Gỡ “điểm nghẽn” hạ tầng cho vận tải đường sắt liên vận
Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, việc tổ chức thành công đoàn tàu container đầu tiên từ Việt Nam sang Bỉ hồi tháng 7/2021 có ý nghĩa rất quan trọng đối với ngành đường sắt, khi tiếp tục mở ra những tuyến mới trong chuỗi vận tải liên vận quốc tế sang các nước châu Âu.
Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp và giới chuyên gia, để nâng cao năng lực vận tải liên vận, ngành đường sắt cần có những cơ chế và giải pháp để có thể khắc phục những “điểm nghẽn” về hạ tầng.
*Tiềm năng lớn trên tuyến vận tải đường sắt Á - Âu
Theo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), tuyến đường sắt liên vận quốc tế Á - Âu kéo dài từ các ga đầu mối hàng hóa tại Hà Nội đến Lào Cai và tiếp tục nối dài qua Trung Quốc, Kazakhstan để sang Nga, Belarus và châu Âu. Đây có thể coi là một trong những tuyến giao thông cạnh tranh với vận tải đường biển để phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu giữa châu Á - châu Âu.
Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên VNR nhìn nhận, với phương thức vận tải container tiên tiến, thời gian đi bằng đường sắt chỉ từ 18-20 ngày, trong khi đi bằng đường biển sẽ mất khoảng 40-45 ngày. Đây là lợi thế cạnh tranh lớn của vận tải đường sắt, nhất là với các mặt hàng cần điều kiện bảo quản tốt, thời gian đưa hàng nhanh.
“Qua làm việc với các doanh nghiệp hàng hóa và logistics, hiện nhiều doanh nghiệp đã có kế hoạch chuyển đến 50% lượng hàng từ đường biển sang đường sắt hoặc mở rộng thị trường khai thác”, ông Vũ Anh Minh thông tin.
Còn theo đại diện Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, tình trạng cước vận tải biển tăng cao và thiếu container rỗng đi đường biển thời gian gần đây càng khiến vận tải đường sắt có thêm lợi thế cạnh tranh. Do vậy, nhu cầu của tuyến đường sắt liên vận Á - Âu sẽ không chỉ dừng lại ở 15 đoàn tàu mỗi tuần như hiện nay.
TS. Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia đường sắt cho hay, trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát trên toàn cầu, vận tải đường biển quốc tế đang đối mặt với thời kỳ khó khăn thì vận tải đường sắt đang là phương tiện vận chuyển đáng tin cậy để đưa hàng hóa từ Việt Nam sang châu Âu. Đường sắt có ưu thế bởi hệ thống kết nối với đường sắt liên vận quốc tế hiệu quả, các đoàn tàu đi đến ga đích đúng giờ, chi phí vận tải phù hợp, ít tác động đến môi trường.
Ông Trần Thế Hùng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Vận tải và Thương mại đường sắt – Ratraco (thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam) thông tin, hiện Ratraco đang khai thác trung bình 3 chuyến/tuần đi châu Âu. Trong năm 2022, dự kiến sẽ nâng tần suất lên 4 – 5 chuyến/tuần, thậm chí nếu có điều kiện sẽ thực hiện mỗi ngày 1 chuyến với nhiều điểm đến khác nhau tại châu Âu như Pháp, Italy…; đồng thời, phối hợp cùng các đối tác tổ chức khai thác các nguồn hàng từ châu Âu về lại Việt Nam.
Bên cạnh các chuyến tàu nguyên đoàn chuyên container, Ratraco đã bắt đầu đưa ra các sản phẩm tổ chức chạy tàu gom thẳng tới châu Âu nhưng không nguyên đoàn (dưới 23 container/chuyến). Tàu sẽ xuất phát từ ga Yên Viên – Việt Nam tùy theo đích đến ở châu Âu, các đoàn tàu container này sẽ được nối vào các đoàn tàu khác nhau tại các ga lập tàu Trung – Âu đi đến các điểm đích theo yêu cầu của khách hàng như Nga, Ba Lan, Đức, Italy, Bỉ, Hà Lan và Anh.
Ông Mai Lê Lợi, Tổng giám đốc Công ty cổ phần VIMC Logistics cho biết, sẵn sàng hợp tác với ngành đường sắt để tạo thêm các tuyến vận tải mới, các sản phẩm vận tải liên vận quốc tế mới cung cấp cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước thêm giải pháp vận tải tối ưu.
Theo ông Mai Lê Lợi, tiềm năng của tuyến vận tải đường sắt liên vận Á - Âu được đánh giá còn rất lớn, bởi kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á - Âu sau khi có Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á - Âu đến nay vẫn còn rất khiêm tốn.
Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cũng chỉ ra rằng, vướng mắc của đường sắt hiện nay là hạ tầng kho bãi, bốc xếp chủ yếu là quy mô nhỏ, manh mún, chưa thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Các khu ga hàng, kho bãi không đúng tiêu chuẩn, thiếu đồng bộ là những điểm nghẽn về hạ tầng, kìm hãm việc mở rộng thị trường.
*Tập trung đầu tư cho hạ tầng
Theo ông Hoàng Gia Khánh, Phó Tổng giám đốc VNR, hệ thống cơ sở hạ tầng đường sắt Việt Nam hiện tại đang xuống cấp nghiêm trọng; năng lực vận tải thông qua thấp do các hạn chế về nhà ga, bãi hàng, tải trọng cầu đường; không kết nối được với các loại hình phương tiện vận tải khác, đặc biệt là các cảng biển. Bên cạnh đó, cần có các chính sách đầu tư và đẩy mạnh việc kết nối đồng bộ hệ thống kỹ thuật đường sắt quốc tế.
Hiện tại, đường sắt Việt Nam kết nối với đường sắt Trung Quốc và thông qua Trung Quốc để vận chuyển đi các nước thứ 3. Ngoài ra, theo Hiệp định liên Chính phủ về mạng lưới đường sắt Xuyên Á mà Việt Nam tham gia năm 2006, hiện tại, đường sắt Việt Nam có vị trí và vai trò hết sức quan trọng để kết nối giữa Trung Quốc và các nước ASEAN.
Theo Quy hoạch mạng lưới đường sắt giai đoạn 2021 – 2023, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Chính phủ phê duyệt, đường sắt Việt Nam có kết nối với đường sắt Trung Quốc qua hai tuyến Đồng Đăng – Bằng Tường và Lào Cai – Sơn Yêu/Hà Khẩu Bắc. Hiện tại, mới chỉ có tuyến Đồng Đăng – Bằng Tường là kết nối thẳng còn tuyến Lào Cai – Sơn Yêu/Hà Khẩu Bắc chưa tổ chức được việc vận chuyển hàng hóa đi châu Âu vì khác nhau về khổ đường sắt cũng như còn một số hạn chế giới hạn về kỹ thuật.
Để giải quyết vấn đề này, đại diện Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết, đơn vị đã đề xuất ưu tiên bố trí vốn cho dự án đấu nối chung khổ đường giữa hai ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc để tạo thuận lợi lập tàu liên vận quốc tế quá cảnh Trung Quốc đi châu Âu.
Đại diện Cục Xuất nhập khẩu nhận định, việc nâng cấp hạ tầng sẽ là yếu tố quyết định để đẩy mạnh hoạt động vận chuyển đường sắt, đặc biệt là tuyến vận tải liên vận Á – Âu. Với một số ga trọng điểm, có thể gom hàng, ví dụ đối với phía Nam là ga Sóng Thần, phía Bắc là ga Yên Viên hoặc Đông Anh…
Một số chuyên gia kinh tế cho rằng, hiện năng lực vận tải liên vận quốc tế của ngành đường sắt khoảng 1 triệu tấn mỗi năm, nếu được đồng bộ hóa khổ đường sắt tiêu chuẩn – khổ 1.435 mm (hiện nay đường sắt Việt Nam vẫn là đường sắt khổ 1.000 mm) thì sẽ tăng gấp đôi. Tuy số lượng chưa thể bằng đường bộ nhưng đường sắt vận tải khối lượng lớn và an toàn.
Để làm được vấn đề này, hệ thống logistics của ngành đường sắt phải phát triển đường kết nối, các trung tâm logistics... từ đó giải quyết vấn đề san hàng, chuyển tải một cách tối ưu./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Phục vụ cao điểm Tết: Đường bộ, đường sắt vẫn vắng lặng, hàng không khởi sắc
14:33' - 18/01/2022
Đại diện các bến tàu xe nhận định, do dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương, do đó dự báo nhu cầu đi lại của người dân sẽ không có nhiều đột biến.
-
Doanh nghiệp
Đường sắt chạy thêm loạt tàu phục vụ Tết Nguyên đán
11:49' - 15/01/2022
Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội (Haraco) cho biết, doanh nghiệp này tổ chức chạy thêm đôi tàu tăng cường NA3/4 giữa Hà Nội - Vinh, nâng thành 2 đôi tàu trên tuyến này dịp Tết Nguyên đán 2022.
-
Doanh nghiệp
Giải pháp nâng cao năng lực Ga đường sắt liên vận quốc tế Đồng Đăng
16:27' - 12/01/2022
Theo UBND tỉnh Lạng Sơn, sau nhiều năm vận hành và khai thác, thực trạng cơ sở hạ tầng Ga Đồng Đăng đã không còn đáp ứng được đầy đủ các điều kiện đối với một cửa khẩu ga đường sắt quốc tế.
-
Doanh nghiệp
Ngành đường sắt đáp ứng nhu cầu vé tàu Tết như thế nào?
19:57' - 08/01/2022
Ngành đường sắt còn nhiều vé tàu phục vụ cao điểm Tết Nguyên đán
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thành phố Đà Nẵng
21:04' - 21/05/2022
Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng đã thống nhất quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Thành ủy về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
-
Kinh tế Việt Nam
Xử nghiêm tình trạng chèo kéo, tăng giá vận chuyển tại sân bay Tân Sơn Nhất
18:22' - 21/05/2022
Bộ Giao thông Vận tải vừa có Công văn số 4862/CV-BGTVT về tăng cường công tác kiểm tra hoạt động vận tải đường bộ tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Gia Lai cần tìm ra tiềm năng khác biệt và lợi thế cạnh tranh
17:14' - 21/05/2022
Chiều 21/5, tại thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Gia Lai năm 2022.
-
Kinh tế Việt Nam
Ghi nhận ngày đầu triển khai phân cấp đăng ký phương tiện
15:11' - 21/05/2022
Nhiều người cho biết, thủ tục đăng ký phương tiện rất thuận lợi, có thể đến trực tiếp tại trụ sở Công an cấp xã, huyện hoặc đăng ký trực tuyến.
-
Kinh tế Việt Nam
Khánh thành cầu Vàm Xáng bắc qua sông Cần Thơ
11:55' - 21/05/2022
Cầu Vàm Xáng là công trình trọng điểm của thành phố Cần Thơ, có tổng chiều dài 3,3 km, bề rộng mặt cầu 14m, tổng mức đầu tư gần 450 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Cơ hội kết nối doanh nghiệp Việt Nam – Latvia
10:06' - 21/05/2022
Trong 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Latvia đã có quan hệ hữu nghị hợp tác rất tốt. Tuy nhiên, về thương mại, kim ngạch giữa hai nước còn rất nhỏ.
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp nước ngoài đề xuất giải pháp giúp Tp.Hồ Chí Minh tăng thu hút đầu tư
22:35' - 20/05/2022
Tại Hội nghị gặp gỡ lãnh đạo Tp. Hồ Chí Minh với các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài do UBND Tp. Hồ Chí Minh tổ chức tối 20/5, doanh nghiệp đề xuất giải pháp giúp Tp.Hồ Chí Minh tăng thu hút đầu tư.
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh được hỗ trợ lãi suất 2%/năm
19:38' - 20/05/2022
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái vừa ký Nghị định 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh.
-
Kinh tế Việt Nam
Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV sẽ khai mạc ngày 23/5
18:47' - 20/05/2022
Chiều 20/5, tại Nhà Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đã chủ trì buổi họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV.