Giá dầu thế giới lao dốc: Lợi nhuận ngành nào sẽ “bốc hơi”?

* Giá dầu xuống mức thấp nhất

Giá dầu thế giới đã sụt mạnh trong phiên giao dịch 4/4, giảm tới 7% và rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2021, sau khi Trung Quốc bất ngờ thông báo sẽ áp thuế bổ sung 34% đối với tất cả hàng hóa Mỹ kể từ ngày 10/4 tới đây-một hành động đáp trả ngay lập tức với chính sách thuế đối ứng mà Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố vào ngày 2/4 vừa qua.

Động thái này đang khiến giới đầu tư toàn cầu gia tăng lo ngại về nguy cơ xung đột thương mại sâu sắc giữa hai “đầu tàu” kinh tế lớn nhất thế giới cũng như nguy cơ suy thoái kinh tế thế giới diện rộng. Động thái này cũng được nhìn nhận sẽ khiến giá dầu lao dốc khi quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới là Trung Quốc sẽ giảm nhu cầu dầu thô do tăng trưởng kinh tế bị sụt giảm.

Kết thúc phiên ngày 4/4 (giờ Mỹ), giá dầu Brent Biển Bắc giảm 6,5%, xuống còn 65,58 USD/thùng; dầu thô ngọt nhẹ Mỹ (WTI) giảm 7,4%, xuống còn 61,99 USD/thùng. Trong phiên có lúc giá dầu Brent tụt xuống 64,03 USD/thùng, còn WTI chạm đáy 60,45 USD/thùng – mức thấp nhất trong bốn năm qua. Tính chung tuần qua, dầu Brent mất 10,9% – mức giảm theo tuần sâu nhất kể từ cuối năm 2023 trong khi dầu WTI giảm 10,6% – mức giảm mạnh nhất trong vòng hai năm.

Ông Scott Shelton, chuyên gia năng lượng tại công ty United ICAP nhận định giá dầu WTI trong ngắn hạn có thể lùi về vùng từ trung bình đến cao của mốc 50 USD/thùng, giữa bối cảnh tiêu thụ năng lượng toàn cầu đang gặp lực cản lớn.

Thêm vào đó, giá dầu tiếp tục lao dốc sau khi  Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh OPEC+ quyết định nâng sản lượng khai thác dầu khí thêm 411 nghìn thùng/ngày kể từ tháng 5/2025, thay vì mức tăng 135 nghìn thùng/ngày như kế hoạch ban đầu.

Ngân hàng Goldman Sachs đã hạ dự báo giá dầu Brent và WTI lần lượt chỉ còn 66 USD/thùng và 62 USD/thùng vào tháng 12/2025. Ông Daan Struyven, trưởng bộ phận nghiên cứu dầu mỏ của Goldman Sachs, nhận định rủi ro với giá dầu vẫn nghiêng về chiều hướng tiêu cực, đặc biệt từ năm 2026, trong bối cảnh triển vọng kinh tế toàn cầu xấu đi và nguồn cung từ OPEC+ có thể tiếp tục mở rộng.

Tương tự, ngân hàng HSBC cũng cắt giảm dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu trong năm 2025 từ 1 triệu thùng/ngày xuống còn 900.000 thùng/ngày.

Trong khi đó, Ngân hàng đầu tư JPMorgan nâng xác suất xảy ra suy thoái kinh tế toàn cầu vào cuối năm nay lên 60%, từ mức 40% trong dự báo trước.

*Lợi nhuận doanh nghiệp họ dầu sụt giảm

Theo Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS), giá dầu liên tục lao dốc là thách thức với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khi doanh thu của nhóm kinh doanh xăng dầu chịu tác động trực tiếp bởi giá dầu, nhưng lợi nhuận gộp chịu tác động bởi nhiều yếu tố như cơ cấu thành phẩm xăng dầu tiêu thụ, trích lập dự phòng hàng tồn kho…

Cùng quan điểm này, Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (MBS) dự báo lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành dầu khí, xăng dầu sẽ sụt giảm theo đà lao dốc của giá dầu thế giới cũng như do áp lực từ biến động sản lượng, chi phí gia tăng và các rủi ro thị trường.

Cụ thể, lợi nhuận quý I/2025 của Tổng Công ty cổ phần Khoan và Dịch vụ Khoan Dầu khí (mã chứng khoán PVD) dự kiến giảm hơn 20%, kéo theo mức giảm cả năm lên đến 7%. Lợi nhuận quý I/2025 của Công ty cổ phần Lọc Hóa dầu Bình Sơn (BSR) được dự báo giảm 2 con số do crack spread (mức chênh lệch giữa giá dầu thô và giá sản phẩm tinh chế từ dầu) của xăng, diesel và nhiên liệu phản lực tại châu Á giảm lần lượt 13%, 7% và 18% từ đầu năm đến nay.

Trong khi đó, lợi nhuận quý I/2025 của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) được dự báo bị ảnh hưởng nặng nề nhất, có thể sụt giảm hơn 70%. Mặc dù nghị định mới về kinh doanh xăng dầu chưa có hiệu lực, nhưng chi phí kinh doanh định mức lại tăng theo công văn số 6808/BTC-QLG ngày1/7/2024 của Bộ Tài chính về thông báo một số khoản định mức trong giá cơ sở xăng dầu.

Ngoài ra, Petrolimex cũng là doanh nghiệp luôn được Bộ Công Thương phân giao sản lượng tạo nguồn lớn nhất trong số 36 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu. Vì vậy, khi giá dầu lao dốc như hiện nay, cộng với độ trễ của chu kỳ điều chỉnh giá bán xăng dầu và biến động tỷ giá, việc đảm bảo sản lượng tạo nguồn lớn nhất (từ nhập khẩu xăng dầu và mua từ hai nhà máy lọc dầu ở trong nước) sẽ khiến lợi nhuận của Petrolimex năm 2025 sụt giảm. Theo kế hoạch phân giao năm 2025, Petrolimex phải đảm bảo tổng nguồn xăng dầu tối thiểu ở mức11,939 triệu m3 tấn, cao hơn nhiều lần so với các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu khác.

Để ứng phó với dự báo sụt giảm lợi nhuận do biến động giá dầu, các doanh nghiệp ngành dầu khí, xăng dầu đang triển khai một loạt các giải pháp; trong đó, tập trung theo dõi chặt biến động thị trường để linh hoạt trong kinh doanh, quyết liệt thực hiện tiết giảm chi phí hoạt động cũng như tinh gọn bộ máy để hoạt động hiệu quả hơn.