Nhiều băn khoăn đã được đặt ra và Ngân hàng Nhà nước đã chính thức lên tiếng về vấn đề này.
Ngân hàng Nhà nước lý giải về dự thảo Thông tư quy định xếp hạng tổ chức tín dụng. Ảnh: NHNN
Theo Ngân hàng Nhà nước, giống như các cơ quan quản lý trên thế giới, mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện đánh giá, xếp hạng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam là phục vụ công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng (bao gồm: hoạch định, thực thi chính sách tiền tệ; thanh tra, giám sát hệ thống các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài…).
Theo các quy định pháp luật hiện hành, căn cứ vào kết quả xếp hạng, Ngân hàng Nhà nước thực hiện các biện pháp quản lý phù hợp với tình hình hoạt động và sự lành mạnh của từng tổ chức tín dụng.
Cụ thể, sử dụng kết quả xếp hạng để xem xét, đánh giá về mức độ an toàn, lành mạnh của các tổ chức tín dụng; kịp thời xác định các tổ chức tín dụng có tiềm ẩn và nguy cơ rủi ro, qua đó có các biện pháp ngăn chặn như: cảnh báo sớm tới các tổ chức tín dụng, yêu cầu tổ chức tín dụng xây dựng và thực hiện các phương án khắc phục; đặt tổ chức tín dụng vào kiểm soát đặc biệt…
Với mục tiêu nêu trên, theo quy định tại dự thảo Thông tư quy định về việc xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Ngân hàng Nhà nước sẽ đánh giá, xếp hạng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo CAMELS (hệ thống xếp hạng được nhiều cơ quan quản lý trên thế giới sử dụng).
Hệ thống các tiêu chí được sử dụng xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài bao gồm: vốn (C); chất lượng tài sản (A); quản trị điều hành (M); kết quả hoạt động kinh doanh (E); khả năng thanh khoản (L) và mức độ nhạy cảm đối với rủi ro thị trường (S).
Từng tiêu chí sẽ bao gồm nhóm chỉ tiêu định lượng và nhóm chỉ tiêu định tính. Nhóm chỉ tiêu định lượng đo lường mức độ lành mạnh hoạt động ngân hàng trên cơ sở các số liệu phản ánh hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Nhóm chỉ tiêu định tính đo lường mức độ tuân thủ các quy định pháp luật của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định, việc xây dựng Thông tư bao gồm các quy định rõ ràng về phương pháp xếp hạng, các tiêu chí, chỉ tiêu xếp hạng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thể hiện sự công khai, minh bạch về các tiêu chí, phương pháp xếp hạng của Ngân hàng Nhà nước.
Việc xếp hạng các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài của Ngân hàng Nhà nước để phục vụ công tác quản lý nhà nước, đảm bảo an toàn, an ninh tiền tệ trong hoạt động ngân hàng, tài chính.
Sau khi đánh giá, xếp hạng, Ngân hàng Nhà nước sẽ thông báo kết quả xếp hạng cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài kèm theo các hành động, biện pháp quản lý phù hợp nhằm đảm bảo tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài kịp thời khắc phục các tồn tại, giảm thiểu nguy cơ đổ vỡ, lan truyền trong hệ thống; trong đó, mục tiêu hướng tới cuối cùng là bảo vệ quyền lợi người gửi tiền.
Về góc độ thị trường, để đảm bảo thông tin về các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được công bố công khai, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải công khai báo cáo tài chính đã được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập trên trang thông tin điện tử (website) hoặc nơi đặt trụ sở chính, chi nhánh của tổ chức tín dụng và đăng trên 1 số báo có phạm vi phát hành toàn quốc nhằm phục vụ các cá nhân, tổ chức (nhà đầu tư, người gửi tiền…) có nhu cầu tìm hiểu về tình hình hoạt động, tình hình tài chính của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Ngoài ra, định kỳ hàng năm, các tổ chức xếp hạng quốc tế có uy tín như Standard and Poor’s, Moody’s và Fitch Ratings và các tổ chức trong nước đều có các nghiên cứu, công bố kết quả xếp hạng về các ngân hành thương mại Việt Nam trên các phương tiện thông tin đại chúng để cho các nhà đầu tư và người gửi tiền… tham khảo phục vụ cho mục đích đầu tư, kinh doanh./.