Tương lai màu xám của "lá phổi xanh" Amazon
Các nhà khoa học quốc tế cảnh báo rừng nhiệt đới Amazon - "lá phổi xanh" của Trái Đất - đang gần chạm ngưỡng có thể phải chứng kiến một trong những hệ sinh thái lớn nhất và phong phú nhất thế giới biến thành một xavan (thảm thực vật trảng cỏ) khô cằn trong vòng 50 năm tới.
Trong bài viết đăng tải trên tạp chí Nature Communications số ra ngày 10/3, các chuyên gia lưu ý rằng không chỉ rừng Amazon bị tổn thương mà một hệ sinh thái lớn khác là các rạn san hô Caribe cũng có thể "chết dần chết mòn" chỉ trong vòng 15 năm nếu các nước không có những biện pháp phù hợp.
Giới khoa học cảnh báo hai trong số các trường hợp được gọi là "những biến đổi hệ thống" nói trên sẽ dẫn tới những hậu quả thảm khốc đối với nhân loại và các loài khác trên thế giới cùng chia sẻ môi trường sống với con người.
Tình trạng Trái Đất ấm lên, môi trường bị hủy hoại (cháy rừng và phá rừng đối với Amazon, ô nhiễm và axit hóa các rạn san hô) là những nguyên nhân được tính đến hàng đầu.
Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên hợp quốc cảnh báo nền nhiệt trung bình của Trái Đất tăng lên 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp sẽ dẫn tới việc "xóa sổ" 90% các rạn san hô nước nông trên thế giới.
Trong trường hợp mức tăng là 2 độ C, con số này gần chạm ngưỡng 100%. Một thực trạng đáng báo động đó là bề mặt Trái Đất đang ấm lên hơn 1 độ C.
Cho dù hiện chưa rõ về ngưỡng nhiệt độ đỉnh điểm tác động tới rừng Amazon, nhưng các nhà khoa học ước tính 35% diện tích "lá phổi xanh" có nguy cơ biến mất.
Rừng Amazon trải dài trên lãnh thổ của 7 quốc gia với tổng diện tích hơn 5 triệu km2. Tuy nhiên, kể từ năm 1970, khoảng 20% diện tích của khu rừng lớn nhất thế giới này bị phá bỏ, "nhường chỗ" cho các hoạt động khai thác gỗ, sản xuất đậu tương, dầu cọ, nhiên liệu sinh học và chăn nuôi bò.
Trưởng nhóm nghiên cứu Simon Willcock, giảng viên Trường Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Bangor, cho rằng "nhân loại cần chuẩn bị cho những thay đổi xuất hiện sớm hơn rất nhiều so với dự báo".
Các đợt cháy rừng ngoài tầm kiểm soát gần đây tại Amazon và Australia cho thấy rất nhiều hệ sinh thái "đang bên bờ vực này".
Trước thực trạng đáng lo ngại này, Giám đốc Khoa học Alexandre Antonelli tại Vườn Bách thảo Hoàng gia ở quận Kew (London, Anh) cho rằng nếu không hành động khẩn cấp ngay bây giờ, nhân loại có thể sẽ không còn khu rừng nhiệt đới lớn nhất và đa dạng sinh học bậc nhất thế giới.
Rừng Amazon phải mất tới ít nhất 58 triệu năm hình thành và phát triển, đồng thời là sinh kế cho hàng chục triệu người.
Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng các khu rừng nhiệt đới trên thế giới đang nhanh chóng mất đi khả năng hấp thu khí CO2 thải ra từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch - nguyên nhân khiến Trái Đất ấm lên - với việc Amazon đang bước vào "chu trình ngược" từ "thu nạp khí CO2" sang thành "nguồn nhả khí" thải độc hại này.
Các cánh rừng trên toàn cầu - đặc biệt là rừng nhiệt đới - hấp thu từ 25-30% lượng CO2 con người thải ra ngoài bầu không khí từ các hoạt động sản xuất, khai thác và sinh hoạt thường ngày.
Trong khi các đại dương hấp thụ được từ 20-25% lượng khí thải này. Tán rừng với mật độ che phủ dày đặc của Amazon - lớn nhất thế giới - cũng hấp thu một lượng lớn carbon xấp xỉ 10 lần so với lượng khí thải phát thải mỗi năm.
Giới chuyên gia nhận định các phát hiện mới này là những lời nhắc nhở bổ sung rằng hệ sinh thái Amazon đang đứng trước nguy cơ biến đổi trầm trọng trong khoảng một vài thập kỷ tới.
Các nhà nghiên cứu cũng đã phân tích các biến đổi tương tự như trên đối với hơn 40 môi trường tự nhiên trên mặt đất và dưới nước, từ các ao hồ nhỏ cho tới Biển Đen rộng lớn.
Một trong số này là khu vực Sahel tại châu Phi. Nơi đây đã biến đổi từ cảnh quan rừng thành sa mạc, dù sự biến đổi này xảy ra trong một khoảng thời gian dài hơn.
Họ cảnh báo các hệ sinh thái lớn đang thay đổi nhanh hơn những gì con người có thể dự báo và nếu không hành động khẩn cấp, tình hình sẽ chỉ tồi tệ hơn./.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Báo động tình trạng nước biển dâng do băng tan nhanh
07:31' - 13/03/2020
Các nhà khoa học cảnh báo Greenland và Nam Cực đang có tốc độ băng tan cao gấp 6 lần so với những năm 90 của thế kỷ 20, kéo theo hệ quả mực nước biển dâng.
-
Kinh tế & Xã hội
Lần đầu các mẫu đá trong lòng một tiểu hành tinh được mang về Trái Đất
20:40' - 18/11/2019
Tàu thám hiểm Hayabusa 2 của Nhật Bản đang trên đường trở về Trái Đất sau khi hoàn thành nhiệm vụ thu thập mẫu đá bên trong lòng tiểu hành tinh Ryugu.
-
Kinh tế & Xã hội
Phát hiện vô số hạt nhựa trong băng Bắc Cực và tuyết núi Alps
09:26' - 17/08/2019
Các nhà khoa học thuộc Viện Alfred Wegener (AWI) đã phát hiện vô số hạt nhựa trong các lớp băng đá ở Bắc Cực và băng tuyết trên dãy núi Alps của Thụy Sĩ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Belarus thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm do lệnh trừng phạt của phương Tây
14:25'
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhằm vào Belarus đã khiến nước này thiệt hại hàng chục tỷ USD mỗi năm do hoạt động xuất khẩu hàng hóa bị cản trở.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Trung Quốc hạ nhiệt đáng kể trong tháng Tư
14:21'
Theo số liệu của Cục Thống kê Quốc gia, doanh số bán lẻ trong tháng Tư giảm 11,1% so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 3/2020.
-
Kinh tế Thế giới
Israel: Lạm phát lên mức cao nhất trong gần 11 năm
11:18'
Cục Thống kê Israel cho biết trong tháng Tư tỷ lệ lạm phát nước này tăng 4% so với cùng kỳ năm trước và 0,8% so với tháng trước đó.
-
Kinh tế Thế giới
Châu Á - Thái Bình Dương thúc đẩy tiến trình hội nhập kinh tế khu vực
10:33'
Các nền kinh tế thành viên của APEC không nên chậm trễ trong việc phục hồi tiến trình hội nhập châu Á - Thái Bình Dương, vốn được xem là khu vực năng động nhất trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế toàn cầu trong vòng xoáy lạm phát đình trệ
08:34'
Kinh tế toàn cầu đang rơi vào tình trạng lạm phát đình trệ, khi lạm phát tăng lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ ở nhiều quốc gia, còn dự báo tăng trưởng kinh tế đang xấu đi nhanh chóng.
-
Kinh tế Thế giới
Indonesia chuẩn bị các “bộ đệm” chống lạm phát
17:17' - 15/05/2022
Theo tờ Jakarta Post, Chính phủ Indonesia đang chuẩn bị ngân sách cho các “bộ đệm” chống lạm phát nhằm duy trì sức mua trong nước và giữ đà phục hồi kinh tế hậu đại dịch COVID-19.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản tiếp tục tham gia các dự án năng lượng lớn của Nga
16:29' - 15/05/2022
Nhật Bản không rút khỏi hai dự án năng lượng lớn ở ngoài khơi đảo Sakhalin của Nga và chính sách này không đi ngược với các biện pháp trừng phạt với Moskva liên quan tới khủng hoảng Ukraine.
-
Kinh tế Thế giới
EU phác thảo kế hoạch mua khí đốt từ Nga
13:45' - 15/05/2022
Liên minh châu Âu (EU) chuẩn bị đưa ra giải pháp cho các nhà nhập khẩu khí đốt của khối này để tránh vi phạm lệnh trừng phạt khi mua nhiên liệu từ Nga.
-
Kinh tế Thế giới
Truyền thông Đức đưa tin về "kỷ nguyên mới" giữa ASEAN và Hoa Kỳ
10:58' - 15/05/2022
Ngày 14/5, hãng tin Đức DPA cùng nhiều kênh truyền thông nước này đưa tin về Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ, trong đó nhấn mạnh một "kỷ nguyên mới" đã mở ra trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và ASEAN.