Quản lý tài nguyên nước - Bài 2: Cần quy hoạch tổng thể tài nguyên nước
Tình trạng suy kiệt nguồn nước ngầm và nước mặt, đặc biệt trong những kỳ nắng nóng không chỉ khiến cho nguồn nước sinh hoạt cạn kiệt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, mà xa hơn còn có thể dẫn tới xung đột về nguồn nước... Thực tế này đòi hỏi cần phải quy hoạch tổng thể tài nguyên nước.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Nguồn nước và Nước sạch nông thôn, Tổng cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam) Hoàng Anh Tuấn, qua kết quả kiểm tra thực tế và theo báo cáo nhanh 6 tháng đầu năm 2019 của các địa phương cho thấy, tổng diện tích đang bị hạn hán, thiếu nước khu vực Bắc Trung Bộ đến thời điểm này là hơn 17 nghìn ha, tập trung chủ yếu ở các tỉnh, như: Nghệ An (12.387 ha); Quảng Bình (2.390 ha); Quảng Trị (1.017 ha); Hà Tĩnh (730 ha)…
Hiện dung tích của các hồ chứa vừa và lớn toàn vùng Bắc Trung Bộ chỉ đạt 43% so với dung tích thiết kế, thấp hơn so cùng kỳ năm 2017 là 22% và năm 2018 là 13%.
Suy kiệt nguồn nước tại khu vực này có nhiều nguyên nhân. Trong đó nguyên nhân khách quan là do lượng mưa trung bình trong tháng 6 của khu vực Bắc Trung Bộ chỉ khoảng 40 mm, thấp hơn so trung bình cùng kỳ năm 2017 khoảng 55% và năm 2018 là 61%.
Nền nhiệt độ trong khu vực rất cao, từ 37 - 40 độ C, có những nơi đạt 41 độ C. Với điều kiện nắng nóng như hiện nay, lượng bốc hơi hằng ngày lên tới 5 - 7 mm.
Nguyên nhân chủ quan chính là những bất cập trong công tác quản lý tài nguyên nước. Hiện công tác lập quy hoạch tài nguyên nước theo quy định của Luật Tài nguyên nước 2012 vẫn còn chậm.
Trong khi chưa thành lập được các cơ quan quản lý lưu vực sông, thì việc điều hòa, phân bổ nguồn nước giữa các ngành, địa phương vẫn chưa được tính toán cụ thể và đồng thuận cao.
Thông tin, dữ liệu, số liệu điều tra, đánh giá, quan trắc tài nguyên nước còn phân tán, chưa có cơ sở dữ liệu về tài nguyên nước và chưa đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý tài nguyên nước.
Tại các địa phương, ý thức chấp hành pháp luật về tài nguyên nước của người dân còn chưa cao; nhiều tổ chức, cá nhân sử dụng tài nguyên nước một cách lãng phí, chưa hiệu quả.
Tình trạng hành nghề khoan nước dưới đất trái phép còn diễn ra phức tạp, khó kiểm soát...Việc xả thải ra môi trường chưa được kiểm soát tốt càng khiến cho nguồn nước tiếp tục bị suy thoái, cạn kiệt.
Theo Phó Giáo sư Tiến sỹ Nguyễn Hồng Tiến, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Cấp thoát nước Việt Nam, nhằm giảm thiệt hại do ảnh hưởng của hạn hán, thiếu nước, bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt cho người dân kịp thời, Tổng cục Thủy lợi vừa qua đã có văn bản đôn đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh tăng cường thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước.
Trong đó tập trung vào một số giải pháp như thường xuyên kiểm kê nguồn nước cung cấp cho sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt trên địa bàn; khoanh vùng cụ thể các diện tích có nguy cơ bị hạn hán, thiếu nước; xây dựng kế hoạch cấp nước cụ thể cho từng vùng phục vụ của công trình thủy lợi…
Tuy vậy, về dài hạn sẽ cần phải tính đến các giải pháp căn cơ nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước. Muốn vậy, cần tiếp tục xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật, đáp ứng yêu cầu quản lý tài nguyên nước trong tình hình mới.
Theo đó, trọng tâm là rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy định về cấp phép khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước; đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải của nguồn nước, xử lý, trám lấp giếng không sử dụng; giải pháp bảo vệ nước dưới đất; xây dựng các định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá...Đẩy mạnh công tác điều tra tìm kiếm nguồn nước dưới đất ở vùng khan hiếm nước, thiếu nước, hải đảo.
Nghiên cứu xây dựng để sớm đưa vào hệ thống giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước; giám sát việc vận hành của hệ thống liên hồ chứa; vận hành duy trì dòng chảy tối thiểu của các hồ chứa thủy điện...bằng công nghệ tự động, trực tuyến.
Cục trưởng Cục Tài nguyên nước Việt Nam Hoàng Văn Bẩy cho rằng, cần phải khẩn trương hoàn thành việc lập quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Quy hoạch này sẽ giúp “giải bài toán” tài nguyên nước đang cạn kiệt dần, bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia.
Cụ thể, cần phải gắn với việc tìm kiếm, phát hiện nguồn nước dưới đất, điều tra chi tiết nhằm đánh giá được tài nguyên nước, thống kê, kiểm kê tài nguyên nước, quan trắc giám sát tài nguyên nước, khai thác sử dụng và bảo vệ nguồn nước phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước.
Việc quy hoạch này cần ưu tiên công tác điều tra, đánh giá tài nguyên nước phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng nước ở những vùng đặc biệt khó khăn về nguồn nước, vùng kinh tế trọng điểm, vùng kinh tế - xã hội phát triển và nguồn nước có giá trị cao về đa dạng sinh học.
Bên cạnh đó, cần huy động nguồn lực trong nước kết hợp với hợp tác quốc tế nhằm tăng nguồn vốn đầu tư, nâng cao trình độ khoa học, công nghệ để đẩy nhanh tiến độ điều tra cơ bản tài nguyên nước.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã và đang tích cực triển khai thực hiện việc lập quy hoạch, sẽ hoàn thành sớm và đi vào đời sống.
Trong bối cảnh ấy, việc đầu tư cho các hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước trong thời gian tới sẽ bảo đảm tính trọng tâm, trọng điểm, tránh được việc đầu tư dàn trải không hiệu quả.
Kết quả hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước sẽ phục vụ đắc lực cho công tác quy hoạch, gắn với việc khai thác hiệu quả, bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên nước trong điều kiện biến đổi khí hậu.
Giảm tối đa việc thiếu nước sinh hoạt, đặc biệt là các vùng khó khăn về nguồn nước, nhất là thiếu nước sinh hoạt cho người dân là điều cần phải được triển khai cấp bách./.
Bài cuối: Hoàn thiện hệ thống giám sát tự động trực tuyến các hoạt động khai thác, sử dụng nước
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Quản lý tài nguyên nước - Bài 1: Nguồn nước đang bị suy thoái
10:15' - 15/08/2019
Tài nguyên nước ở Việt Nam là nguồn tài nguyên quý giá nhưng không vô hạn, lại không phân bố không đồng đều và ngày càng có nguy cơ thiếu hụt do biến đổi khí hậu.
-
Kinh tế & Xã hội
Quản lý tài nguyên nước - Bài cuối: Hoàn thiện hệ thống giám sát tự động trực tuyến
08:31' - 15/08/2019
Phóng viên TTXVN đã trao đổi với ông Châu Trần Vĩnh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường) về cách thức quản lý và ứng xử với tài nguyên nước .
-
Kinh tế Việt Nam
Xây dựng dữ liệu tài nguyên nước để lập quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long
17:53' - 14/08/2019
Cần thiết phải đánh giá hiện trạng trong quy hoạch, cụ thể, phải phân vùng quy hoạch cho đúng và phân bổ nguồn nước phù hợp với thực tế để lập quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Làng nho Thái An - điểm đến không thể bỏ qua khi đến Ninh Thuận
09:57'
Các nhà vườn ở làng nho Thái An thường mở cửa từ 7 - 18 giờ, đón khách vào tất cả những ngày trong tuần. Du khách có thể thoải mái tham quan vườn nho và chụp hình miễn phí.
-
Kinh tế & Xã hội
Sắp xếp đơn vị hành chính, Hà Tĩnh không còn huyện Lộc Hà
09:10'
Tỉnh Hà Tĩnh có 13 đơn vị hành chính cấp huyện (gồm 1 thành phố, 2 thị xã và 10 huyện); 216 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 182 xã, 21 phường và 13 thị trấn).
-
Kinh tế & Xã hội
Marketing thương hiệu quốc gia: Đã đến lúc cần những bàn tay chuyên nghiệp
08:54'
Việt Nam chưa có một tư duy marketing thương hiệu quốc gia ở tầm chiến lược.
-
Kinh tế & Xã hội
An Giang: Khống chế được vụ cháy rừng trên núi Cô Tô
08:40'
Sau nhiều giờ nỗ lực chữa cháy của các lực lượng, vụ cháy rừng tại khu vực Kẹt Càng Đước trên núi Cô Tô, thuộc ấp Tô Thuận, xã Núi Tô, huyện Tri Tôn đã cơ bản được khống chế.
-
Kinh tế & Xã hội
Báo chí Nam Mỹ đưa tin về Chiến thắng 30/4
08:12'
Ngày 26/4, báo chí Argentina đã đưa tin đậm nét về Chiến thắng 30/4, Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024) của dân tộc Việt Nam.
-
Kinh tế & Xã hội
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay ngày 27/4/2024
08:11'
Bnews. Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/4, sáng mai 28/4, các trận đấu trong nước, quốc tế đêm nay và sáng mai được cập nhật mới nhất, chính xác nhất. Lịch thi đấu ngoại hạng Anh, La Liga, Bundesliga.
-
Kinh tế & Xã hội
Động đất mạnh 6,1 độ ở Đài Loan (Trung Quốc)
07:58'
Cơ quan phụ trách thời tiết Đài Loan (Trung Quốc) cho biết hai trận động đất, trong đó trận có độ lớn 6,1, đã xảy ra ở quận Hoa Liên vào sáng 27/4 và chưa có báo cáo thiệt hại.
-
Kinh tế & Xã hội
Cháy lớn tại Brazil, ít nhất 10 người thiệt mạng
07:57'
Ngày 26/4, hỏa hoạn lớn đã xảy ra tại một khách sạn cũ ở thành phố Porto Alegre, thủ phủ của bang Rio Grande do Sul ở miền Nam Brazil, khiến ít nhất 10 người thiệt mạng.
-
Kinh tế & Xã hội
Bầu cử Mỹ 2024: Tổng thống J.Biden sẵn sàng tranh luận với đối thủ D.Trump
07:56'
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 26/4 tuyên bố ông sẵn sàng tranh luận với cựu Tổng thống Donald Trump, mặc dù không nêu rõ thời gian cụ thể.