Kiểm soát chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ cao tốc

Theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Xây dựng, các hạng mục công trình dịch vụ công tại các trạm dừng nghỉ trên cao tốc Bắc - Nam phía Đông phải hoàn thành vào cuối năm 2025, và tất cả được hoàn thiện trong quý I/2026 để đồng bộ với các tuyến cao tốc đưa vào khai thác. Vậy nên, việc kiểm soát chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ cao tốc càng trở nên cấp bách, gắn trực tiếp với an toàn giao thông và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Tại tọa đàm "Có cần quy chuẩn chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ cao tốc?" do Báo Xây dựng tổ chức sáng 24/12, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam Phan Thị Thu Hiền khẳng định, về đầu tư xây dựng trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc, theo quy hoạch mạng lưới cao tốc Bắc - Nam phía Đông, có 24 trạm. Hiện 21 trạm đã triển khai đấu thầu và ký hợp đồng; trong đó, 4 trạm đã hoàn thiện và khai thác hiệu quả, 17 trạm còn lại dự kiến hoàn thành vào ngày 31/12 tới đây.

Trạm dừng nghỉ có vai trò đặc biệt quan trọng, bởi trên đường cao tốc, việc dừng đỗ tự do bị cấm, phương tiện chỉ được dừng tại các khu vực quy định. Theo quy chuẩn, các tuyến cao tốc đều có khu vực dừng đỗ khẩn cấp và trạm dừng nghỉ để lái xe và hành khách có điểm nghỉ ngơi an toàn.

Về phía Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, Phó chủ tịch Đặng Văn Chung cho rằng, khi tuyến đường được thông xe, trạm dừng nghỉ phải được đưa vào hoạt động đồng thời; không thể tồn tại tình trạng đường thông xe nhưng trạm dừng nghỉ chưa có. Đây là yêu cầu tối thiểu để đảm bảo sinh hoạt, an toàn và sức khỏe cho lái xe.

Theo Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, quy chuẩn trạm dừng nghỉ hiện hành đã rất đầy đủ và không cần tách riêng giữa quy chuẩn đường cao tốc và quy chuẩn trạm dừng nghỉ. Bởi bản chất, khi xây dựng quy chuẩn đường cao tốc, cơ quan soạn thảo đã tham khảo kinh nghiệm quốc tế và quy định rõ rằng trạm dừng nghỉ là một hạng mục bắt buộc trong cấu phần của dự án. 

“Lúc này, chỉ cần làm đúng quy chuẩn là được”, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhấn mạnh, đồng thời cho rằng: “Vấn đề lớn nhất không nằm ở quy chuẩn mà ở cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện. Nhiều trạm dừng nghỉ do tư nhân đầu tư đang vận hành rất tốt, đầy đủ dịch vụ, vệ sinh sạch sẽ, không thu phí nhà vệ sinh”. 

Theo ghi nhận thực tế, một số trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc đã đưa vào vận hành vẫn chưa đồng đều về chất lượng. Công tác tổ chức khai thác, vệ sinh môi trường và quản lý giá dịch vụ còn bộc lộ nhiều bất cập, chưa đáp ứng đầy đủ kỳ vọng của người tham gia giao thông.

Ở góc độ của doanh nghiệp đang quản lý cao tốc và các trạm dừng nghỉ, ông Đặng Ngọc Anh, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu phát triển (Tổng công ty Đầu tư và Phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC) cho hay, VEC đang gặp một số khó khăn nhất định về quản lý chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ,

“Quy chuẩn của chúng ta chỉ là quy chuẩn kỹ thuật; còn quy chuẩn dịch vụ để nhà đầu tư áp dụng cũng là một công cụ nhưng còn rải rác”, đại diện VEC cho hay. 

Vấn đề đặt ra cần có khung dịch vụ tối thiểu, để dần tiếp cận các dịch vụ tiên tiến, nâng cao sự hài lòng cho người dân. VEC cũng đã nghiên cứu và dự kiến đề xuất khung tiêu chuẩn dịch vụ cho đường cao tốc để áp dụng theo quy chuẩn. Đây sẽ là công cụ quản lý giúp nhà đầu tư vận hành hệ thống cao tốc hiệu quả hơn.

Trong lộ trình đến quý I/2026, nhiều trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông sẽ tiếp tục được đưa vào khai thác. Việc kiểm soát chất lượng dịch vụ, thậm chí xây dựng khung chất lượng dịch vụ không chỉ thúc đẩy hình thành hệ thống trạm dừng nghỉ cao tốc văn minh, hiện đại, đồng thời là điều kiện quan trọng để thực hiện thu phí các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư, theo quy định của Luật Đường bộ năm 2024 và Nghị định số 130/2024/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về thu phí sử dụng đường bộ cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường bộ cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và trực tiếp quản lý, khai thác./.