột xác vươn mình ra thế giới. Đến nay, Việt Nam đã tham gia mạnh mẽ vào các liên kết kinh tế khu vực và thế giới trên nhiều cấp độ, đặc biệt là hình thành các quan hệ đối tác chiến lược về kinh tế.
Bài 1: Dấu ấn và sức ép mới
Nhìn lại chặng đường của 30 năm “Đổi mới”, có những thuận lợi, có những khó khăn song có thể thấy từ một nền kinh tế hoạt động theo cơ chế tập trung bao cấp, Việt Nam từng bước chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Cải cách đã trở thành động lực cho đổi mới, phát triển kinh tế.
Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa từng bước được thể chế hóa.
Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Tư tưởng, đường lối đổi mới phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã từng bước được thể chế hóa thành pháp luật, cơ chế, chính sách.
Trong 30 năm đổi mới, Quốc hội đã ba lần sửa đổi mới và ban hành trên 150 bộ luật và luật. Ủy ban thường vụ quốc hội ban hành trên 70 pháp lệnh, tạo cơ sở pháp lý cho sự chuyển đổi.
Các hình thức sở hữu, thành phần kinh tế và chế độ phân phối đã phát triển đa dạng. Kinh tế nhà nước từng bước phát huy vai trò chủ đạo; kinh tế tập thể bước đầu được đổi mới; kinh tế tư nhân tăng nhanh về số lượng, nâng cao hiệu quả kinh doanh, đóng góp ngày càng lớn cho GDP.
Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được khuyến khích phát triển, đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế.
Với Nghị quyết số 10 NQ-TW về Đổi mới quản lý nông nghiệp, Khoán 10 ra đời thừa nhận “hộ nông dân là đơn vị kinh tế tự chủ”, thực hiện giao ruộng khoán cho hộ dài ngày cho hộ nông dân quyền tự chủ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm làm ra.Từ đây, sản xuất nông nghiệp có bước phát triển ngoạn mục, từ chỗ thiếu ăn triền miên, đến chỗ vừa bảo đảm nhu cầu lương thực trong nước, có dự trữ, vừa xuất khẩu gạo mỗi năm từ 1 đến 1,5 triệu tấn và tiến dần lên tới 4 đến 4,5 triệu tấn những năm sau đó.
Luật Doanh nghiệp ra đời, các công ty tư nhân xuất hiện, hoạt động nội thương, ngoại thương được cởi trói, không còn phải thông qua “ủy thác” với doanh nghiệp nhà nước.
Với Luật Đầu tư nước ngoài, Việt Nam mở cửa thu hút vốn đầu tư, công nghệ, khoa học quản lý từ các đối tác tư bản.
Hộ nông dân là đơn vị kinh tế tự chủ. Ảnh: Lê Sen/TTXVN
Các yếu tố thị trường và các loại thị trường đang hình thành, phát triển. Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng theo nguyên tắc và chuẩn mực của thị trường thế giới.
Hội nhập kinh tế khu vực và thế giới ngày càng sâu, độ mở kinh tế ngày càng lớn tạo sức ép ngày càng với cải cách.
Có những giai đoạn kinh tế đạt mức tăng trưởng cao và đã có những nhận xét lạc quan rằng nước ta sẽ trở thành con hổ mới ở Đông Nam Á.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, đặc biệt từ năm 2008 – dấu mốc của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới – kinh tế việt Nam tăng trưởng chững lại và xuất hiện nhiều vấn đề mới phát sinh.
TS Phạm Quý Thọ, Học viện Chính sách Phát triển – Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định: “Những nỗ lực, quyết sách của Chính phủ từ năm 2011 đã giúp nền kinh tế dần ổn định, tuy nhiên khó khăn vẫn còn hiện hữu như tốc độ tăng trưởng còn chậm, thấp hơn tiềm năng, sức cầu giảm, hệ thống tài chính ngân hàng còn nhiều bất cập, doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn”. Nền kinh tế chủ yếu phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu; thiếu bền vững.
Hội nhập kinh tế khu vực và thế giới ngày càng sâu, độ mở nền kinh tế ngày càng lớn tạo sức ép ngày càng lớn với cải cách.
Dư địa cho mô hình tăng trưởng chiều rộng dựa vào sức lao động đông, trình độ thấp, giá rẻ và khai thác cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên đã không còn phù hợp với tình hình mới, đòi hỏi phải có thay đổi bước ngoặt và cấp thiết.
Nguyễn Huyền
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Động lực mới cho “Đổi mới” (Bài 2)
07:00' - 10/09/2015
Đã có những chuyển động trong thực tế về mặt thể chế. Tuy nhiên, những bước đi tiếp theo rất quan trọng để kinh tế Việt Nam mạnh lên và ở thế chủ động trong cuộc chơi hội nhập hiện nay.
-
Kinh tế Việt Nam
Đổi mới mô hình tăng trưởng để tránh tụt hậu
14:52' - 04/09/2015
Đổi mới mô hình tăng trưởng là điều kiện quan trọng để có thể tránh nguy cơ tụt hậu của nền kinh tế trong giai đoạn 2016-2020.
-
Kinh tế Thế giới
Bước phát triển vượt bậc trong nông nghiệp sau 30 năm Đổi mới
12:01' - 03/09/2015
Phóng viên TTXVN đã phỏng vấn Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ về những thành tựu trong công cuộc đổi mới của ngành nông nghiệp Việt Nam sau 30 năm Đổi Mới.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Nhiều ý kiến trái chiều quanh dự thảo nghị định về đất đai
16:26'
Theo các chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp, những văn bản quy phạm pháp luật này tác động rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, môi trường đầu tư tại Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương điều chỉnh kế hoạch cung cấp điện
15:55'
Tổng điện năng sản xuất của các nhà máy điện (tại đầu cực máy phát) và nhập khẩu của toàn quốc năm 2024 được điều chỉnh là 310,6 tỷ kWh.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất đưa ASEAN thành hình mẫu trong chuyển đổi số toàn cầu
15:48'
Phát biểu tại Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất 3 định hướng đột phá nhằm đưa ASEAN trở thành một hình mẫu trong chuyển đổi số trên toàn cầu.
-
Kinh tế Việt Nam
Lào Cai quảng bá thế mạnh nhằm thu hút các nhà đầu tư Nhật Bản
14:51'
Ngày 23/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội thảo Xúc tiến Đầu tư - Du lịch Việt Nam với chủ đề “Lào Cai – Điểm đến thành công”.
-
Kinh tế Việt Nam
WB: Kinh tế Việt Nam đang có những tín hiệu phục hồi khác nhau
13:09'
WB cũng ghi nhận, kinh tế Việt Nam đang có những tín hiệu phục hồi khác nhau và dự báo tăng trưởng kinh tế sẽ đạt mức 5,5% vào năm 2024 và tăng dần lên 6% vào năm 2025.
-
Kinh tế Việt Nam
Đối thoại để nâng cao nhận thức về chuyển dịch năng lượng
11:57'
Nâng cao nhận thức của cộng đồng về chuyển dịch năng lượng, góp phần đẩy mạnh sử dụng năng lượng xanh, năng lượng tái tạo trong cộng đồng thời gian tới.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam luôn coi ASEAN là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại và kinh tế
11:06'
Phát biểu tại Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, gần 3 thập kỷ tham gia ASEAN, Việt Nam luôn coi ASEAN là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, kinh tế...
-
Kinh tế Việt Nam
Kon Tum chủ động ứng phó với khô hạn cục bộ
08:35'
Nhờ hệ thống thủy lợi, kênh mương nội đồng đã được nạo vét, cải thiện, Kon Tum đã hạn chế được thiệt hại của khô hạn trong phạm vi hẹp, cục bộ.
-
Kinh tế Việt Nam
Chương trình hành động của Chính phủ chống khai thác thủy sản bất hợp pháp
20:43' - 22/04/2024
Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của chống khai thác IUU và từ đó thay đổi hành động của các cấp, các ngành đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp.