Lễ hội Gầu Tào được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia

Tối 14/2, UBND huyện Trạm Tấu (Yên Bái) tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao Chứng nhận Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Gầu Tào của người Mông huyện Trạm Tấu, huyện Mù Cang Chải, huyện Văn Chấn (tỉnh Yên Bái); trao Bằng công nhận Cây Di sản cho UBND huyện Trạm Tấu.

Tại buổi lễ, thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố “Lễ hội Gầu Tào của người Mông huyện Trạm Tấu, huyện Mù Cang Chải, huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái” trở thành Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Nông Quốc Thành thừa ủy quyền của lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao Bằng chứng nhận cho đại diện cộng đồng chủ thể di sản của 3 huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn.

Tại đây, đại diện Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công bố và trao Quyết định, Bằng công nhận Cây Di sản cho UBND huyện Trạm Tấu đối với quần thể cây Du Sam Núi Đất tại thị trấn Trạm Tấu và xã Xà Hồ.

Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu Vũ Lê Chung Anh cho biết, Trạm Tấu là huyện phía Tây của tỉnh Yên Bái; là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng và nơi hội tụ nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc. Trong đó, dân tộc Mông chiếm trên 79%, sinh sống tại 10 xã vùng cao với những di sản văn hóa truyền thống đậm đà giá trị nhân văn.

Những năm qua, UBND huyện Trạm Tấu luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác gìn giữ, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Huyện coi đây là nhiệm vụ quan trọng, một trong những động lực tạo nên bản sắc và sức mạnh nội sinh trong quá trình phát triển của địa phương. Đến nay, toàn huyện có 4 di tích, di sản được xếp hạng cấp tỉnh, cấp quốc gia.

Đối với người Mông, một trong những nét đẹp tiêu biểu, thể hiện tâm linh và tín ngưỡng độc đáo là Lễ hội Gầu Tào. Đây là lễ hội tiêu biểu thể hiện truyền thống văn hóa của dân tộc Mông có từ rất lâu đời, được đồng bào duy trì và gìn giữ.

Lễ hội thường diễn ra vào dịp đầu Xuân năm mới với quan niệm của sự sinh sôi, nảy nở. Trong Lễ hội Gầu Tào, cây nêu là biểu tượng chính, gắn liền với sự linh thiêng. Người Mông quan niệm số 4 thể hiện cho 4 vị thần là thần trời, thần đất, thần sông và thần núi.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc biệt, Lễ hội Gầu Tào được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là kết quả của sự chung tay, nỗ lực gìn giữ và bảo tồn văn hóa của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc các huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn. Đồng thời, cũng là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với những giá trị trong di sản văn hóa của cộng đồng người Mông.

Đại diện cho 3 huyện, UBND huyện Trạm Tấu cam kết tiếp tục triển khai các hoạt động thiết thực nhằm phát huy và thực hành di sản; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá Lễ hội Gầu Tào gắn với phát triển du lịch văn hóa cộng đồng. Đồng thời tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để đồng bào Mông duy trì tổ chức, truyền dạy lễ hội, bảo tồn các nghi lễ truyền thống; phát huy vai trò của cộng đồng trong gìn giữ và bảo vệ di sản, đặc biệt là thế hệ trẻ, để nét đẹp văn hóa này được lưu truyền mãi mãi.

“Gầu Tào” theo tiếng Kinh nghĩa là cúng tạ trời đất, thần linh phù hộ đã ban cho gia đình, dòng họ, bản làng, người người sự khỏe mạnh, thịnh vượng, không ốm đau, bệnh tật, yên ấm, hạnh phúc; cầu cho dân làng no ấm, thóc lúa đầy đồng, mùa màng bội thu, gia súc, gia cầm đầy chuồng.

Lễ hội Gầu Tào không chỉ là nơi đồng bào người Mông gửi gắm niềm tin, niềm hy vọng về một cuộc sống mới tươi đẹp hơn, mà còn là nơi gắn kết tình cảm của người dân; cũng là dịp để những người con xa quê đoàn tụ với gia đình, thôn, bản; là không gian giải trí, vui chơi lành mạnh sau những tháng ngày lao động vất vả.

Dịp này còn diễn ra chuỗi hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch như: Chương trình nghệ thuật rực rỡ sắc màu Trạm Tấu; màn trình diễn múa Khèn Mông của 500 học sinh trên địa bàn huyện; tái hiện Lễ hội Gầu Tào… Thông qua các hoạt động, các đại biểu, nhân dân và du khách sẽ được tham quan, trải nghiệm không gian văn hóa rực rỡ sắc màu của các dân tộc.