Thách thức sống còn đối với châu Âu
Ông Mario Draghi, cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) mới đây đã trình bày một báo cáo chi tiết cho Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursua Von der Layen, trong đó nhấn mạnh châu Âu cần nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua việc tăng cường đầu tư. Báo cáo đề cập đến nhiều lĩnh vực như khử carbon, quốc phòng, vật liệu chiến lược và đổi mới công nghệ, đồng thời đưa ra các khuyến nghị cụ thể để giúp Liên minh châu Âu (EU) đạt được mục tiêu này.
Theo cựu Thủ tướng Italy, việc cải thiện năng suất và khả năng cạnh tranh của EU là một "thách thức sống còn" đối với 27 quốc gia thành viên, cũng như tăng cường an ninh của khối. Theo ông Draghi, châu Âu đã bị tụt hậu kinh tế so với Mỹ.Báo cáo mở đầu với nhận định: "EU đã đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng, như đạt được mức độ bao phủ xã hội rộng rãi, trung hòa carbon và gia tăng vị thế địa chính trị. Tất cả đều phụ thuộc vào việc duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao". Tuy nhiên, trong hai thập kỷ qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế của EU vẫn thấp hơn so với Mỹ, trong khi Trung Quốc đã nhanh chóng bắt kịp và thu hẹp khoảng cách này.* Tăng cường khả năng cạnh tranhCựu Chủ tịch ECB nhấn mạnh trong báo cáo rằng cải thiện khả năng cạnh tranh của EU là ưu tiên hàng đầu, với "mục tiêu chính là tăng năng suất, yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng dài hạn". Ông Draghi cũng lưu ý rằng các doanh nghiệp châu Âu đang gặp bất lợi do "điều kiện cạnh tranh không công bằng trên quy mô toàn cầu". Những nhận xét này liên quan đến cuộc điều tra của EC về những khoản trợ cấp của Trung Quốc dành cho ngành ô tô điện quốc gia.Báo cáo viết: "Trong những tình huống như vậy, việc tạo ra một sân chơi công bằng là cần thiết để đảm bảo tăng trưởng năng suất bền vững". Bên cạnh đó, báo cáo cũng nhấn mạnh khả năng cạnh tranh phải song hành với việc tăng cường an ninh. Các biến động địa chính trị hiện nay trên thế giới, đang lan rộng sang châu Âu, làm gia tăng sự bất ổn và cản trở đầu tư.* Thúc đẩy đổi mớiÔng Draghi cũng chỉ ra một thách thức khác mà EU cần phải cải thiện, Đó là không để tụt hậu thêm so với Mỹ trong lĩnh vực đổi mới công nghệ. Ông nhận định: "Nguyên nhân chính khiến năng suất của EU bắt đầu tụt lại phía sau Mỹ vào giữa những năm 1990 là do châu Âu không tận dụng được cuộc cách mạng số đầu tiên".Theo ông Draghi, EU đặc biệt yếu thế trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh. Báo cáo nêu rõ: "Khoảng 70% các mô hình AI cơ bản đã được phát triển tại Mỹ kể từ năm 2017", đồng thời nhấn mạnh rằng EU cũng đang bị tụt lại sau Mỹ trong các lĩnh vực như công nghệ đám mây và điện toán lượng tử.Tuy nhiên, vẫn còn hy vọng và châu Âu chưa hoàn toàn mất hết cơ hội. Ông Draghi viết trong báo cáo rằng: "Dù một số lĩnh vực kỹ thuật số có thể đã 'trượt khỏi tầm tay’, châu Âu vẫn còn cơ hội nắm bắt các làn sóng đổi mới kỹ thuật số trong tương lai". Ông tin rằng "các doanh nghiệp EU vẫn có thể vươn lên chiếm vị trí dẫn đầu trong một số phân khúc" của AI.Để đạt được điều này, cựu Chủ tịch ECB kêu gọi tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), giống như Mỹ, đặc biệt là đầu tư công để tránh việc các doanh nghiệp châu Âu muốn phát triển trong lĩnh vực này phải tìm đến các doanh nghiệp Mỹ để tài trợ. Cuối cùng, ông chỉ trích "những rào cản quy định nặng nề trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là với các doanh nghiệp trẻ", cũng như sự thiếu hụt của một "thị trường duy nhất" ở châu Âu.* Ưu tiên khử carbonÔng Draghi nhấn mạnh rằng một trong những ưu tiên hàng đầu là tăng cường đầu tư từ cả khu vực công và tư nhân. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, khả năng đầu tư đã giảm mạnh do giá năng lượng leo thang. Ông nhận định: "Điều này tiếp tục tác động tiêu cực đến tâm lý đầu tư của các doanh nghiệp, thậm chí còn nghiêm trọng hơn so với các nền kinh tế lớn khác".Ông Draghi kêu gọi cần "tăng cường đáng kể năng lực sản xuất và phát triển mạng lưới", đặc biệt để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của ngành công nghiệp số, bao gồm cả AI tạo sinh. Ông cũng đề xuất "giảm chi phí năng lượng cho người dùng cuối" thông qua các lợi ích từ quá trình khử carbon. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, 27 quốc gia thành viên EU phải thống nhất và triển khai "cơ chế quản trị cần thiết cho một liên minh năng lượng thực sự", ông nhấn mạnh.Báo cáo cũng đặt trọng tâm vào các mục tiêu khử carbon, nhất là khi các mục tiêu này ở châu Âu "tham vọng hơn so với những đối thủ cạnh tranh khác, dẫn đến chi phí bổ sung ngắn hạn cho ngành công nghiệp châu Âu". Một lần nữa, việc đạt được những mục tiêu này phụ thuộc vào các khoản đầu tư, được đánh giá là "lớn" và "ngắn hạn".Báo cáo nhấn mạnh: "Khử carbon mang lại cho châu Âu cơ hội giảm giá năng lượng và dẫn đầu trong công nghệ sạch, đồng thời tăng cường an ninh năng lượng", nhắm tới năng lượng tái tạo mà một số khu vực ở châu Âu có "tiềm năng cao". Và châu Âu cũng là "nhà lãnh đạo trong đổi mới công nghệ sạch". Do đó, báo cáo khuyến nghị cần tập trung hỗ trợ vào "các công nghệ mà châu Âu đang dẫn đầu".* Sự phụ thuộc vào các vật liệu chiến lược
Chủ đề thứ tư trong báo cáo là sự phụ thuộc của châu Âu. Các nước trong EU hiện đang "phụ thuộc nhiều vào nguồn cung bên ngoài", đặc biệt là với các nguyên liệu thô quan trọng hoặc công nghệ tiên tiến. Ông Draghi cảnh báo: "Nhiều sự phụ thuộc này có thể trở thành điểm yếu nếu thương mại bị phân chia theo các ranh giới địa chính trị".Một mối quan tâm khác là vấn đề quốc phòng. Báo cáo chỉ ra: "Tình trạng xấu đi của quan hệ địa chính trị cũng tạo ra những nhu cầu mới về chi tiêu quốc phòng và năng lực công nghiệp quốc phòng". Vì vậy, một lần nữa, cần có các khoản đầu tư để đáp ứng nhu cầu này, nhất là khi "hiện tại chỉ có 10 quốc gia thành viên chi tiêu gần đúng 2% GDP (cho quốc phòng) theo cam kết của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)", dù báo cáo cũng ghi nhận "chi tiêu quốc phòng đang tăng lên".Về lĩnh vực không gian, châu Âu cũng cần được đầu tư thêm và có một hệ thống quản trị mới, trong khuôn khổ "một thị trường không gian duy nhất thực sự".Cuối cùng, báo cáo nhấn mạnh sự phụ thuộc của châu Âu vào nguồn cung các khoáng sản và vật liệu quan trọng như lithium. Đây là lĩnh vực mà "EU đang tụt hậu", theo báo cáo. Vì vậy, EU cần thực thi quy định về các nguyên liệu thô quan trọng đã được Hội đồng châu Âu thông qua vào tháng Ba vừa qua, và thiết lập "một nền tảng châu Âu chuyên dụng cho những vật liệu này".* Thúc đẩy liên minh thị trường vốnTóm lại, châu Âu cần tăng cường đầu tư. Theo các ước tính mới nhất của EC, cần thêm ít nhất từ 750 tỷ - 800 tỷ euro (827,79 tỷ - 882,98 tỷ USD) mỗi năm, tương đương khoảng 4,4%-4,7% GDP của EU vào năm 2023. Một phần của số tiền này có thể đến từ khoản tiết kiệm của các hộ gia đình châu Âu, vì họ "đang sở hữu một lượng tiền tiết kiệm lớn". Tuy nhiên, hiện tại, khoản tiết kiệm này chưa được chuyển hướng hiệu quả vào các khoản đầu tư có tính chất sản xuất. Một giải pháp khác là liên minh thị trường vốn, dù vẫn còn nhiều khó khăn để thực hiện. Trong khi chờ đợi, "các khoản vay ngân hàng vẫn là nguồn tài chính cần thiết cho các doanh nghiệp". Tuy nhiên, các ngân hàng này "thường không được trang bị tốt để tài trợ cho các doanh nghiệp đổi mới", báo cáo nhấn mạnh. Một giải pháp có thể là "cho phép các ngân hàng gom các khoản vay từ nhiều quốc gia thành viên thành các tài sản tiêu chuẩn hóa và có thể giao dịch, cũng có thể được mua bởi các nhà đầu tư ngoài ngân hàng".Do đó, ông Draghi khuyến nghị các quốc gia thành viên cần phát hành thêm các khoản nợ chung mới. Sau thành công của kế hoạch phục hồi hậu đại dịch COVID-19, EU nên "tiếp tục sử dụng các công cụ nợ chung để tài trợ cho các dự án đầu tư chung nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh và an ninh của EU”.* Cải cách quản trị EUCuối cùng, báo cáo kêu gọi châu Âu xem xét lại cơ chế hoạt động của mình. Liệu EU có cần thay đổi hệ thống quản trị? Đây dường như là điều mà báo cáo đề xuất. Ông Draghi nhận định: "Các quy tắc ra quyết định của EU dựa trên một logic nội bộ hợp lý - đạt được sự đồng thuận hoặc ít nhất là đa số lớn - nhưng có vẻ chậm chạp và cồng kềnh so với các phát triển diễn ra bên ngoài".Điều này làm chậm lại hoạt động của các thể chế, vì "mất trung bình 19 tháng để thông qua luật mới". Báo cáo đề xuất ba biện pháp: tập trung lại công việc của EU; đẩy nhanh hành động và hội nhập EU; và đơn giản hóa các quy tắc.Tóm lại, để châu Âu không chỉ duy trì mà còn nâng cao vị thế trên trường quốc tế, các nhà lãnh đạo châu lục cần phải thực hiện các cải cách sâu rộng và đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực chiến lược. Chỉ khi đó, EU mới có thể đạt được các mục tiêu đề ra và đối mặt với những thách thức toàn cầu một cách hiệu quả./.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đề xuất đàm phán với EU để giải quyết vấn đề thuế xe điện
06:30' - 11/09/2024
Trung Quốc đã tái đề xuất đàm phán với Ủy ban châu Âu (EC) để giải quyết bất đồng về kinh tế và thương mại, nhằm giảm các mức thuế sắp tới EU áp dụng đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc.
-
Phân tích - Dự báo
Kinh tế Eurozone: Giảm nợ công và những hệ lụy
05:30' - 11/09/2024
Nỗ lực giảm thâm hụt ngân sách mà một số quốc gia thành viên buộc phải thực hiện sẽ để lại hậu quả lớn đối với sự phát triển của toàn bộ liên minh tiền tệ của châu Âu.
-
Công nghệ
Mỹ, Anh, EU ký Công ước khung về trí tuệ nhân tạo
08:10' - 06/09/2024
Ngày 5/9, Mỹ, Anh và Liên minh châu Âu (EU) đã ký Công ước khung về trí tuệ nhân tạo (AI) của Hội đồng châu Âu.
-
Tài chính
Quốc gia EU sẽ tăng mạnh ngân sách đầu tư
08:40' - 02/09/2024
Czech sẽ dành một nguồn tiền lớn nhất trong lịch sử cho đầu tư, tập trung vào phát triển hạ tầng giao thông, nghiên cứu, đổi mới, giáo dục và quốc phòng.
-
Tài chính & Ngân hàng
Đồng euro thắng thế trên thị trường tiền tệ toàn cầu
20:46' - 25/08/2024
Đồng euro đang được giao dịch ở mức cao nhất so với đồng USD trong năm nay, trở thành “người chiến thắng” rõ ràng trước những biến động gần đây của thị trường tiền tệ toàn cầu.
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
"Điểm nóng" trong cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung
05:30'
Trang mạng của Viện Lowy mới đây đăng bài viết cho rằng trong bối cảnh thế giới ngày càng phụ thuộc lẫn nhau về kỹ thuật số, cạnh tranh địa chính trị ngày càng tập trung vào công nghệ.
-
Phân tích - Dự báo
Nỗ lực vực dậy kinh tế Nhật Bản: Bài học từ lịch sử
05:30' - 11/10/2024
Báo Japan Times ngày 8/10 đăng bài viết nhận định, vị thế toàn cầu của Nhật Bản đang đứng trước rủi ro và nước này cần các sáng kiến mới hơn là sức mạnh kinh tế đơn thuần để ngăn chặn sự suy giảm đó.
-
Phân tích - Dự báo
"Cánh cửa để ngỏ” của EU trong lĩnh vực xe điện
05:30' - 10/10/2024
Trang mạng The Sydney Morning Herald (Australia) ngày 8/10 đăng bài viết cho biết, Liên minh châu Âu (EU) đã bỏ phiếu về việc áp thuế cao đối với xe điện (EV) của Trung Quốc.
-
Phân tích - Dự báo
Ảnh hưởng kinh tế từ nguy cơ chiến tranh toàn diện tại Trung Đông
05:30' - 09/10/2024
Tất cả người tiêu dùng trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng khi xuất khẩu dầu từ Iran sụt giảm, vì giá sẽ tăng và họ sẽ phải trả nhiều tiền hơn cho “nhiên liệu đen”.
-
Phân tích - Dự báo
“Động đất” ở Volkswagen có thể làm chao đảo nền kinh tế Đức
05:30' - 08/10/2024
Báo “Thương gia” của Nga số ra mới đây đăng bài viết phân tích nguyên nhân hãng xe khổng lồ của Đức Volkswagen (VW) đang trải qua một cuộc khủng hoảng sâu sắc.
-
Phân tích - Dự báo
Tài chính xanh trong dòng chảy kinh tế quốc tế
06:00' - 07/10/2024
Vai trò của tài chính xanh trong địa chính trị và nền kinh tế toàn cầu ngày càng có liên quan - không chỉ từ quan điểm môi trường mà đây còn là công cụ chiến lược của quyền lực kinh tế và chính trị.
-
Phân tích - Dự báo
Tranh cãi về đề xuất hoãn thực thi Luật chống phá rừng của EU
06:00' - 06/10/2024
EUDR dự kiến thực thi vào tháng 1/2025. Luật cấm nhập khẩu những mặt hàng nông sản có quy trình sản xuất làm giảm diện tích rừng, nhằm hạn chế các sản phẩm liên quan đến phá/suy thoái rừng vào EU.
-
Phân tích - Dự báo
Bầu cử Mỹ: “Cuộc đua” giành sự ủng hộ từ cộng đồng tiền điện tử
06:00' - 05/10/2024
Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy các chủ sở hữu tiền điện tử người Mỹ cho đến nay đã chia đều sự ủng hộ của họ cho cả hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ: ông Trump và bà Harris.
-
Phân tích - Dự báo
Nền kinh tế châu Á có thể vượt qua thách thức về nhân khẩu học?
06:00' - 04/10/2024
Trong tương lai, khi châu Á già đi, sự dịch chuyển từ lực lượng lao động trẻ sang dân số nhiều thế hệ sẽ đòi hỏi phải cải tạo lại xã hội, nền kinh tế và cơ sở hạ tầng đô thị.