Hoa Kỳ kết luận sơ bộ điều tra chống trợ cấp sản phẩm đúc bằng sợi nhập khẩu từ Việt Nam

Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết: Cục mới nhận được thông tin về việc Hoa Kỳ ban hành kết luận sơ bộ vụ việc điều tra chống trợ cấp với sản phẩm đúc bằng sợi nhập khẩu từ Việt Nam. 

Sản phẩm bị đề nghị điều tra là sản phẩm đúc bằng sợi (Molded fiber products), mã HS của sản phẩm: 4823.70.0020 và 4823.70.0040; một số mã khác: 4823.61.20, 4823.61.40, 4823.69.20, 4823.69.40. Nguyên đơn là  Genera, Tellus Products, LLC, and the United Steel, Paper and Forestry, Rubber, Manufacturing, Energy, Allied Industrial and Service Workers International Union, AFL-CIO (“USW”). Theo số liệu của Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC), năm 2023, Việt Nam xuất khẩu khoảng 23 triệu USD năm 2023. Thời kỳ điều tra chống trợ cấp năm 2023.

Theo Cục Phòng vệ thương mại, ngày 28 tháng 10 năm 2024, DOC khởi xướng điều tra vụ việc. Sau khi khởi xướng điều tra, DOC đã ban hành Bản câu hỏi về Lượng và Giá trị (Q&V) cho 8 công ty của Việt Nam bị nêu tên trong đơn kiện nhằm thu thập thông tin để lựa chọn bị đơn bắt buộc; trong đó, 6/8 công ty xác nhận nhận được Bản câu hỏi Q&V của DOC qua chuyển phát nhanh. 

Tuy nhiên, chỉ có 3/6 công ty nộp Bản trả lời câu hỏi đúng thời hạn. Bên cạnh đó, DOC nhận được Bản trả lời câu hỏi Q&V từ một công ty không nằm trong danh sách đơn kiện và một công ty có tên trong đơn kiện mặc dù không nhận được bản Q&V qua chuyển phát nhanh nhưng vẫn nộp đúng hạn. 3 công ty được bản câu hỏi Q&V nhưng không nộp bản trả lời bị coi là các bị đơn không hợp tác trong vụ việc.

Căn cứ theo số liệu thu thập được từ Bản câu hỏi về Lượng và giá trị, DOC đã lựa chọn 1 công ty là bị đơn bắt buộc duy nhất trong vụ việc này. Kết quả điều tra với bị đơn bắt buộc sẽ là căn cứ để DOC tính thuế chống trợ cấp cho các doanh nghiệp khác của Việt Nam.  

Trong vụ việc này, DOC đã điều tra 26 chương trình/chính sách của Chính phủ Việt Nam thuộc các nhóm Chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; Chương trình ưu đãi thuế khác; Chương trình ưu đãi về đất; Chương trình cho vay; Chương trình tài trợ; Chương trình cung cấp tiện ích với mức giá ưu đãi.

Đến nay, DOC đã ban hành 1 Bản câu hỏi điều tra ban đầu và 02 Bản câu hỏi điều tra bổ sung cho Chính phủ Việt Nam và Công ty bị đơn bắt buộc. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các bộ ngành, cơ quan liên quan cấp trung ương và địa phương, Cục Phòng vệ thương mại đã nộp các bản trả lời đúng hạn cho DOC. 

Theo kết luận sơ bộ của DOC, 18/26 chương trình bị điều tra bị xác định là trợ cấp, bao gồm 5 nhóm: Chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; Chương trình ưu đãi thuế khác;Chương trình ưu đãi về đất; Chương trình cho vay; Chương trình tài trợ.

DOC sơ bộ chấm dứt điều tra đối với 7 chương trình miễn thuế nhập khẩu cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; miễn hoặc giảm tiền cho thuê đất đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; 5 chương trình về cung cấp tiện ích với mức giá ưu đãi gồm điện, gas, nước, nước thải, viễn thông. Đối với 1 chương trình về khấu hao nhanh, DOC dự kiến sẽ có kết luận trong bản ghi nhớ sau kết luận sơ bộ.

Theo Kết luận sơ bộ vừa ban hành, mức thuế chống trợ cấp sơ bộ với công ty bị đơn bắt buộc là 3,39%. Ngoài ra, 3 công ty bị xác định không hợp tác: 173,51% (mức thuế được tính dựa trên thông tin sẵn có bất lợi: giả định các công ty này nhận được trợ cấp trong tất cả các chương trình bị điều tra).

 Mức thuế dựa trên thông tin sẵn có bất lợi đối với các chương trình DOC sơ bộ xác định có trợ cấp. Các công ty còn lại: 3,39 % (tính theo mức của bị đơn bắt buộc). Nhìn chung, mức thuế chống trợ cấp sơ bộ của các doanh nghiệp Việt Nam (trừ 3 doanh nghiệp không hợp tác) thấp hơn của các doanh nghiệp Trung Quốc cùng bị điều tra (là 6,38%).

Cũng theo Cục Phòng vệ thương mại, DOC đã xác định có tình trạng nhập khẩu tăng đột biến sản phẩm bị điều tra sau khi vụ việc được khởi xướng. DOC đã so sánh lượng nhập khẩu trong 02 giai đoạn: Trước khi Nguyên đơn nộp đơn kiện (7/2024 - 9/2024) và sau khi Nguyên đơn nộp đơn kiện (10/2024 - 12/2024) và thấy rằng có sự gia tăng nhập khẩu ít nhất 15%. Vì vậy, DOC sẽ áp dụng hồi tố thuế sơ bộ trong vòng 90 ngày trước ngày ban hành Kết luận sơ bộ.

Thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm đúc bằng sợi của Trung Quốc sang Hoa Kỳ gấp khoảng 14 lần so với Việt Nam (năm 2023, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc là khoảng 318 triệu đô, trong khi của Việt Nam là khoảng 23 triệu USD) và mức thuế chống trợ cấp sơ bộ của Việt Nam đang thấp hơn so với Trung Quốc. Điều này sẽ mang lại lợi thế nhất định cho hàng xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian tới.   

Tuy nhiên, hiện nay, Nguyên đơn đang liên tục đưa ra những cáo buộc trợ cấp mới liên quan đến trợ cấp xuyên quốc gia nhằm gia tăng gánh nặng chứng minh của cả Chính phủ và doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Do đó, mặc dù tại Kết luận sơ bộ, kết quả khá tích cực đối với doanh nghiệp Việt Nam nhưng ta vẫn cần thận trọng do DOC có thể khởi xướng điều tra các chương trình này và điều chỉnh kết luận cuối cùng.

Theo quy trình điều tra, sau khi có kết luận sơ bộ, DOC vẫn có thể ban hành các bản câu hỏi điều tra bổ sung hoặc điều tra thêm các cáo buộc trợ cấp mới, đồng thời sẽ tiến hành thẩm tra tại chỗ các doanh nghiệp và Chính phủ Việt Nam để xác minh thông tin cung cấp. Ngoài ra, DOC cũng cho phép các bên nộp bình luận và phản biện dưới dạng bình luận (case brief) và phản biện (rebuttal brief) đối với các thông tin trong vụ việc. Thời hạn để nộp case brief trong vòng 7 ngày kể từ ngày báo cáo thẩm tra của DOC được ban hành và đối với rebuttal brief là 5 ngày sau. 

Tiếp đó, DOC có thể sẽ tổ chức một Phiên điều trần trong vòng 30 ngày kể từ ngày ban hành kết luận sơ bộ nếu có đề nghị của các bên và sau đó sẽ ban hành Kết luận cuối cùng. Dự kiến, DOC sẽ ban hành kết luận cuối cùng về trợ cấp vào ngày 21/7/2025 (có thể được gia hạn).

Nhằm đạt được kết quả tích cực trong kết luận cuối cùng, Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị các doanh nghiệp theo sát diễn biến của vụ việc và tiếp tục hợp tác đầy đủ với DOC. Đặc biệt, doanh nghiệp cần phối hợp tích cực với Cục Phòng vệ thương mại trong các giai đoạn tiếp theo của vụ việc, đặc biệt trong trường hợp DOC ban hành các bản câu hỏi điều tra bổ sung hoặc điều tra thêm các cáo buộc trợ cấp mới và khi DOC tiến hành thẩm tra tại chỗ.