RCEP và những thách thức từ đại dịch COVID-19
Viện nghiên cứu Đông Nam Á của Singapore (ISEAS) mới đây đăng bài bình luận chỉ ra những tiến bộ mà các quốc gia đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) đã đạt được để đẩy nhanh quá trình đàm phán và nỗ lực đi đến ký kết RCEP vào cuối năm 2020.
Sự hình thành của RCEP là một quá trình rất dài. Việc ký kết RCEP vào năm 2020 không phải là không thể mặc dù hiệp định này có thể bị hủy hoại bởi sự lây lan dai dẳng của đại dịch COVID-19.
Tại Hội nghị thượng đỉnh RCEP thứ ba tại Bangkok, Thái Lan ngày 4/11/2019, các nhà lãnh đạo của 10 quốc gia ASEAN và các đối tác bao gồm Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc, công bố kết luận của tất cả 20 chương của thỏa thuận, với cam kết hoàn chỉnh mở cửa thị trường, tiếp cận hàng hóa, dịch vụ và đầu tư.
Các cuộc đàm phán kéo dài 7 năm, bắt đầu từ 2012 đến 2019. Liệu RCEP sẽ được ký kết vào cuối năm 2020, một năm sau khi kết thúc đàm phán?
Giới phân tích cho rằng, nhiều khả năng điều này sẽ xảy ra, nhưng RCEP có thể sẽ bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 đang lây lan và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế của nhiều quốc gia, trong đó có các quốc gia thành viên RCEP.
RCEP là một thỏa thuận khu vực hướng đến hiện thực hóa mục tiêu tự do hóa thương mại và đầu tư, và tăng cường hợp tác kinh tế giữa các nền kinh tế châu Á-Thái Bình Dương. Là một thỏa thuận thương mại tự do (FTA) lớn nhất thế giới, RCEP có giá trị thị trường khổng lồ tương đương khoảng 24.800 tỷ USD và với số dân lên đến 2,3 tỷ người.
Thời gian ký kết RCEP được xác định bởi hai yếu tố: Ý chí chính trị và hiệu quả đánh giá pháp lý liên quan đến FTA của các đối tác RCEP. Kể từ Hội nghị thượng đỉnh RCEP lần thứ ba tại Bangkok, Thái Lan diễn ra, RCEP đã giành được sự ủng hộ chính trị mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo của các quốc gia RCEP.
15 quốc gia, ngoại trừ Ấn Độ tuyên bố sẽ ký kết thỏa thuận vào năm 2020. Cam kết này đã được ủy ban đàm phán của RCEP thông qua một cuộc họp video vào tháng 4/2020.
Các thành viên tham gia đàm phán RCEP-15 đã dần cải thiện tính hiệu quả của quy trình thanh lọc pháp lý liên quan đến FTA. Điều này giúp cho các quốc gia thành viên rút ngắn thời gian thanh lọc pháp lý xuống còn ít hơn 1 năm thay vì mất rất nhiều thời gian như dự kiến ban đầu.
Trước khi ký kết RCEP, tất cả các tài liệu liên quan đến RCEP cần phải được xem xét pháp lý ở cấp độ kỹ thuật cao, nhằm đảm bảo RCEP phù hợp với những gì đã thỏa thuận và phù hợp với nội dung các cuộc đàm phán cũng như luật pháp và quy định của mỗi quốc gia thành viên.
Quá trình này mất rất nhiều thời gian do phải phụ thuộc vào phạm vi bảo vệ lĩnh vực hàng hóa của từng quốc gia đối tác như lĩnh vực thương mại và dịch vụ, hàng rào phi thuế quan hay quyền sở hữu trí tuệ.
Một phân tích so sánh liên quan đến các quy trình FTA ASEAN+1 cho thấy ASEAN và các đối tác FTA (trừ Trung Quốc) đã hoàn thành việc thanh lọc pháp lý các thỏa thuận trong vòng một năm. Đây là tín hiệu tốt cho sự tiến bộ của RCEP.
ASEAN và các đối tác FTA đã dành ít thời gian hơn để ký kết các FTA ASEAN+1 gần đây so với FTA ASEAN-Trung Quốc được ký kết năm 2007 và FTA ASEAN-Trung Quốc đã được ký năm 2004. Có nghĩa là để ký kết được những FTA trước đó phải mất ít nhất khoảng 13 tháng sau khi kết thúc quá trình đàm phán.
Nhưng tiến trình đi đến ký kết các FTA ASEAN+1 sau đó đã nhanh hơn rất nhiều, chẳng hạn như chỉ mất khoảng thời gian 6 tháng để các bên ký kết FTA ASEAN - Australia - New Zealand sau khi kết thúc đàm phán vào tháng 8/2008. Điều này cho thấy tính hiệu quả của ASEAN và các đối tác FTA trong việc giải quyết những vướng mắc liên quan đến tính pháp lý của các FTA.
Giới phân tích cho rằng, mặc dù ASEAN và các đối tác đã đạt được những tiến bộ nhất định trong quá trình cải thiện tính pháp lý để đi đến ký kết các FTA, nhưng trong tình hình dịch bệnh COVID-19 đang ảnh hưởng nặng nề đến các nền kinh tế hiện nay, điều này có thể làm tăng hoặc giảm khả năng đi đến quyết định cuối cùng là ký kết RCEP trong năm 2020.
Về mặt tích cực, các đối tác RCEP có thể sử dụng cơ hội này để thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư và kinh tế.
Mặt khác, tham vấn các bên liên quan giữa các bộ (ví dụ như bộ thương mại, nông nghiệp, tư pháp) thông qua các hội nghị trực tuyến có thể không phải là một phương tiện hiệu quả để giải quyết các vấn đề thương mại có thể được xác định trong quá trình thanh lọc pháp lý như kiểm tra và chứng nhận thủ tục, hạn ngạch hoặc áp giá tối thiểu đối với từng mặt hàng nhập khẩu.
Chưa cần biết liệu RCEP có được ký kết trong năm 2020 hay không, nhưng các quốc gia đều phải công nhận rằng việc triển khai RCEP sẽ mở đường cho ASEAN tăng cường hội nhập kinh tế với các đối tác bên ngoài.
Năm 2018, tổng thương mại hàng hóa của ASEAN (tức là nhập khẩu và xuất khẩu) được ghi nhận ở mức 2.800 tỷ USD. 34% trong đó là thương mại song phương giữa ASEAN và 5 đối tác (Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc).
23% là thương mại nội khối ASEAN. Tổng số dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào ASEAN được ghi nhận ở mức 152,8 tỷ USD, 25% trong số đó có nguồn gốc từ năm đối tác trên và 15% được từ các nước ASEAN.
Tóm lại, ý chí chính trị mạnh mẽ và lịch sử ký kết các FTA ASEAN+1 cho thấy có khả năng cao RCEP sẽ được ký vào cuối năm 2020, nhưng sự bùng phát dịch COVID-19 có thể làm trì hoãn những gì sẽ là điểm nhấn trong năm hội nhập kinh tế khu vực./.
- Từ khóa :
- rcep
- covid 19
- đại dịch covid 19
- ký rcep
- asean
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Dịch COVID-19 diễn biến phức tạp tại nhiều nước châu Á
19:27' - 17/06/2020
Dịch COVID-19 diễn biến phức tạp tại nhiều nước châu Á, trong đó Indonesia đã vượt Singapore trở thành nước có nhiều ca nhiễm nhất tại Đông Nam Á.
-
Kinh tế Thế giới
Hiệp định RCEP dự kiến vẫn được ký kết trong năm nay
17:25' - 03/05/2020
Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Singapore Chan Chun Sing khẳng định Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vẫn đang trong quá trình dự kiến được ký kết vào cuối năm nay.
-
Kinh tế Việt Nam
ASEAN 2020: Nỗ lực thúc đẩy đàm phán Hiệp định RCEP
13:49' - 11/03/2020
Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi hy vọng rằng, sau khi bàn thảo trong hội nghị lần này thì có thể hoàn tất các văn kiện vào tháng 5 và ký vào cuối năm nay.
-
Kinh tế Việt Nam
Năm Chủ tịch ASEAN 2020: Học giả Indonesia nhấn mạnh tới ưu tiên RCEP
12:15' - 24/12/2019
Học giả Indonesia cho rằng thúc đẩy Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) là vấn đề đầu tiên mà Việt Nam cần ưu tiên trong Năm Chủ tịch Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) 2020.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Lạm phát tại Tây Ban Nha tăng 10,2%, cao nhất trong 37 năm
19:02'
Dữ liệu chính thức công bố ngày 29/6 cho thấy lạm phát tại Tây Ban Nha đã tăng lên mức cao nhất trong 37 năm qua, ở mức 2 con số trong bối cảnh giá lương thực và nhiên liệu tăng cao.
-
Kinh tế Thế giới
Đồng ruble tăng cao, nguồn thu xuất khẩu của Nga giảm sút
17:38'
Với thực tế đồng ruble đang tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 5/2015, nguồn thu xuất khẩu hàng hóa của Nga đang bị giảm sút.
-
Kinh tế Thế giới
Nga áp dụng luật nhập khẩu song song
14:42'
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký ban hành luật về "nhập khẩu song song" trong nước nhằm bình ổn giá cả trong bối cảnh Moskva đang phải ứng phó với các lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tây.
-
Kinh tế Thế giới
Các chuyến bay giữa Seoul và Tokyo được nối lại sau hơn 2 năm gián đoạn
14:40'
Ngày 29/6, các chuyến bay giữa hai thủ đô của Hàn Quốc và Nhật Bản đã được nối lại sau hơn 2 năm gián đoạn do dịch COVID-19.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ bắt đầu đàm phán vấn đề áp giá trần năng lượng Nga
12:20'
Giới chức Mỹ cho biết nước này đã bắt đầu đàm phán với các quốc gia tiêu thụ nhiều dầu mỏ, trong đó có Ấn Độ, về việc áp giá trần đối với dầu mỏ nhập khẩu từ Nga.
-
Kinh tế Thế giới
Scotland lên kế hoạch trưng cầu ý dân về việc tách khỏi Vương quốc Anh
09:31'
Chính quyền Scotland (thuộc Vương quốc Anh) ngày 28/6 công bố kế hoạch tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân về độc lập vào ngày 19/10/2023, nếu sự kiện này được Tòa án Tối cao Vương quốc Anh chấp thuận.
-
Kinh tế Thế giới
G7 nhất trí đầu tư vào khí đốt tự nhiên
08:07'
Ngày 28/6, Nhóm các quốc gia công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) tán thành các khoản đầu tư vào khí đốt tự nhiên trong bối cảnh nhiều nước muốn giảm phụ thuộc vào nhiên liệu của Nga.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ công bố bản ghi nhớ an ninh quốc gia đầu tiên về chống đánh bắt cá trái phép
20:46' - 28/06/2022
Giới chức cấp cao chính quyền Mỹ cho biết Tổng thống Joe Biden đã ký một bản ghi nhớ an ninh quốc gia về chống đánh bắt cá trái phép.
-
Kinh tế Thế giới
Nga cấm nhập cảnh vợ và con gái của Tổng thống Mỹ Joe Biden
18:58' - 28/06/2022
Bộ Ngoại giao Nga ngày 28/6 thông báo đưa thêm 25 công dân Mỹ vào danh sách cấm nhập cảnh Nga, trong đó vợ và con gái của Tổng thống Joe Biden.