Nhà đầu tư toàn cầu đối mặt rủi ro chính sách ngày càng lớn

Nỗi lo của nhà đầu tư về môi trường toàn cầu đầy bất ổn đang gia tăng, khi động thái bất ngờ cắt giảm lãi suất của Na Uy hôm 19/6 cho thấy các yếu tố như thuế quan của Mỹ, xung đột ở Trung Đông và đồng USD suy yếu đang khiến việc dự báo chính sách tiền tệ và lạm phát toàn cầu trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Đồng crown của Na Uy đã giảm khoảng 1% so với đồng USD và euro – phản ánh sự bất ngờ của thị trường trước quyết định cắt giảm lãi suất này. Trong khi đó, Thụy Sỹ – quốc gia cũng hạ lãi suất xuống 0% vào cùng ngày – lại đi ngược với kỳ vọng của một số nhà giao dịch rằng ngân hàng trung ương nước này sẽ đưa lãi suất trở lại mức âm, do lạm phát yếu. Ngân hàng trung ương Thụy Sỹ cũng cảnh báo về triển vọng toàn cầu u ám.

Chỉ một ngày trước đó, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định giữ nguyên lãi suất chủ chốt và Chủ tịch Fed Jerome Powell thừa nhận rằng “không ai có thể chắc chắn về lộ trình lãi suất sắp tới”. Điều này dẫn đến một kết luận rõ ràng cho thị trường: Bất ổn trong chính sách tiền tệ đang trở thành một lực cản mới giữa bối cảnh thế giới đầy rẫy rủi ro địa chính trị và thương mại.

Chứng khoán toàn cầu rút khỏi các mức đỉnh gần đây. Chỉ số đo lường biến động tiềm tàng của cổ phiếu châu Âu lên mức cao nhất trong hai tháng khi thị trường khu vực đồng loạt giảm điểm. Trái phiếu chính phủ – thường được xem là nơi trú ẩn an toàn – cũng bị bán tháo.

Ông Mark Dowding, Giám đốc đầu tư của RBC Global Asset Management, nhận định: “Chúng ta đang ở thời điểm bất định lớn về chính sách và kinh tế vĩ mô. Hiện chưa có xu hướng rõ ràng nào về lãi suất”.

Chính sách khó đoán

Một số nhà đầu tư cho rằng biến động sẽ còn tăng lên khi đồng USD và giá dầu bị ảnh hưởng bởi yếu tố địa chính trị, khiến các ngân hàng trung ương càng khó đưa ra định hướng rõ ràng cho thị trường.

Theo ông Davide Oneglia, Giám đốc nghiên cứu kinh tế châu Âu và toàn cầu tại T.S. Lombard, cho rằng không thể chỉ dựa vào tín hiệu từ ngân hàng trung ương nữa, bởi chính họ cũng đang gặp khó trong việc hiểu nền kinh tế. Các ngân hàng trung ương châu Âu đang đua nhau cắt giảm lãi suất. Điều này không chỉ đi ngược với Fed, vốn đang đối mặt với áp lực lạm phát từ các chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump, mà còn phải điều hướng trong một bối cảnh mới: Đồng USD – nhân tố then chốt trong thương mại, định giá tài sản và hàng hóa toàn cầu – đang ngày càng suy yếu và biến động do lo ngại về chiến tranh thương mại và nợ công Mỹ.

Đây là một sự thay đổi nền tảng rất lớn trên thị trường toàn cầu mà tất cả đang cố gắng đánh giá. Ông Nick Rees, Trưởng bộ phận nghiên cứu vĩ mô tại Monex Europe nói: “Tất cả những quy tắc kinh tế thông thường mà chúng ta dùng để dự báo giờ đều không còn hiệu quả”.

Dù đồng USD đã giảm gần 9% so với các đồng tiền lớn khác từ đầu năm đến nay, nhưng đã bật tăng trở lại sau khi bùng nổ xung đột giữa Israel và Iran.

Thành viên Hội đồng Thống đốc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), ông Francois Villeroy de Galhau, ngày 19/6 cho biết, ECB có thể phải điều chỉnh kế hoạch cắt giảm lãi suất nếu biến động giá dầu kéo dài.

Trạng thái “bình thường mới”?

Theo các nhà phân tích, một trạng thái “bình thường mới” trên thị trường có thể là thời kỳ mà những bất ngờ từ ngân hàng trung ương gây ra các thay đổi nhanh chóng trong câu chuyện thị trường, định giá tài sản và xu hướng biến động.

Ông Oneglia nói: “Chúng ta đang bước vào chu kỳ mới mà các biến số kinh tế trở nên rất khó lường. Chính sách tiền tệ không còn dễ dự báo vì các sự kiện bất ngờ lấn át, và yếu tố con người – như chúng ta thấy với Tổng thống Mỹ Donald Trump – đóng vai trò rất quan trọng”.

Na Uy cắt giảm lãi suất do đồng crown trở thành “đồng tiền hàng đầu” trong thời kỳ chiến tranh thương mại. Trong khi đó, đồng franc Thụy Sỹ tăng mạnh khi nhà đầu tư toàn cầu tìm kiếm nơi cất giữ giá trị thay thế đồng USD, khiến chi phí nhập khẩu giảm và đẩy nền kinh tế Thụy Sỹ vào tình trạng giảm phát.

Ngày 19/6, đồng franc tiếp tục tăng so với đồng USD khi các nhà giao dịch cho rằng mức giảm lãi suất của Ngân hàng Quốc gia Thụy Sỹ là chưa đủ để ngăn đà giảm phát.

Ông John Stopford – Giám đốc đầu tư đa tài sản tại công ty Ninety One – cho biết, rủi ro đang gia tăng đối với thị trường chứng khoán toàn cầu, và các công cụ phái sinh giúp bảo vệ khỏi biến động hiện đang có mức giá khá rẻ. Ông đang mua trái phiếu của những quốc gia có khả năng giảm mạnh lạm phát và lãi suất, như New Zealand, nhưng lại tránh trái phiếu dài hạn của Mỹ và Đức – nơi rủi ro kinh tế lớn và khả năng vay nợ chính phủ tăng cao.

Chứng khoán toàn cầu hiện vẫn cao hơn gần 20% so với mức đáy ghi nhận hồi tháng Tư, sau khi nhà đầu tư bớt lo ngại về thuế quan. Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo vẫn còn nhiều rủi ro trước mắt.