Nguyên nhân xảy ra mưa đá bất thường tại Thành phố Hồ Chí Minh

Mưa đá bất ngờ xuất hiện ở Tp Hồ Chí Minh. Ảnh: TTXVN

Mưa đá không xảy ra đúng những vị trí trạm quan trắc (Nhà Bè, Tân Sơn Hòa) mà xảy ra tại huyện Bình Chánh, thành phố Thủ Đức (khu vực Khang Điền, quận 9), Cát Lái, cho thấy diễn biến thời tiết khắc nghiệt, bất thường.
Liên quan đến hiện tượng thời tiết bất thường này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Lê Đình Quyết, Phó Trưởng phòng Dự báo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ.
Phóng viên: Xin ông cho biết hiện tượng thời tiết bất thường này và đâu là nguyên nhân xảy ra mưa đá tại Thành phố Hồ Chí Minh?
Ông Lê Đình Quyết: Nguyên nhân xảy ra mưa đá là do áp cao cận nhiệt đới lấn Tây, đẩy lượng ẩm lớn từ biển về phía đất liền, trong khi áp cao cận cũng tạo thời tiết nắng nhiều, nhiệt độ không khí cao (Nhà Bè 35 độ C, Biên Hòa và Tây Ninh 34,5 độ C). Với điều kiện nhiệt ẩm cao, không khí có sự bất ổn định lớn (xáo trộn rất mạnh), dòng không khí chuyển động đi lên (dòng thăng) đưa khối mây nóng ẩm lên rất cao, vượt qua tầng đối lưu (càng lên cao nhiệt độ càng giảm, cho đến mực 0 độ C hơi nước bị ngưng kết (đóng băng - cơ chế như nước đá), khi hạt đủ lớn, thắng được lực trọng trường rơi xuống đất nên xảy ra hiện tượng những hạt đá rơi, gọi là mưa đá.
Hiện tượng mưa chiều tối 22/8 khá bất thường, vì thông thường mưa đá hay xảy ra ở Nam Bộ, Thành phố Hồ Chí Minh vào thời điểm đầu mùa mưa và gần kết thúc mùa mưa (tháng 5, tháng 6 và cuối tháng 10).
Phóng viên: Xin ông đánh giá tình hình thời tiết tại khu vực Nam Bộ và những dự báo sắp tới cũng như ảnh hưởng của biến đổi khí hậu?
Ông Lê Đình Quyết: Hàng năm tại khu vực Nam Bộ cũng thỉnh thoảng có mưa đá xảy ra ở các tỉnh như: Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Long An… và Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã có mưa đã xảy ra, gần nhất là ngày 19/7/2021 ở Tân Bình. Tuy nhiên, mưa chỉ xuất hiện trong thời gian rất ngắn (vài phút), kích thước hạt mưa đá cũng chỉ như hạt ngô và xảy ra vào thời điểm tháng 5-6 hàng năm là chủ yếu và chưa ghi nhận trận mưa đá nào vào cuối tháng 8 như ngày 22/8/2021.
Thực tế, cuối tháng 8, sang tháng 9, tháng 10 là cao điểm mùa mưa ở Nam Bộ, sẽ xuất hiện những trận mưa có lượng mưa lên tới hàng trăm mm trong vài giờ, gây ngập lụt đô thị, mưa kèm dông, lốc xuất hiện nhiều hơn, nhất là thời điểm tháng 10, tháng 11 khi bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động xuống vĩ độ thấp, hoàn lưu của nó ảnh hưởng xuống cả các tỉnh phía Nam, thời điểm cuối năm, gió chuyển hướng (gió Tây Nam giảm và thay thế bằng trường gió Đông Bắc), những thay đổi này thường gây nên các hiện tượng dông, lốc, gió giật. Trận mưa ngày 22/8/2021 còn xuất hiện lốc, vòi rồng ở Bến Tre, đây cũng là hiện tượng khá hiếm đối với khu vực Nam Bộ.
Những hiện tượng bất thường này cho thấy trong bối cảnh biến đổi khí hậu thì hiện tượng thời tiết, thủy văn cực đoan diễn ra thường xuyên hơn, phức tạp hơn và phá vỡ những quy luật thông thường.
Phóng viên: Xin ông cho biết các biện pháp phòng tránh những hiện tượng thời tiết bất thường này?

Ông Lê Đình Quyết: Để phòng tránh và giảm thiểu thiệt hại do các hiện tượng thời tiết bất thường, người dân cần kiểm tra tình trạng mái tôn, gia cố cho chắc chắn, quan sát những cây cổ thụ gần nhà, phát hiện tình trạng mục cần báo ngay cho cơ quan chức năng xử lý.

Khi có mưa, dông thấy dấu hiệu gió mạnh, sấm, sét, cần đóng chặt các cửa nhà, cửa sổ, rút các thiết bị điện ra khỏi ổ, không đứng gần chỗ có nước đọng… Để phòng, tránh dông, sét, chủ động kê cao đồ đối với vùng trũng thấp thường xuyên ngập, theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo thời tiết trên tivi, website của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Đài dự báo khu vực, trang muanangnambo, app newsthoitiet.../.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông! 

>>Từ ngày 23/8-1/9, các khu vực mưa dông về đêm, đề phòng thời tiết nguy hiểm