Tiềm năng phát triển hệ sinh thái bán dẫn tại Đông Nam Á
Từ các kế hoạch và chiến lược của các nước Đông Nam Á, không khó có thể nhận thấy rằng tất cả các nước Đông Nam Á đều mong muốn phát triển hệ sinh thái bán dẫn của riêng mình và tiến gần hơn đến các liên kết chuỗi sản xuất có giá trị gia tăng cao hơn. Từ góc độ toàn cầu, Đông Nam Á rất hấp dẫn đối với một đợt chuyển giao chuỗi sản xuất, chuỗi chế tạo quy mô lớn mới.
* Cạnh tranh Mỹ-Trung có lợi cho Đông Nam ÁCác quốc gia Đông Nam Á cũng chiếm một vị trí nổi bật trong chuỗi sản xuất chip toàn cầu, chiếm tới 27% thị trường đóng gói và thử nghiệm chip toàn cầu. Ước tính quy mô thị trường chip của các nước Đông Nam Á đạt khoảng 27 tỷ USD trong năm 2020 và đạt khoảng 41,1 tỷ USD vào năm 2028.Ngoài các yếu tố như sự bùng phát của dịch COVID-19 và xung đột giữa Nga và Ukraine, các nước Đông Nam Á đang phát huy vai trò ngày càng lớn hơn trong dây chuyền sản xuất và chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu.Cơ sở sản xuất của các công ty bán dẫn đã được chuyển từ Trung Quốc Đại lục sang Đông Nam Á, ngoài việc xem xét các yếu tố chính trị, lý do chính là để tránh rủi ro từ phía sản xuất.Xung đột thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, nhu cầu về chuỗi cung ứng đa dạng và tăng cường tính linh hoạt có thể mang lại lợi ích cho Đông Nam Á. Đạo luật chip và khoa học của Mỹ đã tạo ra một làn sóng cạnh tranh trong việc phát triển ngành công nghiệp chip toàn cầu. Xét cho cùng, đối với nhiều công ty không phải của Mỹ, chi phí xây dựng nhà máy ở Mỹ là rất lớn, và các nhà máy bán dẫn chỉ có thể đẩy nhanh quá trình thay thế Trung Quốc Đại lục tại Đông Nam Á.Sự biến động mang đến cơ hội quan trọng cho những doanh nghiệp lâu đời và mới nổi ở Đông Nam Á, để lấp đầy khoảng trống nguồn cung do những nỗ lực của Mỹ nhằm cô lập Trung Quốc Đại lục khỏi thị trường chip. Đông Nam Á đang trở thành mảnh đất vàng để các đại gia chip đặt cược.* Singapore - cơ sở sản xuất với chuỗi sản xuất hoàn chỉnhSingapore là một trung tâm sản xuất quan trọng với chuỗi sản xuất bán dẫn hoàn chỉnh từ thiết kế, sản xuất, đóng gói và thử nghiệm vi mạch. Các nhà sản xuất chất bán dẫn toàn cầu đã chọn đặt nhà máy tại Singapore, chẳng hạn như ST, Infineon, MediaTek, Micron và các công ty OSAT lớn bao gồm ASE và JCET cũng có nhà máy lắp ráp và thử nghiệm tại Singapore.Singapore là trụ sở hoạt động toàn cầu của Micron Technology, ba nhà máy sản xuất bán dẫn (FAB) và một cơ sở lắp ráp thử nghiệm. Đây cũng là nơi đặt trụ sở chính của Infineon tại châu Á-Thái Bình Dương, nơi quản lý các chức năng chính bao gồm R&D, chuỗi cung ứng, bán hàng và tiếp thị. Đồng thời, cả Global Foundries và UMC cũng đều có nhà máy ở Singapore để sản xuất chip với quy trình 40nm cao nhất. Các công ty OSAT lớn bao gồm ASE và JCET cũng có nhà máy lắp ráp thử nghiệm tại Singapore.Các nhà sản xuất chip toàn cầu đang đầu tư gần 200 tỷ USD vào Singapore để giảm thiểu rủi ro và cải thiện khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng. Global Foundries đã công bố khoản đầu tư 4 tỷ USD để mở rộng khả năng sản xuất, dự kiến sẽ nâng công suất tại Singapore lên 1,5 triệu tấm wafer 300mm mỗi năm. UMC sẽ đầu tư 5 tỷ USD vào một nhà máy mới ở Singapore để sản xuất chip 22 và 28 nm nhằm tận dụng nhu cầu về 5G và thiết bị điện tử ô tô.* Malaysia - nơi đóng gói và thử nghiệm quan trọng, các công ty hàng đầu tăng đầu tưDo có vị trí quan trọng trong việc đóng gói thử nghiệm và các linh kiện điện tử thụ động, Malaysia đã âm thầm phát huy vai trò quan trọng trong cuộc cạnh tranh chip toàn cầu này. Theo thống kê của Statista, Đông Nam Á chiếm 27% thị trường thử nghiệm và đóng gói chất bán dẫn toàn cầu, riêng Malaysia chiếm khoảng một nửa. Hiện có hơn 50 công ty bán dẫn ở Malaysia, hầu hết là các công ty đa quốc gia như AMD, Infineon, STMicroelectronics, Intel, Renesas, Texas Instruments.Dữ liệu của SEMI cho thấy, Penang, Malaysia chiếm khoảng 8% sản lượng phụ trợ của ngành bán dẫn toàn cầu, trở thành khu vực lắp ráp, đóng gói và thử nghiệm chip hàng đầu thế giới. Ngày 21/9, Taiyo Yuden đã thông báo rằng vì lạc quan rằng nhu cầu về tụ gốm đa lớp (MLCC, tụ điện được sử dụng trong các thiết bị điện tử) sẽ tiếp tục mở rộng trong tương lai do đó sẽ đầu tư khoảng 18 tỷ yen (130 triệu USD) để xây dựng một nhà máy MLCC mới tại công ty con ở Sarawak, Malaysia.Hiện tại, Bosch đang xây dựng một trung tâm thử nghiệm chất bán dẫn mới ở Penang, Malaysia, sẽ được sử dụng để thử nghiệm các chip và cảm biến bán dẫn thành phẩm vào năm 2023. Năm 2022, Infineon cũng đặt nền móng cho nhà máy hiện đại mới của mình ở Kulim, Malaysia, dự kiến sẽ hoàn thành vào quý III/2024.Thời gian gần đây, những thông tin về lũ lụt và đóng cửa thành phố ở Malaysia đã ảnh hưởng đến tâm lý của ngành công nghiệp bán dẫn, tác động đến hoạt động sản xuất của nhiều công ty công nghệ nước ngoài tại các nhà máy địa phương và tác động tiềm tàng đến chuỗi cung ứng. Intel đang tăng tốc mở rộng và có kế hoạch đầu tư 30 tỷ ringgit (khoảng 7,1 tỷ USD) vào Malaysia, dự kiến xây dựng dây chuyền sản xuất đóng gói và thử nghiệm tại Malaysia trong 10 năm tới. Tháng 12/2022, nhà máy phụ trợ Seremban của Nexperia Semiconductor Malaysia đã tổ chức lễ khởi công mở rộng, bổ sung công suất 25 tỷ sản phẩm, tăng 85%. Rohm đã quyết định xây dựng một nhà máy mới tại công ty con RWEM ở Malaysia để nâng cao năng lực sản xuất LSI tương tự và bóng bán dẫn, những thứ đang ngày càng được thị trường yêu cầu. Bosch cũng có kế hoạch đầu tư hơn 400 triệu euro (420 triệu USD) vào Malaysia và trung tâm thử nghiệm mới ở Penang, dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2023.* Thái Lan - nơi tập trung của các công ty Nhật BảnThái Lan là cơ sở sản xuất sản phẩm điện tử và linh kiện thứ 13 trên thế giới, đồng thời cũng là nơi tập trung đầu tư lâu dài của các công ty Nhật Bản như Sony, Rohm, Samsung, Murata, Toshiba, Kyocera đều đã thành lập FAB tại Thái Lan.Tập đoàn Sony sẽ đầu tư khoảng 70,7 triệu USD để thành lập nhà máy bán dẫn tại cơ sở sản xuất ở miền trung Thái Lan, sẽ bắt đầu hoạt động vào năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025, chủ yếu để sản xuất cảm biến hình ảnh. Murata đã bắt đầu xây dựng nhà máy sản xuất tụ điện tại Thái Lan, đây là lần đầu tiên Murata sản xuất sản phẩm MLCC tại Thái Lan, nhà máy mới có vốn đầu tư 12 tỷ yen và sẽ đi vào hoạt động vào tháng 10/2023. Kyocera có kế hoạch xây dựng một nhà máy mới về đóng gói chất bán dẫn tại Việt Nam, với vốn đầu tư ước tính khoảng 10 tỷ yen. Samsung có 6 nhà máy ở Thái Lan.* Việt Nam - hiệu quả chi phí nội địa
Việt Nam cũng là một trong những nền kinh tế mở nhất thế giới với 15 hiệp định thương mại tự do đã được ký kết. Theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Hàn Quốc (VKFTA), Việt Nam bỏ 31 dòng thuế áp dụng đối với các sản phẩm và linh kiện điện tử của Hàn Quốc, điều này cũng thúc đẩy "gã khổng lồ" bán dẫn Samsung của Hàn Quốc xây dựng nhà máy tại Việt Nam.Cũng như chuỗi sản xuất được hình thành từ việc thành lập các nhà máy địa phương của các nhà sản xuất ô tô lớn của Nhật Bản và Hàn Quốc, Việt Nam đã thu hút đầu tư từ các công ty sản xuất điện tử lớn và đang hướng tới một cụm công nghiệp công nghệ điện tử định hướng công nghệ và thâm dụng vốn. Các công ty trong nước của Việt Nam cũng tham gia tích cực hơn vào ngành công nghiệp vi mạch, bao gồm mở rộng công suất, mua bán và sáp nhập, và có thể trở thành một phần quan trọng của thị trường bán dẫn trong tương lai.Trong năm 2022, Samsung dự kiến đầu tư thêm 3,3 tỷ USD vào Việt Nam để tiếp tục mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, đồng thời thử nghiệm và sản xuất đế đóng gói chất bán dẫn hiệu suất cao FC-BGA tại tỉnh Thái Nguyên, và kế hoạch sẽ chính thức bắt đầu sản xuất hàng loạt vào tháng 7/2023. Intel đã đầu tư 1 tỷ USD xây dựng nhà máy lắp ráp và kiểm định chip tại Việt Nam, đến nay nhà máy này vẫn là cơ sở sản xuất quan trọng của tập đoàn Intel. Tháng 11/2021, Amkor Technology thông báo sẽ xây dựng một nhà máy thử nghiệm và đóng gói chip thông minh mới tại tỉnh Bắc Ninh.Trong năm nay, để giải bài toán năng lực sản xuất càng sớm càng tốt, Intel đã tăng vốn đầu tư vào Việt Nam thêm 475 triệu USD. Với khoản đầu tư này, tổng vốn đầu tư của Intel tại Việt Nam từ năm 2006 đến nay đã lên tới 1,5 tỷ USD.Tháng 10/2022, nhà sản xuất thiết bị điện tử Nhật Bản Kyocera thông báo kế hoạch xây dựng một nhà máy mới về đóng gói chất bán dẫn tại Việt Nam, với vốn đầu tư ước tính khoảng 10 tỷ yen.Với việc chọn địa điểm của Samsung, Intel tại Việt Nam, hay kế hoạch mở rộng và xây dựng mới của nhiều công ty tại Việt Nam gần đây, Việt Nam luôn được coi là nơi có nhiều xưởng đúc của các công ty bán dẫn nổi tiếng thế giới.* Tương lai ngành chip Đông Nam ÁNhìn lại lịch sử phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, thị trường chất bán dẫn đã không ngừng thay đổi và việc chuyển giao ngành đã diễn ra từ châu Âu và Mỹ sang Nhật Bản và Hàn Quốc, sau đó là Trung Quốc. Tuy nhiên, trong tiến trình phát triển mới của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, do nhiều hạn chế, một số nước Đông Nam Á sẽ phải mất một thời gian dài để chuyển đổi từ một “quốc gia OEM” (nhà sản xuất thiết bị gốc theo đơn đặt hàng) thành một “trung tâm R&D công nghệ”.Nhìn chung, với sự phát triển nhanh chóng của kinh tế và ngoại thương, hệ sinh thái bán dẫn ở Đông Nam Á có tiềm năng phát triển rất lớn. Một mặt, sự phát triển đến từ tăng trưởng nội sinh của chất bán dẫn ở Đông Nam Á, mặt khác, đến từ lợi nhuận của ngành công nghệ do cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ tạo ra. Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, trong chuỗi sản xuất bán dẫn toàn cầu, mỗi quốc gia, khu vực đều có vị trí phù hợp nhất của mình, đó cũng là cục diện hình thành sau nhiều năm cuộc chơi. Đối với các nước Đông Nam Á muốn phát huy vai trò quan trọng hơn nữa, thì sẽ còn phải đối mặt với nhiều thách thức trong tương lai./.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Đức tham vọng trở thành cường quốc về chất bán dẫn
17:37' - 10/12/2022
Phát biểu bế mạc Hội nghị thượng đỉnh Kỹ thuật số ngày 9/12 tổ chức ở Berlin, Thủ tướng Đức Olaf Scholz nhấn mạnh Đức muốn trở thành nhà sản xuất chất bán dẫn lớn của châu Âu.
-
Công nghệ
Công ty bán dẫn lớn nhất thế giới lập cơ sở thứ hai tại Nhật Bản
09:21' - 01/12/2022
Công ty sản xuất thiết bị bán dẫn lớn nhất thế giới là TSMC của vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) đã thành lập cơ sở thứ hai tại thành phố Osaka của Nhật Bản.
-
Ý kiến và Bình luận
Sản xuất chip, chất bán dẫn giúp nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam
19:09' - 17/11/2022
Việc lựa chọn Việt Nam thay vì ưu tiên các địa điểm phát triển hơn nói lên tầm quan trọng ngày càng tăng của quốc gia Đông Nam Á này trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
Thị trường trái phiếu nhiều biến động trong mùa bầu cử Mỹ
06:30' - 05/07/2024
Cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa hai ứng cử viên Tổng thống Mỹ Joe Biden và Donald Trump hôm 27/6 đã làm rung chuyển các thị trường, trong đó có cả thị trường trái phiếu.
-
Phân tích - Dự báo
EURO 2024 liệu có thực sự bền vững?
05:30' - 05/07/2024
Khi Giải vô địch bóng đá châu Âu (EURO 2024) ở Đức bước vào giai đoạn cuối, câu trả lời đối với cam kết tổ chức giải đấu bền vững nhất trong lịch sử EURO cũng vẫn còn chưa chắc chắn.
-
Phân tích - Dự báo
Tăng phí thị thực du học: Australia đang để mất một lợi thế cạnh tranh
06:30' - 04/07/2024
Việc tăng phí có nghĩa là chi phí nộp đơn xin thị thực du học ở Australia sẽ cao hơn nhiều so với một số quốc gia khác cạnh tranh với Australia trên thị trường giáo dục quốc tế.
-
Phân tích - Dự báo
Biến động giá xe điện đẩy các công ty bảo hiểm vào “thế khó”
05:30' - 04/07/2024
Thị trường xe điện (EV) của Thái Lan đang tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, ngành ô tô nước này có thể gặp khó khăn nếu các công ty bảo hiểm từ chối cung cấp dịch vụ bảo hiểm cho xe điện.
-
Phân tích - Dự báo
Trung Quốc xem xét cải cách vấn đề hộ khẩu để thúc đẩy thị trường bất động sản
06:30' - 03/07/2024
Sự sụt giảm trên thị trường bất động sản Trung Quốc đã dẫn đến việc dỡ bỏ một số hạn chế trong hệ thống đăng ký hộ khẩu cứng nhắc, mở ra khả năng nới lỏng vấn đề di cư lao động.
-
Phân tích - Dự báo
EU áp thuế xe điện Trung Quốc: Đàm phán không dễ dàng
06:30' - 03/07/2024
Mặc dù các cuộc đàm phán giữa Trung Quốc và EU nhiều thách thức và phức tạp nhưng đây là cách tốt nhất để ngăn chặn căng thẳng kinh tế và thương mại leo thang do thuế quan xe điện bất hợp lý của EU.
-
Phân tích - Dự báo
Những thay đổi trong trật tự tiền tệ và kinh tế vào Thế kỷ 21
07:02' - 02/07/2024
Nếu cộng đồng quốc tế muốn có cơ hội giải quyết các thách thức của thế kỷ 21 một cách hiệu quả và công bằng thì cấu trúc kinh tế và tài chính toàn cầu cần được cải cách theo 8 ưu tiên nổi bật.
-
Phân tích - Dự báo
Nga: Cú sốc kinh tế định hình lại các ngành công nghiệp
06:30' - 01/07/2024
Báo Độc lập của Nga số ra mới đây bình luận, trong cuộc đối đầu với các lệnh trừng phạt của phương Tây, hai nhóm ngành đã được hình thành ở Nga là nhóm “nạn nhân” và nhóm “hưởng lợi”.
-
Phân tích - Dự báo
Bầu cử tại Pháp: 4 kịch bản về phản ứng của các thị trường
07:00' - 30/06/2024
Theo báo Les Echos, các thị trường của Pháp sẽ đối diện với 4 kịch bản, cùng những hậu quả rất khác nhau, sau khi nước này tiến hành xong cuộc bầu cử sớm vào cuối tháng Sáu và đầu tháng Bảy.