Không có thực phẩm chức năng nào thay thế thuốc chữa bệnh

“Không có thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe nào thay thế thuốc chữa bệnh”, là khẳng định của Bộ Y tế tại văn bản gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu trả lời cử tri của tỉnh sau Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV liên quan đến kiến nghị liên quan đến lĩnh vực an toàn thực phẩm.

Cử tri tỉnh Bạc Liêu cho rằng: Hiện nay, tình trạng thuốc chữa bệnh gia truyền, các thực phẩm chức năng, dược liệu... được quảng cáo, buôn bán tràn lan trên các trang mạng xã hội, phương tiện thông tin đại chúng nhưng chưa được cơ quan chức năng thẩm định, không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Cử tri đề nghị Bộ Y tế cần kiểm tra, quản lý chặt chẽ hơn nữa, xử lý những hành vi buôn bán, quảng cáo không đúng sự thật gây ảnh hưởng đến dân; đồng thời, triển khai các biện pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng trên.

Trả lời kiến nghị cử tri, Bộ Y tế cho biết, hiện nay, việc quảng cáo thực phẩm được quy định chặt chẽ tại Luật Quảng cáo năm 2012, Nghị định số 181/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quảng cáo, Nghị định số 70/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 181/2013/NĐ-CP;

Luật An toàn thực phẩm năm 2010, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm và Thông tư số 09/2015/TT-BYT của Bộ Y tế quy định về xác nhận nội dung quảng cáo đối với sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đặc biệt thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Y tế.

Theo đó, tổ chức, cá nhân phải gửi hồ sơ tới cơ quan có thẩm quyền để được xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng cáo.

Tuy nhiên, theo Bộ Y tế trong quá trình thực hiện, một số tổ chức, cá nhân chưa tuân thủ quy định về quảng cáo thực phẩm như: quảng cáo mà không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện hoặc quảng cáo vượt tính năng, công dụng đã được phê duyệt...

Trong thời gian qua, các trường hợp phát hiện vi phạm quảng cáo thực phẩm đều được cơ quan có thẩm quyền xử lý nghiêm theo quy định và được công khai trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ Y tế và Cục An toàn thực phẩm.

Trong bối cảnh bùng nổ hoạt động thương mại điện tử, nhiều tổ chức, cá nhân kinh doanh, quảng cáo trên các sàn thương mại điện tử và nền tảng mạng xã hội gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc giám sát, thanh tra, kiểm tra nội dung quảng cáo.

Bộ Y tế đã thực hiện giám sát, kiểm tra, thu thập và chuyển các bằng chúng, đường dẫn chứa nội dung vi phạm sang Bộ Thông tin và Truyền thông (Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử), Bộ Công Thương (Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế Số) để xử lý theo thẩm quyền.

Bộ Y tế cũng thường xuyên phối hợp với các Bộ, ngành và đơn vị liên quan để chấn chỉnh, tăng cường quản lý hoạt động bán hàng trên các trang thương mại điện tử, nhằm ngăn chặn tình trạng quảng cáo và buôn bán thuốc chữa bệnh gia truyền, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc.

Các biện pháp cụ thể mà Bộ Y tế đã triển khai bao gồm: Làm việc trực tiếp với Công ty Meta (trước đây là Facebook Inc) để thông báo các quy định pháp luật của Việt Nam về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe và yêu cầu phối hợp xử lý các trang Facebook vi phạm.

Bộ cũng tổ chức nhiều buổi làm việc với các cơ quan chức năng như: Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử và Thanh tra - Bộ Thông tin và Truyền thông; Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương; Cục Văn hóa Cơ sở và Thanh tra - Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch; Cục An ninh mạng - Bộ Công an; Trung tâm Dịch vụ và Quảng cáo - Đài Truyền hình Việt Nam; Trung tâm Dịch vụ và Quảng cáo - Đài Tiếng nói Việt Nam; Vụ Báo chí Xuất bản - Ban Tuyên giáo Trung ương để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Bộ thành lập Tổ phản ứng nhanh để phối hợp xử lý vi phạm quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Ban hành một số Công văn gửi các Bộ: Thông tin và Truyền thông, Công Thương, Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Kế hoạch và Đầu tư, Công an và Ủy ban nhân dân các tỉnh các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường phối hợp quản lý quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Cục An toàn Thực phẩm - Bộ Y tế cũng đã ban hành Công văn số 734/ATTP-NĐTT ngày 08/4/2024 về việc tăng cường quản lý thông tin quảng cáo các sản phẩm thực phẩm gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Bộ Y tế cho biết, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ban, ngành và địa phương triển khai các giải pháp tăng cường công tác hậu kiểm, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Công bố công khai tên cơ sở, tên sản phẩm, nội dung vi phạm trên trang vfa.gov.vn và congkhaiyte.moh.gov.vn.

Bên cạnh thường xuyên phổ biến kiến thức an toàn thực phẩm, cảnh báo về an toàn thực phẩm, khuyến cáo người tiêu dùng biết rằng không có thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe nào thay thế thuốc chữa bệnh. Khi có bệnh, người dân cần tới cơ sở y tế để khám và được điều trị kịp thời, các đơn vị đề xuất đưa vào văn bản quy phạm pháp luật trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có sản phẩm vi phạm. Ngoài ra, tạm dừng các thủ tục hành chính khi có sản phẩm của tổ chức, cá nhân có sản phẩm vi phạm; cho phép thu hồi các giấy chứng nhận liên quan khi vi phạm có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người.

Bộ Y tế đề nghị các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm về quảng cáo thực phẩm chức năng thuộc phạm vi quản lý.