Ngành khí tượng thủy văn tăng dự báo, cảnh báo sớm thiên tai đến cấp xã

Chiều 29/12, Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị Tổng kết công tác năm 2025 và phương hướng nhiệm vụ năm 2026 theo hình thức trực tiếp tại Hà Nội và trực tuyến với các 31 đài tỉnh, thành phố và 3 Đài Khí tượng thủy văn Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn Nguyễn Thượng Hiển đề nghị các đơn vị làm công tác dự báo khí tượng thủy văn thực hiện dự báo thời tiết, thuỷ văn chi tiết đến các đơn vị hành chính cấp xã trên cả nước; cung cấp kịp thời các bản tin dự báo khí tượng thủy văn, cảnh báo về các hiện tượng thời tiết nguy hiểm cho các cơ quan, ban, ngành Trung ương, địa phương, các phương tiện thông tin đại chúng phục vụ công tác chỉ đạo phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai; tiếp tục phối hợp với các đơn vị có liên quan trong việc rà soát, đánh giá công tác khí tượng thủy văn trong việc thực hiện Quy trình vận hành liên hồ chứa các lưu vực sông trên phạm vi cả nước.

Cùng với đó, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của Cục là tiếp tục đề xuất các cơ chế chính sách, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật lĩnh vực  khí tượng thủy văn; triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch thực hiện Quy hoạch mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó tập trung nâng cấp, hiện đại hóa các trạm quan trắc khí tượng thủy văn quốc gia; theo dõi, hướng dẫn các trạm khí tượng thủy văn về công tác quan trắc, cung cấp số liệu  khí tượng thủy văn.

Cục triển khai tổng kiểm tra, đánh giá lại hệ thống cơ sở hạ tầng, hệ thống trạm, mạng lưới quan trắc khí tượng thuỷ văn, các dự án được giao hoặc có liên quan....đảm bảo thực hiện nhiệm vụ được tốt hơn. Đồng thời,  đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong hoạt động của Cục, nhất là trong công tác dự báo, cảnh báo, thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn; tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ hợp tác quốc tế được Bộ giao trong khuôn khổ các hoạt động hợp tác đa phương, song phương; triển khai thực hiện Đề án, đặc biệt là Đề án “Hiện đại hoá ngành Khí tượng Thủy văn đến năm 2025 và thời kỳ 2026-2030”.

Ngoài ra, Cục tăng cường công tác kiểm tra, việc chấp hành pháp luật về khí tượng thủy văn tại các tỉnh, thành phố theo chủ trương phê duyệt của Bộ Nông nghiệp và Môi trường; hoàn thiện các văn bản quy định về quản lý, sử dụng tài sản công và sắp xếp lại các cơ sở nhà, đất theo phương án đã được phê duyệt.

Phát biểu tại hội nghị, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Mai Văn Khiêm cho biết, công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn đã được thực hiện đầy đủ, kịp thời. Trước diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu trong thời gian tới, Trung tâm tiếp tục nỗ lực nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Chia sẻ về những khó khăn, đại diện lãnh đạo Đài Khí tượng thủy văn Nam Bộ cho rằng, hiện này Đài vẫn thiếu cán bộ, một số viên chức đang làm hợp đồng tại Đài nhưng chưa tuyển dụng được, cơ sở vật chất và các trang thiết bị tại nhiều trạm xuống cấp, hư hỏng. Đài kiến nghị Cục Khí tượng Thuỷ văn và cơ quan có thẩm quyền tiếp tục quan tâm, chỉ đạo khắc phục thực trạng này.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai Phạm Đức Luận, Cục Khí tượng Thủy văn đã phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai trong việc phòng ngừa, ứng phó thiên tai. Trong thời gian tới, hai đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường sự phối hợp để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

"Công tác dự báo, cảnh báo có ý nghĩa rất quan trọng, dự báo sớm, kịp thời sẽ giúp giảm thiểu tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra. Do vậy, trong năm 2026 và thời gian tiếp theo, Cục Khí tượng Thủy văn cần tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chuyên môn làm tốt công tác dự báo sớm", Cục trưởng Phạm Đức Luận mong muốn.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu đề nghị Cục Khí tượng Thủy văn tiếp tục phối hợp với Viện trong thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ, tranh thủ các nguồn lực và việc hợp tác quốc tế để đẩy mạnh các hoạt động liên quan đến lĩnh vực khí tượng thuỷ văn, đáp ứng yêu cầu mới trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp.

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, trao đổi các vấn đề liên quan đến công tác khí tượng thủy văn.

Năm 2025, Cục Khí tượng Thủy văn đã hoàn thành tốt các công việc được giao. Căn cứ và triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục đã tham mưu sửa nội dung của Luật  Khí tượng Thủy văn thuộc Dự án sửa 15 Luật của lĩnh vực nông nghiệp và môi trường và đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 11/12/2025....

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TWngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 193/2025/QH15, ngày 19/2/2025 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt, tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Quốc gia và Quyết định số 2401/QĐ-BNNMT ngày 27/6/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về sửa đổi, bổ sung, cập nhật kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và Môi trường  thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW; Nghị quyết số 193/2025/QH15, Nghị quyết 71/NQ-CP ngày 1/4/2025 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung, cập nhật Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, Cục Khí tượng Thủy văn đã ban hành kế hoạch thực hiện, đăng ký dự án đầu tư công, nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để thực hiện Nghị quyết; đề xuất danh mục công nghệ chiến lược và danh mục bài toán lớn lĩnh vực khí tượng thủy văn để thực hiện Nghị quyết; báo cáo Bộ kết quả thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW trong năm 2025.

Cục cũng trình Bộ đề xuất bổ sung kế hoạch xây dựng TCVN và QCVN lĩnh vực khí tượng thủy văn giai đoạn 2026 - 2030. Hoàn thiện trình hồ sơ nghiệm thu đề tài cấp Bộ kết thúc năm 2025 và tổ chức nghiệm thu cấp cơ sở các đề tài Khoa học công nghệ kết thúc năm 2025...

Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, Cục đã triển khai hoạt động hợp tác đa phương: thực hiện nhiệm vụ thường xuyên của Đại diện thường trực của Việt Nam tại Tổ chức Khí tượng Thế giới, Hiệp Hội khí tượng khu vực 2 Châu Á và Uỷ ban Bão; triển khai hoạt động của Trung tâm Hỗ trợ dự báo thời tiết nguy hiểm khu vực Đông Nam Á, Trung tâm vùng về Cảnh báo lũ quét khu vực Đông Nam Á...

Tuy nhiên, hiện Cục Khí tượng Thủy văn đang gặp khó khăn trong việc thu hút nhân tài, thiếu nguồn lực trong công tác phổ biến, tuyên truyền, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về khí tượng thủy văn.