Theo Luật Quy hoạch, Quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn trên cả nước.
Lập Quy hoạch tổng thể quốc gia là lĩnh vực mới, phức tạp và có nội dung liên quan đến đảm bảo quốc phòng, an ninh, đòi hỏi phải có sự chỉ đạo thống nhất của Chính phủ. Do vậy, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Hội đồng Quy hoạch quốc gia do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng làm Chủ tịch Hội đồng để chỉ đạo quá trình tổ chức lập Quy hoạch tổng thể quốc gia.
Tham gia Hội đồng có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương. Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan thường trực Hội đồng, được giao nghiên cứu và lập Kế hoạch tổ chức triển khai lập Quy hoạch tổng thể quốc gia 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng đã cho ý kiến về Kế hoạch tổ chức triển khai lập quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Báo cáo kết quả nghiên cứu Đề án phân vùng.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho rằng, việc rất quan trọng và phải làm ngay để làm căn cứ lập kế hoạch, nhiệm vụ thực hiện là phải lập ngay một khung định hướng về nhiệm vụ quy hoạch tổng thể quốc gia. Từ đó, các bộ, ngành có định hướng triển khai nhiệm vụ, chủ động xây dựng quy hoạch liên quan đến ngành, lĩnh vực mình phụ trách, sau đó gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, báo cáo với Hội đồng Quy hoạch quốc gia.
Về nội dung quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng quy hoạch tổng thể về cơ bản có tính khung, chúng ta phải tính kỹ để ít bị điều chỉnh nhất. Còn về các quy hoạch hợp phần, quy hoạch mang tính kỹ thuật, chuyên ngành... thì phải cụ thể hóa. Do đó, Bộ trưởng cho rằng phải có cơ chế làm rõ vấn đề này, nếu không sẽ bị "ách tắc" triển khai quy hoạch trong thực tế.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cũng cho rằng, cần xây dựng khung định hướng cho quy hoạch tổng thể quốc gia về mục tiêu phát triển, trong đó tích hợp khung định hướng của các bộ, ngành xây dựng để Hội đồng Quy hoạch quốc gia thống nhất, tập trung trí tuệ trong việc định hướng quy hoạch tổng thể. "Việc này cần có tiến độ sớm, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng "trăm hoa đua nở", rất khó trong triển khai sau này" - Bộ trưởng Trần Hồng Hà kiến nghị.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Hội đồng Quy hoạch quốc gia xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định chỉ định Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) là đơn vị tư vấn xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch tổng thể quốc gia và lập Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Để đảm bảo năng lực theo yêu cầu, Viện Chiến lược phát triển có trách nhiệm liên danh, liên kết với các đơn vị tư vấn chuyên ngành trong và ngoài nước để thực hiện nhiệm vụ lập Quy hoạch tổng thể quốc gia khi được giao nhiệm vụ.
* Tập trung nhiệm vụ lập Quy hoạch tổng thể quốc gia
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao công tác chuẩn bị của cơ quan Thường trực Hội đồng (Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Mặc dù trong thời gian ngắn, việc triển khai Luật Quy hoạch còn nhiều vấn mới, phức tạp, nhưng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động, tích cực chuẩn bị một cách khá bài bản.
Báo cáo đã khái quát cơ bản đầy đủ các nội dung từ kết quả triển khai nhiệm vụ của Hội đồng, đến đề xuất trình tự, kế hoạch lập quy hoạch tổng thể quốc gia, đề án phân vùng…
Theo Phó Thủ tướng, Luật Quy hoạch 2017 đã được Quốc hội ban hành, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo, tổ chức triển khai thi hành. Do đó, trong thời gian tới, Hội đồng Quy hoạch quốc gia cần tích cực, khẩn trương triển khai thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được giao để Luật sớm đi vào cuộc sống, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên Quy hoạch tổng thể quốc gia được triển khai lập tại Việt Nam theo quy định tại Luật Quy hoạch. Nội dung, khối lượng công việc rất lớn, liên quan đến tất cả các ngành, lĩnh vực, địa phương và có tính chiến lược lâu dài, kinh nghiệm quốc tế cũng còn ít.
Từ đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương trước hết xây dựng kế hoạch triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch tổng thể quốc gia; đồng thời xây dựng các quy hoạch thuộc ngành mình phụ trách như: Quy hoạch Không gian biển quốc gia, Quy hoạch Sử dụng đất quốc gia, Quy hoạch ngành quốc gia, Quy hoạch vùng, Quy hoạch tỉnh...
“Các bộ, ngành và địa phương liên quan tích cực nghiên cứu, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch tổng thể quốc gia. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, tổng hợp để trình Hội đồng Quy hoạch quốc gia, Chính phủ xem xét trong tháng 12 năm 2019”, Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng cho rằng, Quy hoạch tổng thể quốc gia là loại quy hoạch mới, có nội dung rất lớn và phức tạp; đồng thời đây cũng chính là những nội dung cụ thể của Chiến lược phát triển đất nước. Do đó, việc lựa chọn đơn vị tư vấn đòi hỏi phải có những điều kiện, tiêu chí rất chặt chẽ để lựa chọn đơn vị tư vấn có năng lực và khả năng triển khai thành công việc lập quy hoạch.
“Nên ưu tiên đơn vị tư vấn trong nước, cụ thể là Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cùng với tổ hợp tư vấn từ các bộ, ngành tham gia các hợp phần của quy hoạch tổng thể quốc gia. Bên cạnh đó, mời tư vấn nước ngoài để tham gia, phản biện liên quan đến quy hoạch một số ngành, lĩnh vực chúng ta chưa có kinh nghiệm”, Phó Thủ tướng nói.
Về các phương án phân vùng trong quy hoạch, Phó Thủ tướng đề nghị cơ quan thường trực tiếp thu ý kiến các thành viên Hội đồng tại cuộc họp; nghiên cứu, hoàn thiện phương án, công khai lấy ý kiến và tiếp thu ý kiến đảm bảo tính minh bạch, tạo sự đồng thuận của các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, cá nhân trên cả nước, báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét.
Phó Thủ tướng lưu ý, việc phân vùng trong quy hoạch cần ưu tiên sự tương đồng về kinh tế - xã hội để thuận lợi trong chính sách đầu tư, đồng thời tạo điều kiện để những vùng, khu vực, tỉnh, thành còn khó khăn có sự liên kết trong phát triển.
Đối với khung định hướng xây dựng quy hoạch, các bộ, ngành phải chủ động định hướng chiến lược các lĩnh vực, ngành của mình - đây là những hợp phần trong khung định hướng của Quy hoạch tổng thể quốc gia./.