Sầu riêng hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo

Các xã vùng núi Khánh Sơn (tỉnh Khánh Hòa) từng có thời gian dài nằm trong diện nghèo nhất cả nước. Nhưng hiện nay, vùng đất này đang “thay da đổi thịt”  nhờ lựa chọn đúng cây trồng “hái ra tiền” – sầu riêng. Những câu chuyện về sự vươn lên từ đói nghèo, vượt qua gian khó, ý chí thoát nghèo của người dân, cùng sự dẫn lối từ các chính sách của Nhà nước, gắn liền với những năm tháng gắn bó với cây sầu riêng đã lan tỏa niềm vui không chỉ cho người trồng mà cả những người yêu thích hương vị độc đáo của loại quả này.

*Cây đổi đời cho người Raglai

Khánh Sơn là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó người Raglai chiếm hơn 70% dân số, với trên 28.400 người. Trước đây, đời sống của bà con còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo luôn ở mức cao so với mặt bằng chung của tỉnh. Những năm gần đây, được Đảng và Nhà nước quan tâm, dành nhiều nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, diện mạo Khánh Sơn đã đổi thay rõ rệt. Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo giảm dần qua từng năm; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên. Bên cạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thực hiện các giải pháp giảm nghèo bền vững, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát để người dân an cư cũng được các cấp ủy đảng và hệ thống chính trị khẩn trương triển khai hiệu quả.

Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, mục tiêu đến năm 2025 số hộ nghèo sẽ giảm một nửa so với năm đầu nhiệm kỳ (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2021 – 2025). Riêng tại hai huyện miền núi Khánh Sơn và Khánh Vĩnh, tỷ lệ hộ nghèo phấn đấu giảm 4–5% mỗi năm.

Cuộc sống nghèo khó trong nhiều năm của gia đình chị Mấu Thị Quỳnh ở xã Khánh Sơn tưởng chừng không có lối thoát. Chị chia sẻ: Trước đây, cuộc sống gia đình chị vô cùng thiếu thốn, trồng cà phê xen kẽ các loại cây khác nhưng thu nhập không ổn định, không đủ trang trải chi phí sinh hoạt hằng ngày. Bước ngoặt đến khi cán bộ địa phương vận động chuyển đổi sang trồng sầu riêng; hỗ trợ cây giống, trang thiết bị và hướng dẫn kỹ thuật, gia đình chị đã kiên trì áp dụng. “Sầu riêng rất hợp với thổ nhưỡng, khí hậu ở Khánh Sơn” – chị Quỳnh khẳng định.

Thành quả ngọt ngào đã đến, hiện tại gia đình chị Quỳnh có khoảng 87 cây sầu riêng trên diện tích 3.000m2. Năm trước, gia đình chị thu hoạch được 40 tấn quả sầu riêng, mang lại nguồn thu lên đến 300 triệu đồng. Chị Quỳnh phấn khởi chia sẻ: “Cuộc sống giờ đã ổn định hơn nhiều, không còn lo cái ăn từng bữa. Gia đình tôi đã chính thức thoát nghèo”.

Tương tự, gia đình chị Cao Thị Tâm ở thôn Liên Hòa, xã Khánh Sơn cũng là một trong những hộ dân Raglai được hỗ trợ chuyển đổi sang trồng sầu riêng. Vụ mùa năm nay, vườn cây của chị cho lứa quả đầu tiên, đạt hơn một tấn, thu về khoảng 80 triệu đồng. Chia sẻ niềm vui khi cuộc sống dần khấm khá, chị Tâm cho biết: Năm nay, gia đình chị sẽ tìm hiểu thêm nhiều kỹ thuật canh tác để tiếp tục đầu tư, mở rộng diện tích trồng sầu riêng.

Những câu chuyện thoát nghèo như của chị Mấu Thị Quỳnh hay chị Cao Thị Tâm không còn là cá biệt, mà đang phổ biến tại các xã vùng núi Khánh Sơn. Đây là minh chứng rõ nét cho ý chí vươn lên của người dân cùng sự đồng hành sát sao của đội ngũ cán bộ cơ sở trong công tác vận động chuyển đổi cây trồng, phát triển nông nghiệp – nông thôn.

Chỉ tính riêng tại thôn Liên Hòa, xã Khánh Sơn, diện tích trồng sầu riêng đã phát triển lên hơn 1.000 ha. Thôn có 391 hộ với 1.297 nhân khẩu, nhờ trồng sầu riêng, đến nay chỉ còn 8 hộ nghèo và 61 hộ cận nghèo.

Mặc dù đã gặt hái nhiều thành công, nhưng người nông dân Khánh Sơn vẫn đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là sự biến động giá cả nông sản sau mỗi vụ thu hoạch. Chị Phạm Thị Huyên, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Liên Hòa cho biết: Năm nay tuy được mùa nhưng giá bán thấp hơn so với những năm trước. Dù vậy, vẫn có thương lái đến thu mua, bà con vẫn có thu nhập tương đối ổn định. Điều quan trọng nhất là cần có đầu ra bền vững, giá cả tốt. Từ đó, người dân hoàn toàn có thể làm chủ cuộc sống và trở nên khá giả nhờ nghề trồng sầu riêng.

*Đồng hành cùng nông dân

Tại các xã miền núi, vai trò của đội ngũ cán bộ kỹ thuật trở nên đặc biệt quan trọng. Chị Phạm Thị Huyên, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng thôn Liên Hòa, cho biết: "Chúng tôi thường xuyên chỉ đạo cán bộ kỹ thuật mở các lớp tập huấn, hướng dẫn bà con chăm sóc sầu riêng để đạt năng suất cao, mang lại thu nhập tốt, nhất là cho các hộ nghèo và cận nghèo.” Sự đồng hành này đã giúp người dân thêm vững tin, mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao hiệu quả sản xuất.

Nỗ lực vươn lên của bà con, cộng với chính sách hỗ trợ kịp thời, đã mang lại những kết quả giảm nghèo rõ nét cho Khánh Sơn. Ông Nguyễn Quốc Đông, Chủ tịch UBND xã Khánh Sơn khẳng định: "Bộ mặt của xã Khánh Sơn đã thay đổi rõ rệt. Giao thông thuận tiện đã góp phần nâng cao giá trị nông sản, mang lại thu nhập tốt hơn cho bà con. Nhờ sự chủ động xây dựng chương trình giảm nghèo của địa phương cùng với sự hỗ trợ kịp thời từ tỉnh Khánh Hòa, nhiều mục tiêu quan trọng đã được hiện thực hóa, mang lại đời sống tốt đẹp hơn cho bà con".

Một trong những thành tựu nổi bật là việc cải thiện hệ thống hạ tầng giao thông. Các tuyến đường kết nối đến các vùng sản xuất đã được nâng cấp, giúp bà con thuận tiện hơn trong việc vận chuyển nông sản, hàng hóa, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm.

Chủ tịch xã Khánh Sơn Nguyễn Quốc Đông nhấn mạnh: "Giai đoạn 2020-2025, tỷ lệ hộ nghèo trên toàn xã đã giảm bình quân 7% mỗi năm. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ này chỉ còn 13,1%, đây là mức giảm đáng kể nhất trong công tác giảm nghèo ở nông thôn mới, góp phần vào thành công chung của tỉnh Khánh Hòa. Đặc biệt, công tác giảm nghèo không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ vốn mà còn chú trọng nâng cao nhận thức cho bà con về vươn lên thoát nghèo, không còn trông chờ, ỷ lại vào các nguồn vốn hỗ trợ. Nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn làm giàu, đạt được những kết quả đáng mừng.

Trong vòng 20 năm qua, vùng núi Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa đã thử nghiệm và đưa vào trồng, phát triển được nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, trong đó có đến hơn 3.640 ha cây ăn quả, đặc biệt là cây sầu riêng chiếm đến hơn 70% diện tích. Hiện nay đã có đến 1.700 ha cho thu hoạch trong tổng số hơn 2.600 ha trồng loại cây này, sản lượng trên dưới 18.000 tấn/năm, mang lại trị giá khoảng 1.000 tỷ đồng cho người dân trồng sầu riêng tại các xã trong vùng.

Có thể nói, sầu riêng không chỉ là cây “thoát nghèo – làm giàu” của bà con Khánh Sơn mà còn mở ra một hướng đi mới cho kinh tế vùng núi. Từ những vườn cây trĩu quả, người dân thêm niềm tin vào sự đổi thay trên quê hương mình. Hành trình xây dựng thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn gắn với khát vọng phát triển xanh, bền vững sẽ là động lực để địa phương tiếp tục vươn lên, khẳng định vị thế trên bản đồ nông sản chất lượng cao của cả nước.