Những tuyên bố sai trái, gây hiểu lầm trong cuộc tranh luận giữa Trump và Harris

Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris (phải) và ứng cử viên đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên tại Philadelphia, Pennsylvania, tối 10/9/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Khi hai người trao đổi, một số tuyên bố sai trái và gây hiểu lầm cũ đã xuất hiện cùng với một số tuyên bố mới. Sau đây là cái nhìn về những tuyên bố sai trái và gây hiểu lầm được đưa ra bởi các ứng cử viên.

Trump đã nói sai sự thật về nền kinh tế: "Tôi đã tạo ra một trong những nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử đất nước chúng ta.... Họ đã phá hủy nền kinh tế". Đây là một sự cường điệu. Nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn nhiều dưới thời Tổng thống Bill Clinton và Ronald Reagan so với thời Trump. Thước đo rộng nhất về tăng trưởng kinh tế, tổng sản phẩm quốc nội (GDP), đã tăng 4% một năm trong 4 năm liên tiếp dưới thời Clinton. Tăng trưởng nhanh nhất dưới thời Trump là 3% vào năm 2018. Nền kinh tế suy giảm 2,2% vào năm 2020, cuối nhiệm kỳ tổng thống của Trump. Và tỷ lệ người lớn ở Mỹ có việc làm dưới thời Clinton cao hơn so với thời Trump. Trong chính quyền Biden-Harris, nền kinh tế đã tăng trưởng 5,8% vào năm 2021, mặc dù phần lớn trong số đó phản ánh sự phục hồi sau COVID-19.

Lạm phát đã giảm nhưng Trump nói: "Họ có mức lạm phát cao nhất có lẽ trong lịch sử đất nước chúng ta, bởi vì tôi chưa bao giờ thấy một giai đoạn nào tồi tệ hơn thế". Trong khi ca ngợi sức mạnh của nền kinh tế dưới thời tổng thống của mình, Donald Trump đã nêu sai tỷ lệ lạm phát dưới thời Biden. Lạm phát đạt đỉnh ở mức 9,1% vào tháng 6/2022 sau khi tăng đều đặn trong 17 tháng đầu nhiệm kỳ tổng thống của Biden từ mức thấp 0,1% vào tháng 5/2020. Hiện tại, lạm phát đang có xu hướng giảm. Dữ liệu gần đây nhất cho thấy tính đến tháng 7, lạm phát đã giảm xuống còn 2,9%. Các giai đoạn lịch sử khác đã chứng kiến lạm phát cao hơn, đạt hơn 14% vào năm 1980, theo Cục Dự trữ Liên bang (FED).

Về Dự án 2025, Harris cho biết: "Những gì bạn sẽ nghe tối nay là một kế hoạch chi tiết và nguy hiểm có tên là Dự án 2025 mà cựu tổng thống dự định thực hiện nếu ông được bầu lại". Trump đã tách mình khỏi Dự án 2025 khi nói rằng ông không biết về Dự án 2025, một bản thiết kế gây tranh cãi cho một chính quyền tổng thống Cộng hòa khác. Kế hoạch này được nhiều cựu trợ lý và đồng minh của Trump viết ra, nhưng Trump chưa bao giờ nói rằng ông sẽ thực hiện bản hướng dẫn dài khoảng 900 trang này nếu ông được bầu lại. Ngược lại, Trump đã nói rằng nó không liên quan đến chiến dịch tranh cử của ông.

Về kế hoạch đánh thuế và chi tiêu của Trump, Harris cho biết: “Những gì Trường Wharton đã nói là kế hoạch của Donald Trump thực sự sẽ làm bùng nổ thâm hụt ngân sách”. Mô hình Ngân sách Penn-Wharton đã phát hiện ra rằng các kế hoạch đánh thuế và chi tiêu của Trump sẽ làm thâm hụt tăng đáng kể thêm 5,8 nghìn tỷ USD trong 10 năm. Nhưng họ cũng phát hiện ra rằng các kế hoạch của Harris cũng sẽ làm tăng thâm hụt thêm 1,2 nghìn tỷ USD trong cùng thời kỳ.

Về hồ sơ của Harris liên quan đến việc khai thác khí đá phiến, Trump nói: “Nếu bà ấy thắng cử, hoạt động khai thác khí đá phiến ở Pennsylvania sẽ sớm kết thúc”. Tuyên bố của Trump phớt lờ thực tế rằng nếu không có luật do Quốc hội thông qua, tổng thống chỉ có thể cấm khai thác khí đá phiến trên đất liên bang. Chính phủ liên bang sở hữu khoảng 2% tổng diện tích đất của Pennsylvania và không rõ có bao nhiêu trong số đó phù hợp để khoan dầu hoặc khí đốt.

Đảng Cộng hòa đã chỉ trích Harris vì "thay đổi quan điểm" về vấn đề này, lưu ý rằng Harris đã nói trong chiến dịch năm 2020 rằng bà phản đối khai thác khí đá phiến, một kỹ thuật khoan được sử dụng rộng rãi ở Pennsylvania và các tiểu bang khác. Kể từ đó, Harris đã nhiều lần nói rằng bà sẽ không cấm khai thác khí đá phiến nếu được bầu và bà đã nhắc lại điều đó trong cuộc tranh luận này.

Về tội phạm, Trump đã trình bày sai số liệu thống kê, chỉ trích chính quyền Biden để tình trạng tội phạm tăng vọt. Trên thực tế, dữ liệu của FBI đã chỉ ra xu hướng giảm của tội phạm bạo lực kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Tội phạm bạo lực tăng vọt trong thời kỳ đại dịch, với số vụ giết người tăng gần 30% trong năm 2020 so với năm trước đó - mức tăng cao nhất trong một năm kể từ khi FBI bắt đầu lưu giữ hồ sơ. Theo dữ liệu của FBI công bố vào tháng 3, tội phạm bạo lực đã giảm 6% trong 3 tháng cuối năm 2023 so với cùng kỳ năm trước. Số vụ giết người giảm 13%. Số liệu thống kê mới của FBI công bố vào tháng 6 cho thấy tỷ lệ tội phạm bạo lực nói chung đã giảm 15% trong 3 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, một chuyên gia đã cảnh báo rằng những số liệu năm 2024 đó chỉ là sơ bộ và có thể phóng đại mức giảm thực tế về tội phạm.

Trump ủng hộ tin đồn sai sự thật về việc người nhập cư ăn thịt vật nuôi. Trump nói: "Ở Springfield, họ ăn thịt chó, những người đến đây, họ ăn thịt mèo... Họ ăn thịt vật nuôi của những người sống ở đó". Trên thực tế, không có bằng chứng nào chứng minh cho tuyên bố này, mà Trump và chiến dịch tranh cử của ông đã sử dụng để lập luận rằng những người nhập cư đang phạm tội với tỷ lệ cao hơn những người khác. Chính quyền Ohio cho biết không có báo cáo đáng tin cậy hoặc chi tiết nào hỗ trợ cho tuyên bố của Trump.

Việc làm được tạo ra dưới thời chính quyền Biden nhưng Trump nói: “Cũng giống như con số 818.000 việc làm mà họ nói rằng họ đã tạo ra hóa ra là gian lận”. Đây là sự mô tả sai lệch về quy trình tính việc làm của chính phủ. Hàng năm, Bộ Lao động ban hành bản sửa đổi về số lượng việc làm được thêm vào trong khoảng thời gian 12 tháng từ tháng 3 năm trước đến tháng 4 năm sau. Việc điều chỉnh được thực hiện vì số lượng việc làm ban đầu của chính phủ dựa trên các cuộc khảo sát các doanh nghiệp. Sau đó, bản sửa đổi dựa trên số lượng việc làm thực tế từ các hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp được biên soạn sau đó. Bản sửa đổi được biên soạn bởi các nhân viên chính phủ lâu năm với ít sự tham gia của các quan chức được bổ nhiệm về mặt chính trị.

Trump lặp lại những tuyên bố sai sự thật về những người nhập cư rằng những người không phải công dân sẽ đi bỏ phiếu. Trump nói: “Rất nhiều người nhập cư bất hợp pháp được họ (đảng Dân chủ) tìm cách cho đi bỏ phiếu. Họ thậm chí không thể nói tiếng Anh. Họ thậm chí còn không biết họ đang ở quốc gia nào và những người này đang cố gắng giúp họ bỏ phiếu, và đó là lý do tại sao họ cho phép những người tị nạn vào đất nước chúng ta”.

Trong những tháng gần đây, Trump và những người Cộng hòa khác đã lặp lại tuyên bố vô căn cứ rằng đảng Dân chủ muốn người di cư vào nước này một cách bất hợp pháp để họ bỏ phiếu. Không có bằng chứng nào cho thấy điều này, cũng không có bằng chứng nào cho thấy những người không phải công dân Mỹ bỏ phiếu bất hợp pháp với số lượng lớn ở quốc gia này. Việc bỏ phiếu của những người không phải là công dân Mỹ đã là bất hợp pháp trong các cuộc bầu cử liên bang. Việc này có thể bị phạt tiền, phạt tù và thậm chí là trục xuất. Mặc dù những người không phải công dân Mỹ đã bỏ phiếu, nhưng các nghiên cứu cho thấy điều này cực kỳ hiếm và các tiểu bang thường xuyên kiểm tra danh sách cử tri của mình để loại bỏ những cử tri không đủ điều kiện bỏ phiếu.

Bình luận của Trump cho thấy rằng việc không nói tiếng Anh bằng cách nào đó là điều cấm kỵ để bỏ phiếu ở Mỹ - và điều đó cũng không đúng. Trên thực tế, Đạo luật về Quyền bỏ phiếu yêu cầu một số tiểu bang cung cấp tài liệu bầu cử bằng các ngôn ngữ khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu của nhóm dân số trong độ tuổi bỏ phiếu.