“Mở khóa” tiềm năng tăng trưởng cho doanh nghiệp điện

 

Theo báo cáo mới đây của Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT), đã có gần 1.000 doanh nghiệp niêm yết (chiếm 95,6% vốn hóa toàn thị trường) công bố kết quả kinh doanh quý I. Tổng lợi nhuận ròng của nhóm này tăng mạnh nhờ nền so sánh thấp của cùng kỳ năm trước và môi trường lãi suất thấp vẫn được duy trì; trong đó, ngành điện là “điểm sáng” nổi bật nhất trong quý với mức tăng lợi nhuận ròng lên tới 224% so với cùng kỳ. Đà phục hồi đến từ việc các nhà máy điện khí tăng sản lượng trở lại sau thời kỳ huy động thấp trong khi mảng thủy điện được hưởng lợi nhờ hiệu ứng nền thấp do El Nino gây hạn hán vào năm ngoái.

Đa phần các doanh nghiệp thủy điện có kỳ kinh doanh "rực rỡ" nhờ điều kiện thủy văn thuận lợi. Một số đơn vị thậm chí tăng lãi hàng chục lần do mức nền cùng kỳ quá thấp - thời điểm chịu ảnh hưởng từ hiện tượng El Nino.

Dẫn đầu mức tăng là Công ty cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn (mã chứng khoán: VSH). Trong quý I, VSH đạt 625 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 79% so với cùng kỳ và lãi ròng 269 tỷ đồng (cùng kỳ doanh nghiệp chỉ lãi 1,5 tỷ đồng, tức gấp 152 lần).

Nguyên nhân do tình hình thủy văn tại khu vực miền Trung - Tây Nguyên thuận lợi với lượng mưa kéo dài, làm tăng lưu lượng nước về hồ. Bên cạnh đó, giá bán điện bình quân cao hơn cùng kỳ cũng là một yếu tố kéo lợi nhuận tăng mạnh.

Công ty cổ phần Thủy điện Buôn Đôn (mã chứng khoán: BSA) gây ấn tượng với mức tăng lãi ròng hơn 1.900% (gấp 20 lần cùng kỳ), đạt 8,9 tỷ đồng, nhờ vào sản lượng điện tăng gần 50% cùng chi phí tài chính lùi mạnh. 

Công ty cổ phần Thủy điện Hương Sơn (mã chứng khoán: GSM) cũng tăng trưởng mạnh với lãi ròng đạt 22 tỷ đồng, gấp 18 lần cùng kỳ, nhưng nhờ việc 2 nhà máy Thủy điện Hương Sơn 1 và 2 được bán điện theo biểu giá chi phí tránh được từ tháng 11/2024, giúp đạt doanh thu hơn gấp đôi cùng kỳ.

Điều kiện thủy văn thuận lợi đã giúp nhiều doanh nghiệp thủy điện khác ghi nhận tăng trưởng bằng lần trong quý I.  Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ (mã chứng khoán: SBH) lãi ròng 51 tỷ đồng, gấp 4 lần cùng kỳ. Dù không nêu rõ nguyên nhân, việc doanh thu tăng mạnh trong khi giá vốn đi lùi cho thấy sản lượng điện trong kỳ gia tăng. 

Công ty Cổ phần Thủy điện miền Trung (mã chứng khoán: CHP) nêu rõ lý do nước về thuận lợi, giúp lợi nhuận đạt 120 tỷ đồng, gấp gần 4 lần. Tương tự, DNH (Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi) cũng nhờ thủy văn tốt mà lãi ròng hơn 183 tỷ đồng, gấp hơn 2.7 lần.

Một số doanh nghiệp khác cũng ghi nhận tăng mạnh về lợi nhuận, như Công ty cổ phần Thuỷ điện A Vương (mã chứng khoán: AVC) có lợi nhuận tăng 79% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 60 tỷ đồng; Công ty cổ phần Thủy điện Gia Lai có lợi nhuận tăng tăng 62%, đạt 52 tỷ đồng.

Thậm chí, quý I, một số doanh nghiệp chuyển lỗ thành lãi như Công ty cổ phần Thủy điện Miền Nam (mã chứng khoán: SHP) và Công ty Cổ phần Thủy điện Hủa Na (mã chứng khoán: HNA).

Với doanh nghiệp nhiệt điện, quý I/2025 đã có sự tăng trưởng nổi bật về doanh thu và lợi nhuận. Có thể kể đến trường hợp của Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam – CTCP (mã chứng khoán: POW) với lợi nhuận dẫn đầu nhóm này, đạt 445 tỷ đồng, tăng 60% so với cùng kỳ. Doanh thu trong kỳ tăng tới 31% lên gần 8.200 tỷ đồng, nhưng giá vốn tăng thấp hơn. Bên cạnh đó, POW hưởng lợi doanh thu tài chính gấp đôi cùng kỳ (lên hơn 208 tỷ đồng) nhờ tăng lãi tiền gửi và cổ tức từ đơn vị liên kết.

Công ty cổ phần Nhiệt điện Ninh Bình (mã chứng khoán: NBP) dù chỉ lãi 5 tỷ đồng, nhưng tăng 148% so với cùng kỳ - mức tăng lớn nhất nhóm nhiệt điện. Thực tế, NBP sụt mạnh doanh thu tới 87%, còn 46 tỷ đồng vì ít huy động sản lượng. Tuy nhiên, nhờ được áp dụng đơn giá bán điện cố định cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong quý I/2025 cao hơn so với cùng kỳ, theo hợp đồng sửa đổi bổ sung được ký vào ngày 26/03/2025, nên đạt lợi nhuận tăng.

Một số doanh nghiệp còn chuyển lỗ thành lãi như  Công ty cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 ( mã chứng khoán: NT2) lãi 37 tỷ đồng (cùng kỳ lỗ 158 tỷ đồng) và Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3, mã chứng khoán: PGV)  lãi 96 tỷ đồng (cùng kỳ lỗ nặng 655 tỷ đồng)

Các doanh nghiệp điện tái tạo lãi đậm trong quý I. Dẫn đầu là Công ty cổ phần Điện Gia Lai (mã chứng khoán: GEG) với mức doanh thu tăng mạnh 51% và lợi nhuận 378 tỷ đồng, gấp 4,2 lần cùng kỳ. Doanh nghiệp hưởng lợi từ việc ký thành công phụ lục hợp đồng mua bán điện (PPA) đối với nhà máy điện gió Tân Phú Đông 1.

Công ty cổ phần Tập đoàn PC1 (mã chứng khoán: PC1) có lãi ròng quý I giảm so với cùng kỳ, nhưng riêng mảng điện tăng mạnh về cả doanh thu và lợi nhuận gộp, lần lượt đạt 431 tỷ đồng (tăng 21% so với cùng kỳ) và 274 tỷ đồng (tăng 53% so với cùng kỳ).

Mảng điện của Công ty cổ phần Tập đoàn Hà Đô (mã chứng khoán: HDG) ghi nhận tăng mạnh doanh thu dù lợi nhuận toàn công ty đi xuống (do không còn doanh thu bất động sản). Trong quý 1, mảng năng lượng mang về cho doanh nghiệp 503 tỷ đồng doanh thu (tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái) và 356 tỷ đồng lãi kinh doanh (tăng 34% so với cùng kỳ).

Theo Công ty cổ phần Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), việc Điều chỉnh quy hoạch điện lực sẽ gỡ khó cho doanh nghiệp. Quy hoạch dự kiến bổ sung công suất điện mặt trời và điện gió đến năm 2030. Đồng thời, cơ chế giá bán điều chỉnh theo từng khu vực địa lý sẽ sớm được thông qua để thu hút dòng vốn tư nhân.

“Chúng tôi cho rằng quy hoạch mới sẽ có tác động tích cực tới các doanh nghiệp trong việc tháo gỡ khó khăn pháp lý và tạo cơ chế đầu tư hấp dẫn. Trong dài hạn, nhờ Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cơ chế giá bán, các cổ phiếu sẽ được hưởng lợi nhờ việc doanh nghiệp mở rộng công suất, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu ngành (POW, REE, GEG, TV2)"” KBSV nhận định.

Theo VNDIRECT, tiềm năng cho một chu kỳ đầu tư mới vào năng lượng tái tạo đã xuất hiện sau một thời gian dài bế tắc do thiếu các cơ chế, chính sách rõ ràng.

Dù vậy, nhu cầu vốn có thể là trở ngại. Việt Nam sẽ cần huy động nguồn vốn rất lớn vào đầu tư nguồn điện, rơi vào khoảng 136 tỷ USD cho giai đoạn 2026-2030 và khoảng 114 tỷ USD cho giai đoạn 2031-2035.