Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU- Bài 2: Giải pháp về nguồn cung nguyên liệu
Mặc dù, cơ hội mà EVFTA mang lại cho các ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam là rất lớn nhưng cơ hội đó chỉ dành cho những doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ các cam kết về chất lượng, xuất xứ cũng như các tiêu chí phát triển bền vững.
Do đó, con đường duy nhất để doanh nghiệp khai thác hiệu quả các ưu đãi là tập trung nâng cao nội lực cho doanh nghiệp, ngành hàng bằng việc chủ động nguồn cung nguyên liệu sản xuất và khả năng hội nhập.
Ông Nguyễn Văn Khánh, Phó chủ tịch Hội da giày Tp. Hồ Chí Minh cho biết, trong khoảng 2 năm gần đây, kim ngạch xuất khẩu giày dép vào EU có xu hướng gia tăng và chiếm khoảng 38% tổng giá trị xuất khẩu. Việc thực thi EVFTA với ưu đãi xóa bỏ đa số dòng thuế quan ngay sau khi hiệp định có hiệu lực, số còn lại cũng được cắt giảm theo lộ trình 3-7 năm chính là cơ hội lớn để ngành da giày Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, gia tăng thị phần tại thị trường EU.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của ngành da giày hiện nay là thiếu nguyên liệu trong nước và nguyên liệu đáp ứng quy tắc xuất xứ của các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đang tham gia.Theo ông Nguyễn Văn Khánh, hiện nay, 75% giá trị xuất khẩu giày da vẫn đang thuộc nhóm doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp trong nước chỉ chiếm khoảng 25% tổng giá trị xuất khẩu hàng năm.
Hầu hết, doanh nghiệp da giày trong nước là đơn vị gia công, chỉ làm thợ và phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên liệu nhập khẩu. Năm 2018, Việt Nam nhập khẩu hơn 1,7 tỷ USD nguyên liệu da thuộc từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Brazil…
Trong khi sản xuất thuộc da đóng vai trò quan trọng trong sản xuất giày da nhưng việc phát triển các nhà máy thuộc da ở Việt Nam rất khó khăn, một phần do không có đủ nguồn vốn và phần khác là khó đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường.Thêm vào đó, hơn 85% doanh nghiệp da giày Việt Nam là làm gia công, có tỷ suất lợi nhuận rất thấp không đủ khả năng để đầu tư vào máy móc công nghệ, nhiều nhà máy vẫn đang sử dụng dây chuyền sản xuất của những năm 1990. Chỉ có một vài doanh nghiệp lớn có nguồn lực đầu tư cho công nghệ, chủ động sản xuất và xuất khẩu đạt được lợi nhuận tương đối cao.
Chính vì vậy, muốn đảm bảo nguyên tắc xuất xứ để được hưởng ưu đãi từ EVFTA, trước mắt các doanh nghiệp da giày cần chuyển hướng tìm kiếm nguồn cung nguyên liệu trong khối EU để đảm bảo tỷ lệ nguyên liệu nội khối.Về lâu dài, Nhà nước cần quy hoạch các cụm công nghiệp sản xuất thuộc da và nguyên phụ liệu ngành da giày cũng như tập hợp các doanh nghiệp thành cụm công nghiệp tập trung nhằm thúc đẩy liên kết giữa các doanh nghiệp.
“Chỉ khi giải quyết được bài toán nguyên liệu sản xuất và liên kết chuỗi một cách chặt chẽ mới khắc phục được các điểm yếu do sản xuất quy mô nhỏ của các doanh nghiệp ngành da giày Việt Nam. Từ đó, nâng cao khả năng đáp ứng các đơn hàng số lượng lớn và tận đụng hiệu quả ưu đãi về thuế quan để đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp.”, ông Nguyễn Văn Khánh nhấn mạnh. Tương tự như da giày, khả năng cung ứng nguyên phụ liệu cũng chính là thách thức lớn nhất trong việc tận dụng ưu đãi từ EVFTA của các doanh nghiệp ngành dệt may hiện nay.Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, vấn đề lớn của các doanh nghiệp dệt may hiện nay là phụ thuộc quá nhiều vào nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, rất ít doanh nghiệp chủ động được nguồn cung nguyên liệu đáp ứng quy tắc xuất xứ nội khối để được hưởng ưu đãi thuế.
Thực tế phần lớn doanh nghiệp trong ngành dệt may chỉ thực hiện công đoạn may gia công mà không tham gia vào các công đoạn dệt, nhuộm vải hay thiết kế sản phẩm.
Chính vì vậy, hàm lượng nội địa của sản phẩm dệt may rất thấp và doanh nghiệp Việt Nam cũng không được hưởng nhiều lợi ích về mặt giá trị gia tăng khi xuất khẩu.Một nguy cơ khác là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 phát triển mạnh mẽ và thay đổi từng ngày thì rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn thờ ơ với việc thay đổi công nghệ, ỷ lại vào nguồn lực nhân công.
Điều này nếu không nhanh chóng cải thiện sẽ khiến doanh nghiệp Việt bị bỏ lại trong cuộc đua nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và chi phí sản xuất.
Để khai thác tối đa những ưu đãi mà EVFTA mang lại, ông Vũ Đức Giang cho rằng cả cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp phải cùng vào cuộc; trong đó, Nhà nước có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để thu hút đầu tư từ doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI vào sản xuất nguyên phụ liệu.Đặc biệt, phải có cơ chế thúc đẩy sự liên kết giữa doanh nghiệp sản xuất nguyên phụ liệu với doanh nghiệp may mặc tạo thành chuỗi liên kết khép kín, đáp ứng yêu cầu về quy tắc xuất xứ.
Về phía doanh nghiệp, phải chủ động đầu tư cho con người, máy móc và công nghệ hướng tới hoạt động nghiên cứu phát triển, thiết kế sản phẩm và nâng cao năng suất và cắt giảm chi phí đến mức tối đa. Chỉ khi chủ động tham gia vào các công đoạn tạo ra giá trị gia tăng cao thì doanh nghiệp Việt Nam mới được hưởng lợi thực sự từ các FTA nói chung và EVFTA nói riêng.Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho rằng, EU là thị trường truyền thống quan trọng của thủy sản Việt Nam nhưng cũng đồng thời là thị trường có những yêu cầu khắt khe về chất lượng, nguồn gốc sản phẩm.
Đây cũng là thị trường đề cao các tiêu chí về lao động, môi trường, trách nhiệm xã hội phục vụ sự phát triển bền vững, do đó, nếu EVFTA đi vào thực thi mà doanh nghiệp không có sự chuẩn bị kỹ càng, đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường thì những ưu đãi về mặt thuế quan cũng trở nên vô nghĩa.
Chính vì vậy, trong suốt thời gian qua, các doanh nghiệp ngành thủy sản đã chủ động nỗ lực đáp ứng yêu cầu về chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và tuân thủ việc đánh bắt hợp pháp để đón đầu cơ hội vận dụng tốt ưu đãi ngay khi EVFTA có hiệu lực. Ông Chu Tiến Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Tp. Hồ Chí Minh phân tích, với việc tham gia nhiều FTA thế hệ mới, toàn diện, độ mở của nền kinh tế Việt Nam ngày càng lớn. Điều này đem lại rất nhiều cơ hội cho doanh nghiệp nhưng cũng tạo ra không ít áp lực về mặt cạnh tranh. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp không chủ động thích ứng sẽ không thể tồn tại, vì vậy mỗi doanh nghiệp phải tự thân vận động, nâng cao trình độ quản trị theo tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới sản xuất minh bạch, đổi mới công nghệ để đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng đều, ổn định; đồng thời, nâng cao trình độ, nhận thức của người lao động trong hợp tác kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, phải nhìn nhận rằng, năng lực thật sự của doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế so với doanh nghiệp quốc tế, điều kiện tiếp cận các phương thức hỗ trợ về tài chính, về công nghệ so với doanh nghiệp nước ngoài cũng khó khăn hơn. Chính vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước tiếp tục hoàn thiện thêm về môi trường pháp lý, đầy đủ và minh bạch nhằm tạo ra sân chơi lành mạnh, bình đẳng cho các doanh nghiệp.
Ông Phạm Bình An, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ hội nhập Quốc tế Tp. Hồ Chí Minh nhận định, các nước EU đã phát triển từ lâu và có hệ thống tiêu chuẩn cao trong khi Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn phát triển thì việc đáp ứng các yêu cầu của EU đối với một số ngành hàng sẽ gặp khó khăn trong thời gian đầu. Mặt khác, nội dung cam kết về điều kiện áp dụng, lộ trình cắt giảm các loại thuế quan trong EVFTA là rất đa dạng và khác nhau đối với từng ngành hàng. Vì vậy, rất khó để có giải pháp chung cho tất cả các ngành hàng mà mỗi doanh nghiệp phải chủ động tìm hiểu, tra cứu và nghiên cứu những nội dung liên quan đến lĩnh vực mà mình đang kinh doanh để có phương án tận dụng hiệu quả./.Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Hiệp định EVFTA và những tác động đến ngành chế biến gỗ Việt Nam
07:55' - 03/07/2019
Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) vừa được ký kết sẽ có tác động tương đối lớn tới sự phát triển của ngành gỗ xuất khẩu Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp Nhật Bản: EVFTA mở ra nhiều cơ hội đầu tư ở Việt Nam
18:05' - 02/07/2019
So sánh giữa hai thị trường Việt Nam và châu Âu, có thể thấy ràng, châu Âu dù có thị trường ổn định nhưng tăng trưởng hạn chế, trong khi Việt Nam là một điểm đến rất hấp dẫn với nhiều nhà đầu tư.
-
Doanh nghiệp
Ngành da giày cần làm gì để tận dụng cơ hội từ EVFTA?
08:16' - 02/07/2019
Ngành giày dép Việt Nam đang là nước xuất khẩu giày dép lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc và kim ngạch xuất khẩu sản phẩm giày dép của Việt Nam tăng liên tục trong những năm qua.
-
Kinh tế Việt Nam
EVFTA - “xung lực đáng kể” với kinh tế Đức
21:25' - 01/07/2019
Ông Volker Treier - Giám đốc ngoại thương của Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức (DIHK) - đánh giá EVFTA là một "xung lực đáng kể" đối với nền kinh tế Đức.
Tin cùng chuyên mục
-
Doanh nghiệp
Công bố Top 500 doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhất Việt Nam (FAST500)
20:41' - 24/04/2024
Top 10 của Bảng xếp hạng FAST500 gồm có những tên tuổi như Công ty cổ phần Tập đoàn Nhựa Bình Thuận, Công ty cổ phần Chứng khoán HD, Công ty cổ phần Chứng khoán Tiên Phong...
-
Doanh nghiệp
Becamex IDC (Bình Dương) nhân rộng hệ sinh thái khu công nghiệp kiểu mẫu
19:06' - 24/04/2024
Becamex IDC tiếp tục là đơn vị tiên phong trong việc phát triển hạ tầng công nghiệp và hệ sinh thái tốt nhất nhằm đáp ứng cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
-
Doanh nghiệp
Sản phẩm thép Việt đạt chứng nhận về kiểm soát khí nhà kính
17:16' - 24/04/2024
Tổ chức chứng nhận quốc tế hàng đầu của Vương quốc Anh - BSI vừa trao giấy công bố kiểm tra, xác nhận khí nhà kính cho các dòng/mã sản phẩm đang sản xuất tại Thép Hòa Phát Dung Quất.
-
Doanh nghiệp
Bảo hiểm Agribank hợp tác SaveMoney triển khai bảo hiểm trên nền tảng Zalopay
16:23' - 24/04/2024
Khách hàng có thể truy cập mục "Mua bảo hiểm" trên ZaloPay để trải nghiệm sản phẩm với quy trình đăng ký nhanh chóng, đơn giản và thanh toán hoàn toàn trực tuyến.
-
Doanh nghiệp
Samsung không phải trả thuế doanh nghiệp lần đầu tiên sau 52 năm
16:21' - 24/04/2024
Samsung Electronics được cho là đã không trả thuế doanh nghiệp trong năm nay do khoản lỗ hoạt động hơn 11.000 tỷ won (tương đương 8 tỷ USD) vào năm 2023.
-
Doanh nghiệp
PVOIL sẽ tận dụng mọi cơ hội để tăng trưởng trong năm 2024
15:55' - 24/04/2024
Tại buổi gặp mặt các cổ đông lớn và nhà đầu tư trước thềm Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 của PVOIL, Chủ tịch Cao Hoài Dương cam kết sẽ tận dụng mọi cơ hội để PVOIL tăng trưởng trong năm 2024.
-
Doanh nghiệp
Ngăn chặn thành công vụ lừa đảo chuyển tiền 1,8 tỷ đồng
14:44' - 24/04/2024
Nhận thấy khách hàng có biểu hiện lo lắng, điện thoại luôn có người gọi tới thúc giục chuyển tiền, bằng nghiệp vụ và kinh nghiệm, chị Duyên đã tạm thời trì hoãn thực hiện giao dịch.
-
Doanh nghiệp
Khởi công thi công biển và ghi nhận 2,3 triệu giờ an toàn Dự án phát triển mỏ Đại Hùng pha 3
14:19' - 24/04/2024
Ngày 23/4/2024, tại Bà Rịa – Vũng Tàu, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) tổ chức Khởi công thi công biển và ghi nhận 2,3 triệu giờ an toàn Dự án phát triển mỏ Đại Hùng pha 3.
-
Doanh nghiệp
Hãng xe điện Tesla sẽ ra mắt nhiều mẫu xe mới sớm hơn dự kiến
10:30' - 24/04/2024
Ngày 23/4, tập đoàn sản xuất xe điện Tesla của Mỹ cho biết hãng sẽ cho ra mắt các mẫu xe mới vào đầu năm 2025, sớm hơn so với kế hoạch ban đầu.