Logistics vươn mình tiến vào kỷ nguyên mới - Bài cuối: Kịp thời thích ứng với luật chơi mới

Tuy nhiên, để có thể thành công trên hành trình hướng tới phát triển bền vững, các doanh nghiệp Việt Nam phải hết sức linh hoạt, đồng bộ các giải pháp mới có thể đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Thích ứng luật chơi

Ông Đỗ Xuân Quang, Phó Tổng giám đốc Công ty hàng không Vietjet cho biết, Vietjet đã chủ động chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong gần 10 năm qua. Theo đó, công ty đang phấn đấu đạt mục tiêu là hãng hàng không số đầu tiên của Việt Nam.

Ngoài ra, công ty chủ động chuyển đổi sang máy bay Airbus thế hệ mới nhất và hợp tác với đối tác nước ngoài ứng dụng các giải pháp giúp tiết kiệm khoảng 20% nhiên liệu; sử dụng nhiên liệu mới SAF thân thiện hơn với môi trường; sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường làm dụng cụ phục vụ ăn uống trên chuyến bay; không bố trí ghế hạng thương gia, nên cùng một lượng đốt nhiên liệu, công ty vận chuyển được số khách nhiều hơn. Theo ông Quang, việc thực hiện theo các tiêu chuẩn ESG đã giúp công ty tối ưu chi phí, giảm phát thải, gia tăng lợi nhuận,.

Tại Công ty InterLog, bà Phạm Thị Tình, Giám đốc thương mại cho biết, công ty bắt đầu chuyển đổi từ cuối năm 2022 theo 3 trụ cột chính là nhận thức - chuyển đổi năng lượng phù hợp với khả năng - tối ưu giải pháp cho khách hàng. Công ty cung cấp cho khách hàng giải pháp giảm quãng đường như lựa chọn các cảng, kho gần với khách hàng hơn, hoặc thay đổi phương thức vận chuyển như sử dụng sà lan thay cho đường bộ. Cuối năm 2023, công ty đã hoàn thành báo cáo kiểm kê phát thải khí nhà kính và cuối năm 2024 đã hoàn thành sơ lược báo cáo ESG nội bộ, góp phần tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Nguyễn Thị Thùy Loan, Giám đốc thương mại Công ty WR1 chia sẻ, công ty đã ứng dụng chuyển đổi số để vận hành quản trị; đầu tư hệ thống công nghệ quản lý hiệu suất của từng phương tiện; kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ; tổ chức đào tạo lái xe sinh thái; giảm chiều vận tải rỗng như tái sử dụng container rỗng hàng nhập để đóng hàng xuất hoặc tổ chức gom hàng nhiều điểm;… Đánh giá qua 2 năm thực hiện, công ty giảm phát thải được 3 tấn CO2 tương đương trong năm đầu tiên và giảm 7 tấn trong năm thứ hai. Mức tiêu hao nhiên liệu giảm từ 40l xuống 33-36l/100km.

Công ty TRA-SAS, một trong 3 doanh nghiệp logistics nằm trong top 10 doanh nghiệp nhận giải Sáng kiến ESG Việt Nam 2024. Ông Trần Việt Huy, Giám đốc điều hành chia sẻ, mặc dù chưa thuộc diện bắt buộc phải kiểm kê phát thải khí nhà kính theo Nghị định 06, nhưng do yêu cầu của khách hàng, công ty đã thực hành chuyển đổi theo tiêu chuẩn ESG. Theo đó, công ty ứng dụng nền tảng số do Công ty FPT cung cấp để kiểm kê phát thải khí nhà kính. Qua đó, nắm rõ các nguồn phát thải lớn và giải pháp cắt giảm phát thải hiệu quả.

Bà Võ Thị Phương Lan, Tổng Giám đốc Công ty ASL Logistics cho hay, để chủ động giải bài toán vướng mắc cho khách hàng trong giảm chứng từ giấy, quản trị được toàn bộ chuỗi cung ứng, công ty đã phát triển nền tảng số E-Pricing. Khách hàng chỉ cần nhập dữ liệu của nguồn nhập và điểm đến, chỉ trong vài phút có thể tính được toàn bộ chi phí logistics để quyết định giá bán của lô hàng thay vì phải mất 2 ngày như trước. Hệ thống này quản lý toàn diện từ giá đầu vào, báo giá linh hoạt, tư vấn chính sách xuất nhập khẩu, đến tự động hóa quy trình phát hành, truy xuất vận đơn theo thời gian thực... cung cấp dữ liệu phát thải khí nhà kính trong quá trình logistics cho khách hàng.

Ông Nguyễn Hoài Chung, Giám đốc Công ty Phaata cho biết, nhằm kết nối chủ hàng và các doanh nghiệp logistics, công ty đã phát triển sàn giao dịch logistics quốc tế đầu tiên của Việt Nam thành công dựa trên nền tảng công nghệ. Qua đó, các chủ hàng có thể nhanh chóng tìm giá cước trên thị trường chỉ với vài cái nhấp chuột. Ngược lại, doanh nghiệp logistics cũng có thể dễ dàng tiếp cận doanh nghiệp chủ hàng đang có nhu cầu.

Hiện công ty đang nghiên cứu tích hợp trí tuệ nhân tạo cho sàn để tăng hỗ trợ kết nối, thậm chí tư vấn, đề xuất các gợi mở mới cho khách hàng. Mục tiêu nhằm giúp doanh nghiệp có thể tiết kiệm được chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh, lấy được nhiều đơn hàng về Việt Nam, thúc đẩy thị trường logistics phát triển.

Đồng bộ giải pháp

Theo ông Stéphane Graber, Tổng Giám đốc Liên đoàn các hiệp hội giao nhận vận tải quốc tế, chìa khóa để các doanh nghiệp logistics Việt Nam vừa và nhỏ giảm chi phí, giảm phát thải, tăng khả năng cạnh tranh là chuyển đổi số, ứng dụng các công nghệ quản trị mới và phát triển vận tải đa phương thức; thường xuyên theo dõi sát quy định và diễn biến mới của thị trường; tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp và với các doanh nghiệp lớn hơn; dám chấp nhận đánh đổi tốc độ, hiệu quả, chi phí cho khách hàng.

Chia sẻ từ góc độ hiệp hội sản xuất, ông Huỳnh Lê Đại Thắng, Ủy viên Ban chấp hành Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ Tp.Hồ Chí Minh cho biết, chi phí vận chuyển và lưu kho hiện chiếm phần lớn giá thành bán ra của sản phẩm. Do vậy, ngay từ đầu, doanh nghiệp phải tối ưu vấn đề đóng gói, vừa bảo vệ được hàng hóa, vừa tiết giảm được chi phí logistics.

Đối với việc đàm phán giá cước với hãng tàu, theo ông Thắng, doanh nghiệp cần liên kết thông qua hiệp hội ngành hàng để có được sản lượng hàng đủ lớn, đủ sức đàm phán được giá cước tốt với thời gian dài, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng được chiến lược kinh doanh hiệu quả và bền vững.

Đồng quan điểm, bà Võ Thị Phương Lan cũng cho rằng, để có được giá cước tốt, ổn định, các doanh nghiệp sản xuất cần ký hợp đồng dài hạn với các nhà cung cấp dịch vụ logistics có năng lực. Hoặc thông qua hiệp hội ngành hàng để tập trung được sản lượng hàng đủ lớn mới có thể đàm phán hiệu quả.

Bà Lan dẫn chứng, sau khi Nghị định 168 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn giao thông có hiệu lực thi hành, mặc dù các doanh nghiệp vận tải gặp rất nhiều khó khăn, nhưng hầu hết đều chưa tăng giá cước với các đối tác hợp tác chiến lược lâu dài, mà giá cước chỉ thay đổi khi giá dầu thay đổi. Chỉ những doanh nghiệp sản lượng thấp hoặc thay đổi nhà cung cấp vận tải liên tục mới phải chịu mức giá mới. Việc hợp tác lâu dài sẽ giúp hai bên cùng có lợi. Doanh nghiệp sản xuất có thể sử dụng được những nền tảng và nguồn lực của doanh nghiệp logistics.

Theo bà Lan, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần tính toán chuỗi cung ứng nguyên vật liệu và xuất khẩu phù hợp để tái sử dụng container hàng nhập vận chuyển hàng xuất khẩu, tiết kiệm được đáng kể chi phí.

Ông Nguyễn Hoài Chung khuyến nghị, doanh nghiệp cần mở rộng nguồn cung, thị trường và đối tác logistics để phân tán rủi ro; sử dụng các nền tảng sàn giao dịch logistics uy tín để tìm kiếm đối tác phù hợp, tối ưu chi phí logistics, tăng lợi nhuận cho từng lô hàng; ứng dụng công nghệ để phân tích dự báo và quản lý các hoạt động trong chuỗi cung ứng theo thời gian thực; lập kế hoạch cho nhiều phương án dự phòng, linh hoạt trong ký kết hợp đồng dịch vụ logistics để thích ứng nhanh với biến động; tăng cường hợp tác, tham gia các liên minh, hiệp hội phù hợp để nắm bắt nhanh chóng thông tin xu hướng biến động của thị trường và được hưởng ưu đãi, hỗ trợ chính sách.

Cùng quan điểm này, bà Jennifer Wong, Giám đốc kinh doanh Công ty UPS Việt Nam cũng cho rằng, để tối ưu hóa chuỗi cung ứng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần liên kết với các doanh nghiệp hàng đầu hoặc lớn hơn để vận động và tận dụng được sức mạnh tốt nhất của ngành. Không bao giờ sợ hãi mình là một doanh nghiệp nhỏ và không bao giờ chùn bước trước những thách thức, vì đó là cũng là những cơ hội cho doanh nghiệp phát triển. Bà Wong dẫn chứng, để phát triển thành doanh nghiệp lớn như hiện nay,  UPS phải mất hơn một thế kỷ và ban đầu, UPS cũng chỉ là doanh nghiệp nhỏ với số vốn 100 USD.  

Theo bà Phạm Thị Lan Hương, Trưởng Ban Logistics Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam, các doanh nghiệp logistics Việt Nam đa phần là doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoạt động phân tán nên rất cần có sự liên kết, kết nối với nhau và với các thành phần kinh tế khác. Liên kết cùng nhau làm sẽ giúp các doanh nghiệp giải được các bài toán vướng mắc của mình, của đổi tác và của ngành.