Nobel 2024: Hai chủ nhân của giải Nobel Vật lý cảnh báo về hiểm họa từ AI
Nhà khoa học người Mỹ John Hopfield và nhà khoa học mang hai quốc tịch Anh - Canada Geoffrey Hinton đã cùng bày tỏ quan ngại về những tiến bộ gần đây của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), sau khi đoạt giải Nobel Vật lý 2024 vì những đóng góp tiên phong trong lĩnh vực này. Hai nhà khoa học cảnh báo rằng nếu không được kiểm soát chặt chẽ, AI có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc.
Nghiên cứu của hai nhà khoa học về mạng nơron trong những năm 1980 đã đặt nền móng cho các hệ thống học sâu (deep learning) ngày nay, hứa hẹn sẽ cách mạng hóa xã hội nhưng cũng làm dấy lên những nỗi lo sợ tận thế.
Phát biểu tại buổi họp mặt của Đại học Princeton qua liên kết video từ Anh ngày 8/10, Giáo sư Hopfield chia sẻ rằng ông đã chứng kiến sự phát triển của hai công nghệ cực kỳ mạnh mẽ nhưng tiềm ẩn nguy hiểm lớn: kỹ thuật sinh học và vật lý hạt nhân. Ông cho rằng những công nghệ này không chỉ có một mặt tốt hay xấu duy nhất, mà chúng có thể chứa đựng cả hai mặt cùng tồn tại.
Vị giáo sư 91 tuổi cho biết: “Tôi rất lo ngại về một thứ mà tôi không thể hiểu rõ và cũng không thể kiểm soát. Đó chính là câu hỏi mà AI đang đặt ra cho chúng ta”. Tuy ông đánh giá cao những thành tựu của các hệ thống AI hiện đại, gọi đây là “những kỳ quan tuyệt đối”, nhưng ông lo sợ rằng việc thiếu hiểu biết về cách thức AI thực sự hoạt động là điều rất đáng lo ngại.
Ông Hopfield kêu gọi các nhà khoa học cần nghiên cứu sâu hơn về cơ chế hoạt động của các hệ thống học sâu để ngăn chặn công nghệ này trở nên mất kiểm soát. Ông Hopfield đã được vinh danh nhờ việc phát minh ra mạng Hopfield - một mô hình lý thuyết cho thấy cách mạng nơron nhân tạo có thể bắt chước cách mà bộ não sinh học lưu trữ và tái hiện ký ức. Nhờ khám phá này, máy móc có thể “ghi nhớ” và truy xuất các thông tin, thậm chí khi dữ liệu đầu vào bị thiếu hoặc sai lệch.
Về phần mình, ông Geoffrey Hinton (76 tuổi), từng chia sẻ với báo giới rằng, việc AI vượt qua trí tuệ của con người và giành quyền kiểm soát là điều có thể xảy ra “khi AI thông minh hơn chúng ta".
Với sự phát triển như vũ bão của AI và cuộc đua quyết liệt giữa các công ty để giành lợi thế trong lĩnh vực này, công nghệ đã đối mặt với nhiều chỉ trích. Các nhà khoa học lo lắng rằng AI đang tiến nhanh hơn tốc độ mà con người có thể hiểu và kiểm soát.
Ông John Hopfield đã đưa ra một ví dụ từ cuốn tiểu thuyết "Cat’s Cradle" của nhà văn Kurt Vonnegut, trong đó một loại tinh thể nhân tạo có tên "ice-nine" đã vô tình đóng băng toàn bộ đại dương, dẫn đến sự sụp đổ của nền văn minh. Ông bày tỏ sự lo ngại rằng bất kỳ công nghệ nào có thể phát triển nhanh và mạnh hơn con người cũng tiềm ẩn nguy cơ khổng lồ.
Nhà khoa học Hinton cũng đồng tình rằng hiện tại chưa có cách nào rõ ràng để tránh khỏi những viễn cảnh thảm họa mà AI có thể mang lại. Ông kêu gọi các nhà nghiên cứu tập trung đầu tư phát triển an toàn AI, đồng thời hối thúc chính phủ các nước buộc các công ty lớn cung cấp tài nguyên tính toán để phục vụ các nghiên cứu này.
Bà Ellen Moons - Chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý - nhấn mạnh rằng các công cụ dựa trên AI đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhân loại, từ nhận diện khuôn mặt đến dịch thuật ngôn ngữ. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo về sự phát triển quá nhanh của công nghệ này và những mối nguy hiểm mà nó có thể mang lại cho tương lai của nhân loại.
Bà nhấn mạnh: “Con người phải chịu trách nhiệm trong việc sử dụng công nghệ mới này một cách an toàn và đạo đức”. Trong khi đó, cả hai nhà khoa học Hopfield và Hinton đều nhất trí cho rằng điều quan trọng là phải hiểu rõ cách hoạt động của AI để đảm bảo công nghệ này không trở thành một mối đe dọa không lường trước được.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Nobel 2024: Mạng nơron và học máy - Cánh cửa mở ra kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo
09:49' - 09/10/2024
Ngày 8/10, giải Nobel Vật lý 2024 đã được trao cho hai nhà khoa học tiên phong, những người đã đặt nền móng cho công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi thế giới ngày nay.
-
Kinh tế Thế giới
Nobel Vật lý 2024 vinh danh nền tảng cho học máy ngày nay
18:49' - 08/10/2024
Hai nhà khoa học John Joseph Hopfield - người Mỹ và Geoffrey Everest Hinton - người Canada gốc Anh đã được công bố là chủ nhân Giải Nobel Vật lý 2024.
-
Kinh tế & Xã hội
Giải Nobel Y sinh 2024 và các giải Nobel Y sinh trong 10 năm gần đây
18:17' - 07/10/2024
Nobel Y Sinh là giải thưởng khai màn tuần lễ Nobel. Các giải thưởng tiếp theo sẽ được công bố trong những ngày tới là Giải Nobel Vật lý, Nobel Hóa học, Nobel Văn học, Nobel Hòa bình và Nobel Kinh tế.
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
FAO cảnh báo về tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính trầm trọng tại 22 quốc gia
14:26' - 01/11/2024
Xung đột và bạo lực vũ trang tiếp tục là nguyên nhân chính dẫn đến nạn đói ở nhiều điểm nóng, làm gián đoạn các hệ thống cung ứng lương thực.
-
Ý kiến và Bình luận
Cử tri Mỹ có lạc quan về "sức khoẻ" nền kinh tế?
09:11' - 31/10/2024
Ở thời điểm chưa đầy một tuần nữa nước Mỹ bước vào cuộc bầu cử Tổng thống, nền kinh tế Mỹ được dự báo tiếp tục tăng trưởng vững chắc trong quý III/2024.
-
Ý kiến và Bình luận
Thống đốc BoK hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2024 của Hàn Quốc
08:38' - 30/10/2024
Thống đốc Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BoK) ông Rhee Chang-yong dự đoán tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2024 của Hàn Quốc sẽ thấp hơn dự đoán 2,4% được đưa ra hồi tháng Tám do xuất khẩu suy giảm.
-
Ý kiến và Bình luận
Trung Quốc phản đối quy định của Mỹ về hạn chế đầu tư công nghệ
08:24' - 30/10/2024
Ngày 29/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm đã bày tỏ phản đối quy định mới nhất của Mỹ về các hạn chế đầu tư nhằm vào Bắc Kinh.
-
Ý kiến và Bình luận
Phản ứng của các nước và doanh nghiệp về phần mềm ô tô của Trung Quốc
09:09' - 29/10/2024
Chính phủ Mexico bày tỏ quan ngại trước đề xuất của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cấm sử dụng phần mềm và phần cứng của Trung Quốc.
-
Ý kiến và Bình luận
Cần có mức trần chung cho giá nhà ở xã hội
19:31' - 28/10/2024
Dù có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, nhiều người mua nhà ở xã hội vẫn phải chờ đợi vì nguồn vốn từ Ngân hàng dẫn đến nghịch lý giữa cung cầu nhà ở và khả năng tiếp cận tài chính của người dân.
-
Ý kiến và Bình luận
Việt Nam-Malaysia còn nhiều dư địa hợp tác thương mại và du lịch
07:53' - 28/10/2024
Malaysia và Việt Nam có tiềm năng hợp tác lớn và điều này cũng đã được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đưa ra trong chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Malaysia Johari Bin Abdul.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Đồng yen Nhật yếu có lợi cho nền kinh tế
08:00' - 27/10/2024
Đồng yen yếu có lợi cho nền kinh tế Nhật Bản do tác động tích cực đến hoạt động xuất khẩu hơn so với sự gia tăng chi phí nhập khẩu.
-
Ý kiến và Bình luận
6 giải pháp trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cuối năm
17:11' - 26/10/2024
Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024, những tháng cuối năm, Chính phủ sẽ tập trung vào 6 giải pháp trọng tâm.