Metro số 1 Hồ Chí Minh vượt kế hoạch, sẵn sàng khởi công metro số 2

Sáng 18/12, Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh (MAUR) cho biết, sau một năm đưa vào khai thác thương mại, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đạt gần 19 triệu lượt khách, đạt hơn 114% so với kế hoạch đề ra. Thành phố cũng đang hoàn thiện các thủ tục để khởi công metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) và triển khai các dự án khác.

* Hiệu quả tích cực 

Theo ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh, sau một năm vận hành (tính đến ngày 15/12), tuyến metro số 1 đã vận hành 78.194 lượt tàu, phục vụ khoảng 18,95 triệu lượt hành khách (đạt 114,21% so với kế hoạch). Trung bình mỗi tháng tuyến phục vụ trên 1,5 triệu lượt khách, khoảng 52.000 lượt/ngày và đạt đỉnh hơn 110.000 lượt/ngày vào các dịp lễ Tết. 

Metro Bến Thành - Suối Tiên tăng chuyến phục vụ người dân sau sáp nhập. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN

Tổng mức đầu tư hơn 43.000 tỷ đồng từ nguồn vốn vay ODA, tuyến được khai thác chính thức từ ngày 22/12/2024. Đây là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của thành phố, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển hệ thống giao thông công cộng khối lượng lớn. Metro số 1 có tổng chiều dài 19,7 km với 2,6 km đi ngầm và 17,1 km đi trên cao; tuyến có 14 nhà ga và khu depot Long Bình. 

Công tác vận hành metro số 1 do Công ty TNHH Một thành viên Đường sắt đô thị số 1 (HURC1) đảm nhiệm. Tuyến này có 17 đoàn tàu, mỗi đoàn gồm 3 toa, chiều dài 61,5 m, sức chứa tối đa khoảng 930 hành khách. Thời gian di chuyển toàn tuyến từ ga Bến Thành đến ga Bến xe Suối Tiên khoảng 29 phút. Giá vé lượt từ 6.000 – 20.000 đồng; vé ngày 40.000 đồng; vé 3 ngày 90.000 đồng; vé tháng 300.000 đồng và vé tháng ưu đãi cho học sinh, sinh viên 150.000 đồng. 

Ông Lê Minh Triết, Giám đốc Công ty HURC1 cho biết, với lượng khách đạt gần 19 triệu lượt khách sau một năm, đây là con số phản ánh rõ nhu cầu sử dụng metro là rất lớn. Nhiều người dân đã xem metro là phương tiện đi lại thường xuyên, không chỉ còn mang tính trải nghiệm ban đầu. Đơn vị sẽ tiếp tục đầu tư nâng cao hệ thống camera, tăng cường thêm thang máy, thang cuốn ở các vị trí chờ; tiếp tục mở thêm các hệ thống bán vé... Đặc biệt, năm 2026 sẽ triển khai vé liên thông xe buýt và metro, giúp nâng cao sự tiện ích cho người sử dụng. 

Theo thống kê của Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông đô thị, sau khi tuyến metro đi vào hoạt động, tình hình tai nạn giao thông trên trục Xa lộ Hà Nội – Võ Nguyên Giáp đã giảm đáng kể cả về số vụ, số người chết và số người bị thương so với cùng kỳ năm 2024. Điều này khẳng định vai trò của tuyến đường sắt đô thị trong việc góp phần nâng cao an toàn giao thông, giảm áp lực cho hệ thống đường bộ. 

Để phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao dịp Lễ Noel và Tết Dương lịch, Công ty HURC1 đã xây dựng kế hoạch chạy tàu, tăng chuyến phục vụ người dân. Ngày 24/12 (Lễ Noel), điều chỉnh tăng chuyến từ 243 lên 264 chuyến, thời gian hoạt động từ 5 giờ đến 23 giờ; ngày 31/12 vận hành 264 chuyến (tăng 21 chuyến so với ngày thường), thời gian hoạt động từ 5 giờ đến 23 giờ. 

Riêng ngày 1/1/2026 (Tết Dương lịch), Công ty vận hành 276 chuyến, trong đó để đáp ứng nhu cầu di chuyển sau thời điểm bắn pháo hoa, sẽ có 20 chuyến tàu chạy trong khung giờ từ 0 giờ 30 phút đến 2 giờ và tiếp tục chuyên chở 256 chuyến từ 5 giờ 30 phút đến 23 giờ 30 phút.

* Nhiều tuyến được triển khai 

Ngoài tuyến metro số 1, hiện TP. Hồ Chí Minh đang triển khai dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 (Bến Thành – Tham Lương). Tuyến có tổng chiều dài hơn 11 km, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 57.000 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách Thành phố. Tuyến có 10 ga ngầm, 1 ga trên cao và 1 khu depot. 

TP. Hồ Chí Minh đang triển khai dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 (Bến Thành – Tham Lương). Ảnh: Hoàng Hải/TTXVN

Đây là một trong những dự án trọng điểm của thành phố, đồng thời là dự án tiên phong áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị. 

Theo ông Phan Công Bằng, metro số 2 được áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù nên rút gọn được nhiều thủ tục và dự kiến dự án sẽ khởi công đầu năm 2026. Nếu vẫn làm theo cách thông thường như trước đây thì tuyến này nhanh nhất cũng phải tháng 12/2026 hoặc qua năm 2027 mới khởi công. 

Thời gian qua, UBND TP. Hồ Chí Minh đã chấp thuận phương án công nghệ áp dụng cho tuyến metro số 2, đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng xem xét, thống nhất danh mục quy chuẩn, tiêu chuẩn chủ yếu áp dụng cho dự án. Theo phương án được đề xuất, metro số 2 sẽ nâng cấp mức độ tự động hóa lên GoA4, tức là vận hành hoàn toàn tự động. Việc cập nhật công nghệ nhằm bảo đảm khả năng kết nối đồng bộ, liên thông với tuyến metro số 1 và các tuyến metro khác trong tương lai. 

Sau khi hoàn thành, tuyến metro số 2 sẽ đóng vai trò trục xương sống kết nối khu vực trung tâm với khu vực Tây Bắc TP. Hồ Chí Minh, đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách công cộng trên hành lang Đông – Tây, dọc theo trục Bến Thành – Cách mạng Tháng Tám – Trường Chinh – Tham Lương; đồng thời tăng cường kết nối với các tuyến đường sắt đô thị khác theo quy hoạch, góp phần giảm ùn tắc giao thông, cải thiện môi trường đô thị và nâng cao chất lượng sống của người dân. 

Hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và giải phóng mặt bằng của dự án đã hoàn thành 100%; dự kiến hoàn tất công tác di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật đầu năm 2026. UBND Thành phố đã chấp thuận chủ trương điều chỉnh dự án, chủ đầu tư đang phối hợp với đơn vị để hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục liên quan. Công trình dự kiến khởi công, nhằm bảo đảm điều kiện khởi công toàn tuyến vào ngày 15/1/2026. 

Đối với các tuyến đường sắt đô thị đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, ông Phan Công Bằng cho biết, hiện UBND TP. Hồ Chí Minh đã giao Ban Quản lý Đường sắt đô thị thực hiện nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư và làm chủ đầu tư đối với 9 dự án. 

Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị, nhiều nhà đầu tư đã quan tâm, nghiên cứu và đề xuất tham gia đầu tư các dự án: Metro số 4 (đoạn Đông Thạnh – Hiệp Phước); metro số 5 (đoạn từ ga cầu Sài Gòn đến depot Long Trường); metro số 2 (đoạn Bến Thành – Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành; metro số 3 (đoạn An Hạ – Hiệp Bình Phước).

Các dự án đang được triển khai công tác chuẩn bị đầu tư, bao gồm bố trí kế hoạch vốn đầu tư công, tổ chức tuyển chọn tư vấn, triển khai các nghiên cứu tiền khả thi, khả thi và các công việc liên quan khác. Dự kiến giai đoạn 2026 – 2027 hoàn thành lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế FEED; giai đoạn 2027 – 2028 hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giai đoạn 2027 – 2035 sẽ khởi công và hoàn thành xây dựng công trình.