Thích ứng linh hoạt với hạn, xâm nhập mặn, bảo vệ sản xuất an toàn

Nhờ áp dụng các biện pháp trữ nước và tưới tiết kiệm nên người dân ở các huyện phía Đông tỉnh Tiền Giang duy trì được việc sản xuất rau màu thích ứng biến đổi khí hậu trong mùa hạn, xâm nhập mặn, đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu nguyên liệu rau xanh trong và ngoài tỉnh. Ảnh: Hữu Chí - TTXVN

Căn cứ Phương án phòng chống hạn mặn của Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang, các địa phương trong vùng dự án ngọt hóa Gò Công (huyện Gò Công Đông, huyện Gò Công Tây…) đã xây dựng phương án về Phòng, chống và ứng phó với hạn, xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2024 - 2025 trên địa bàn. Bên cạnh đó, các địa phương này đã chủ động triển khai các phương án ứng phó hạn, mặn từ sớm, từ xa nên đến thời điểm này, hoạt động sản xuất và nước sinh hoạt phục vụ người dân trong vùng ngọt hóa Gò Công của tỉnh Tiền Giang được đảm bảo.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Tài nguyên tỉnh Tiền Giang, đến thời điểm hiện nay, nhờ sự chủ động triển khai các phương án phòng, chống của tỉnh nên công tác ứng phó và thích nghi với hạn, xâm nhập mặn của địa phương đạt hiệu quả cao hơn so với năm trước, Bên cạnh đó, hệ thống cống dọc theo Đường tỉnh 864 cũng như cống Xuân Hòa, cống Bảo Định được đầu tư đã phát huy tác dụng đảm bảo công tác phòng, chống hạn, mặn… Đặc biệt, nhờ chủ động vận hành cống Xuân Hòa đảm bảo ngăn mặn và lấy ngọt trong điều kiện độ mặn cho phép, trữ trong nội đồng một cách hợp lý, đã giúp các huyện, thị phía Đông đảm bảo nguồn nước tưới tiêu, tổ chức sản xuất vụ đông xuân thắng lợi.

Ông Huỳnh Thanh Bình, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang cho biết, qua đánh giá chung, tất cả các diện tích trồng trọt trên trên địa bàn huyện không bị ảnh hưởng nhờ địa phương đã chủ động tích trữ nước, chú trọng công tác thủy lợi trong giai đoạn đầu. Diện tích 7.805 ha lúa Đông Xuân đã thu hoạch hoàn tất với năng suất đạt 6-7 tấn/ha. Diện tích cây màu xuống giống trên 3.117 ha, đến nay đã thu hoạch hơn  2.730 ha, sản lượng thu hoạch đạt 58.673,63 tấn. Nước sinh hoạt cho người dân ở những xã vùng xa trên địa bàn huyện được đảm bảo.

Tại xã Đồng Sơn, huyện Gò Công Tây, ủy ban nhân dân xã tiếp tục triển khai hiệu quả nhiều biện pháp để ứng phó tình hình hạn, xâm nhập mặn. Ông Lê Tấn Thành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đồng Sơn, cho biết, xã thường xuyên thông báo tình hình hạn, mặn cho người dân biết, đồng thời khuyến cáo người dân chủ động bơm trữ nước, trục vớt các chướng ngại vật dưới lòng kênh, rạch để giữ nguồn nước sạch trong mùa khô.

Về các giải pháp công trình, ủy ban xã rà soát các tuyến kênh nội đồng để họp dân tiến hành nạo vét, trữ nước ngọt phục vụ tưới tiêu. Đối với gần 500 ha thanh long trên địa bàn xã, cán bộ nông nghiệp khuyến cáo nông dân hạn chế xử lý ra hoa nghịch vụ, tưới nước tiết kiệm, áp dụng các biện pháp phủ gốc thanh long bằng rơm, lục bình để giữ độ ẩm... Bên cạnh đó, ủy ban nhân dân xã đã tăng cường gia cố các cống đập ngăn mặn nhằm phòng tránh nước mặn từ sông Tra xâm nhập vào các tuyến kênh nội đồng.

Theo đánh giá sơ bộ, lượng nước ngọt ở ba tuyến kênh trục chính là kênh Rạch Kiến, kênh Rạch Lá và kênh Rạch Hươu còn cao (từ +0,09 m đến +0,12 m), đảm bảo nguồn nước phục vụ tưới tiêu, sản xuất.

Riêng tại các vùng chuyên canh trồng rau ở trong mùa khô hạn năm nay, người dân ở đã chủ động ứng phó, thích ứng với tình hình hạn, xâm nhập mặn nên hoạt động sản xuất được đảm bảo. Ước tính, mỗi ha rau màu thực phẩm bà con lãi ròng trên 100 triệu đồng/ha… cao gấp 2 - 3 lần so với trồng lúa năng suất cao vừa giảm được nguy cơ hạn mặn gây hại trong mùa khô năm nay.

Ông Nguyễn Thanh Quang, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp tổng hợp Hòa Thạnh, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang cho biết, năm nay nhờ sự chủ động của tỉnh, huyện và chính quyền địa phương trong phòng, chống hạn, xâm nhập mặn nên tình hình cung cấp nguồn nước phục vụ sản xuất cũng như sinh hoạt cho người dân trên địa bàn xã được đảm bảo. Đến nay, mực nước ở các kênh trục chính của huyện còn cao nhờ cống Xuân Hòa (ở huyện Chợ Gạo) tiến hành lấy gạn thường xuyên nên tránh được tình trạng thiếu nước. Hợp tác xã ở đây cũng chủ động bơm trữ nước vào các con kênh nhỏ để các xã viên có đủ nước phục vụ sản xuất.

Hiện nay, Ủy ban nhân dân huyện Gò Công Tây chỉ đạo các địa phương trên địa bàn huyện tiếp tục kiểm tra thông thoáng lòng kênh, rạch trên địa bàn huyện. Đồng thời, huyện tiếp tục thực hiện Đề án phát triển hạ tầng thủy lợi thích ứng với biến đổi khí hậu phục vụ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Gò Công Tây cùng phương án tăng cường các biện pháp phòng, chống và ứng phó với hạn, xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2024-2025.

Đối với huyện ven biển Gò Công là huyện Gò Công Đông, tình hình sản xuất nông nghiệp và cung cấp nước sinh hoạt cho người dân đến thời điểm này được đảm bảo nhờ công tác chủ động ứng phó hạn, xâm nhập mặn năm nay được triển khai hiệu quả. Diện tích 8.758,7 ha đông xuân đã thu hoạch dứt điểm với năng suất bình quân từ 6,5 - 7,5 tấn/ha cùng giá bán tăng nhẹ từ 500 - 1.000 đồng/kg so với trước Tết Nguyên đán. Cụ thể, giá bán lúa Đài Thơm 8, OM 4900 từ 6.800 - 7.100 đồng/kg, lúa OM 5451 từ 6.000 - 6.200 đồng/kg, lúa ST 25 có giá từ 8.800 - 9.200 đồng/kg. Cây rau màu thực phẩm các loại niên vụ 2025 lũy kế đến nay đã xuống giống được 2.090 ha, thu hoạch được 1.925 ha với sản lượng 38.519 tấn.

Ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang trao đổi, nhờ chủ động triển khai khẩn trương các phương án ứng phó hạn mặn, đặc biệt là chủ động tích trữ nước, chú trọng công tác thủy lợi trong giai đoạn đầu nên công tác thích ứng với hạn, xâm nhập mặn trên địa bàn huyện đến thời điểm nay tương đối đạt hiệu quả. Nguồn nước phục vụ sản xuất, phục vụ sinh hoạt cho người dân được đảm bảo. Ủy ban nhân dân huyện đã phối hợp Văn phòng Cấp nước Gò Công Đông khảo sát mở vòi nước công cộng phục vụ nước sinh hoạt mùa khô, lũy kế đến nay đã lắp đặt 23 vòi (ở xã Tân Tây: 2 vòi; xã Phước Trung: 5 vòi; xã Tân Phước: 3 vòi; xã Kiểng phước: 6 vòi; xã Tân Điền: 4 vòi; xã Tân Thành: 3 vòi).

Ông Võ Văn Ra, xã Kiểng Phước, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang, có vườn thanh long 0,5 ha đang xanh tốt, chia sẻ: vào thời điểm này của mùa khô năm rồi (2024), các con kênh sườn ngang đã cạn khô nước hết rồi, người dân phải hùn nhau để bơm chuyền nước từ kênh trục chính để tưới tiêu. Còn năm nay, mực nước ở các con kênh sườn đến nay còn khá cao, đảm bảo nhu cầu tưới tiêu cho bà con nên rất phấn khởi.

Chính quyền địa phương cũng khuyến cáo nông dân áp dụng những biện pháp chăm sóc cây trồng phù hợp trong mùa khô hạn như áp dụng các biện pháp tưới tiết kiệm nước, ứng dụng công nghệ cao thâm canh cây trồng, dùng rơm rạ ủ gốc cây giữ ẩm cũng như chủ động trữ nước ngọt trong ao mương vườn, tiết kiệm nguồn nước…

Theo Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Tiền Giang, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh Tiền Giang hiện đã giảm dần theo kỳ triều cường. Theo ghi nhận, độ mặn tại các điểm đo trong ngày từ 12 giờ ngày 13/4 đến 12 giờ ngày 14/4 đều giảm so với những ngày trước. Cụ thể, trên sông Tiền, tại cống Xuân Hòa (huyện Chợ Gạo) độ mặn cao nhất là 0,74 gam/lít; Vàm Tân Mỹ Chánh (Phường 9, Thành phố Mỹ Tho 0,59 gam,/lít; Công viên Thủ Khoa Huân (Thành phố Mỹ Tho) 0,50 gam/lít; bến đò Hòa Định (xã Hòa Định, huyện Chợ Gạo) 1,80 gam/lít.

Ngành nông nghiệp tỉnh Tiền Giang khuyến cáo nông dân cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến chất lượng nguồn nước, mực nước, độ mặn trên kênh rạch và trong nội đồng trong mùa khô hạn. Qua đó, kịp thời ứng phó hữu hiệu, quyết tâm bảo vệ an toàn các vùng sản xuất trọng điểm đang mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp người dân an cư lạc nghiệp, giảm nhẹ thiên tai trong mùa khô 2024 - 2025.