FAO lo ngại nguy cơ bất ổn xã hội do giá lương thực tăng cao

Nông dân thu hoạch đậu tương tại bang Iowa, Mỹ. Ảnh: EPA-EFE/TTXVN

Giá lương thực toàn cầu đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong một thập kỷ, chất thêm gánh nặng lên những quốc gia vốn đang phải vật lộn với khó khăn do đại dịch COVID-19 gây ra.
Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) lo ngại giá cả tăng cao có thể làm gia tăng bất ổn xã hội ở các quốc gia đã sa lầy vào tình trạng hỗn loạn chính trị.
Theo FAO, giá lương thực trong tháng 5 cao hơn gần 40% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 9/2011. Tương tự, giá ngô đã tăng vọt 88%, đậu tương tăng 73%, ngũ cốc và các sản phẩm từ sữa tăng 38%, đường tăng 34% và thịt tăng 10%.

Arif Husain, chuyên gia kinh tế hàng đầu của Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), bày tỏ quan ngại trước thực trạng trên, liên tưởng đến việc giá lương thực thực phẩm cơ bản tăng chóng mặt đã gây ra bạo loạn ở một số thành phố trên thế giới hồi năm 2007-2008.

Giá cả tăng đỉnh điểm vào năm 2010-2011 thậm chí đã “châm ngòi” cho các cuộc chính biến Mùa xuân Arab.
Sau khi đại dịch COVID-19 gây ra khủng hoảng kinh tế vào năm ngoái, các chính phủ đã không ngần ngại “bơm” những khoản tiền khổng lồ cho các chương trình kích cầu. Nền kinh tế toàn cầu đang trên đà phục hồi, song lạm phát cũng theo đó tăng lên.

Phó giám đốc thương mại và thị trường của FAO Josef Schmidhuber chỉ ra rằng tốc độ phục hồi kinh tế không đồng đều trên toàn thế giới khiến các quốc gia đang phát triển phải đối mặt với hóa đơn nhập khẩu cao hơn trong khi nguồn thu không tăng.

Các yếu tố khác như hạn hán ở Brazil khiến giá ngô tăng, giá dầu phục hồi và chi phí vận chuyển đường biển tăng cũng góp phần đẩy giá lương thực lên cao.

Bộ Nông Nghiệp Mỹ dự báo sản lượng kỷ lục cho mùa vụ 2021-2022, đặc biệt là với các sản phẩm như đậu tương Brazil và ngô Mỹ. Nếu điều này thành hiện thực, giá nông sản sẽ hạ nhiệt, song tất cả còn phụ thuộc vào các điều kiện thời tiết vốn luôn là ẩn số.

Chuyên gia Schmidhuber của FAO không mấy lạc quan trong vấn đề này. Ông tin rằng giá lương thực năm nay sẽ vẫn tương đối cao, đặc biệt nếu giá dầu tăng do ngành nông nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng.

Chia sẻ quan điểm của Schmidhuber, nhà kinh tế Abdolreza Abbassian dự đoán thị trường thực phẩm trong tương lai sẽ còn biến động nhiều hơn so với trước đây, và chưa chắc các quốc gia đã có sự chuẩn bị tốt hơn so với 10 năm trước khi đối mặt với những biến động này.

Nhà kinh tế của FAO nhận định giá thực phẩm tăng vọt gây ra bất ổn xã hội đã là câu chuyện của thập kỷ trước.

Giờ đây, giá thực phẩm chỉ là một trong số rất nhiều yếu tố. Giá thực phẩm, giá năng lượng, hoặc đơn giản chỉ cần thời tiết xấu cũng đủ là nguyên nhân bùng phát bất ổn xã hội.

Ông Abbassian cảnh báo các quốc gia phát triển cần có sự chuẩn bị cho những biến động ở châu Phi, Mỹ Latinh và châu Á./.