Khám phá cuộc sống muông thú về đêm

Chiếc xe “mui trần” chở từ 10 - 15 người được anh hướng dẫn viên khuyến cáo tỉ mỉ những lưu ý khi đi xem muông thú đêm. “Mọi tiếng động đều có thể gây ảnh hưởng tới cuộc sống của chúng. Tất cả chúng ta phải giữ im lặng và chỉ quan sát... Bất cứ mối đe dọa nào cũng có thể khiến các loài thú rừng, nhất là thú lớn trốn biệt tích trong rừng sâu”, anh Bùi Quốc Huy, người hướng dẫn nhóm chúng tôi nhấn mạnh.

Khám phá động vật hoang dã trong đêm là điều đầu tiên du khách nào cũng mong muốn khi đặt chân tới vườn quốc gia này. Vườn quốc gia Cát Tiên được mệnh danh là “ngôi nhà của muông thú” với hơn 1.700 loài động vật; trong đó 96 loài thú, 94 loài bò sát, 343 loài chim... Hiện vườn có gần 20 cá thể voi, 110 cá thể bò tót, hơn 400 cá thể nai sinh sống.

Dọc tuyến đường nội bộ, du khách có thể bắt gặp các loài thú như: nai, lợn rừng, nhím, thỏ, chồn, sóc… và may mắn thì có thể gặp được bò tót. Nhưng để có thể nhìn thấy chúng vào ban đêm thì chúng ta còn phải dựa vào sự tinh mắt cũng như sự chuyên nghiệp của các hướng dẫn viên.

Dường như khá quen thuộc với ánh đèn pha, những chú nai đang cần mẫn gặp cỏ non có chút ngơ ngác sau khi thấy ánh sáng rọi vào mình, song vẫn bình tĩnh, thong dong kiếm mồi. Hay, những chú chim trên cành cây vẫn ngon giấc dù có ánh sáng chiếu rọi và bao con mắt chiêm ngưỡng.

Tuy nhiên, không phải đêm nào du khách cũng có thể xem được nhiều loài thú vì chúng di chuyển liên tục và việc được ngắm các loài thú phụ thuộc vào yếu tố may mắn của du khách.

Chị Nguyễn Trần Đình Ngân, du khách ở Hà Nội cho biết: Chị đã từng tham quan Vườn quốc gia Cúc Phương. Tiếp nối hành trình khám phá các vườn quốc gia và lần này chị đến với Vườn quốc gia Cát Tiên.

“Tại Vườn quốc gia Cúc Phương tôi được giới thiệu về các loài động vật được vườn cứu hộ cũng như các loài vườn đang chăm sóc, bảo tồn, tái thả động vật về với thiên nhiên. Đến với Vườn quốc gia Cát Tiên, tôi muốn được ngắm muông thú trong môi trường tự nhiên và đặc biệt là vào ban đêm”, chị Ngân chia sẻ.

Đang từ những nơi khá ồn ào, khói bụi, ô nhiễm ở mức cao, được trở về tận hưởng không khí trong lành của núi rừng, môi trường tự nhiên rồi cùng ngắm các loài chim, thú rừng, chị Ngân cảm thấy rất sảng khoái, thích thú với không khí trong lành, đặc biệt trong buổi tối hơi se lạnh được khám phá môi trường rừng tự nhiên cùng với muông thú của rừng xanh.

Vườn quốc gia Cát Tiên là hệ sinh thái bảo vệ rừng tự nhiên và không sự săn bắn đuổi bắt. Bởi vậy, nhiều con vật đã có những thói quen bình thường khi nhìn thấy con người. Anh Bùi Quốc Huy chia sẻ, xem thú đêm được vườn mở ra từ trước năm 2001, nhưng thời điểm đó, vườn chỉ phục vụ cho những người nghiên cứu khoa học. Từ năm 2001, vườn thành lập Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ, từ đó tour xem thú đêm mở ra và là tour đặc sắc của vườn cũng như cả nước.

Theo sự khám phá của hướng dẫn viên, du khách có thể được chiêm ngưỡng muông thú sống trong tự nhiên đi kiếm ăn ban đêm. Ban ngày hoặc sáng sớm du khách cũng có thể bắt gặp những con thú này, nhưng nếu bắt gặp vào ban đêm du khách sẽ có những cảm nhận khác, trân trọng thiên nhiên hơn và thêm yêu các loài thú rừng. Nếu may mắn có thể được nhìn thấy những đàn thú đi theo bầy đàn.

Theo anh Bùi Quốc Huy, việc xem thú đêm cũng có những ảnh hưởng nhất định đến cuộc sống của các loài thú. Do đó, để không bị tác động mạnh đến chúng, vườn chỉ sắp xếp các chuyến đi vào khung giờ quy định. Thời gian còn lại để các loài thú vẫn có không gian và nghỉ ngơi.

Vườn quốc gia Cát Tiên có sông Đồng Nai bao bọc xung quanh và đây được xem là hàng rào tự nhiên bảo vệ vườn cũng như các muông thú, sinh vật, hệ sinh thái rừng. Vườn cũng không có người dân sinh sống như các vườn quốc gia khác nên đây là điểm thuận lợi trong bảo tồn các loài thú, sinh vật tự nhiên.

Hàng năm, vườn phải dọn cỏ, thực bì thường xuyên để tạo những đường băng cản lửa, phòng chống cháy rừng và điều này cũng tạo điều kiện cho cỏ non mọc lên để làm thức ăn cho muông thú.

Vườn quốc gia Cát Tiên sở hữu số lượng thú lớn nên các lực lượng chức năng của vườn phải tuần tra thường xuyên, canh giữ, bảo vệ nghiêm ngặt, để ngăn chặn việc săn bắt trái phép.

Năm 2023, Vườn quốc gia Cát Tiên đã thu hút khoảng 85.000 lượt khách; trong đó, có khoảng 60.000 lượt là khác du lịch nội địa, còn lại là khách quốc tế.

Ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên chia sẻ, vườn hiện có 18 tuyến du lịch và điển hình như: Tuyến tham quan thú ban đêm, tham quan cây cổ thụ Bầu Sấu; tham quan trung tâm cứu hộ gấu, linh trưởng… Vườn cũng hỗ trợ phát triển du lịch sinh thái cộng đồng vùng đệm ở xã Tà Lài, xã Nam Cát Tiên.

Ông Phạm Xuân Thịnh cho biết, vườn sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch của vườn. Đặc biệt là bảo vệ, bảo tồn và quản lý bền vững để nâng cao chất lượng đa dạng sinh học của vườn, xứng đáng trở thành một trong những điển hình trong Danh lục xanh của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN).