Xây dựng phương án phát huy hiệu quả dự án hồ chứa nước Ia Mơr

Thông tin về Dự án Công trình thủy lợi hồ chứa nước Ia Mơr, nằm trên địa bàn hai tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk, ngày 17/6 Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, dự án đã xây dựng hoàn thành hồ Ia Mơr tạo kho nước 178 triệu m3, hồ Pleipai 20,9 triệu m3 và đập dâng IaLốp;

Hoàn thành xây dựng hệ thống kênh chính, kênh Đông, kênh Tây. Dự án đã đảm bảo đủ năng lực cấp nước tưới cho 14.347ha.

Đến nay, khu tưới thực tế đã hình thành, người dân đang sản xuất nông nghiệp khoảng 9.449 ha đạt 66% nhiệm vụ thiết kế; trong đó có 7.170 ha đã đầu tư hệ thống kênh tưới và 2.279 ha đang tiếp tục đầu tư trong giai đoạn 2021-2025.

Còn lại 4.898 ha thuộc địa bàn tỉnh Gia Lai; trong đó 4.757 ha rừng cần phải thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng rừng để tạo khu tưới.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, việc chuyển mục đích sử dụng 4.757ha rừng để làm khu tưới trên địa bàn tỉnh Gia Lai bị chậm tiến độ, làm kéo dài thời gian thực hiện dự án và chưa phát huy tối đa nhiệm vụ đặt ra của dự án.

Nguyên nhân khách quan là do dự án thiếu vốn phải gián đoạn đầu tư, giãn tiến độ hoàn thành sau năm 2015, thay đổi chính sách pháp luật về lâm nghiệp; trong đó, thay đổi về thủ tục và thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng rừng.

Nguyên nhân chủ quan là nhiệm vụ của địa phương và Bộ đã có hướng dẫn, phối hợp nhưng do thiếu quyết liệt đôn đốc kiểm tra, phối hợp chưa chặt chẽ giữa các cơ quan của Bộ với địa phương.

Để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư công trình hồ chứa nước IaMơr (dung tích 177,8 triệu m3), đáp ứng theo mục tiêu, nhiệm vụ ban đầu của dự án, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, tỉnh Gia Lai đang hoàn thiện hồ sơ chuyển mục đích sử dụng diện tích rừng còn lại, trình Chính phủ và Quốc hội xem xét.

Trao đổi với phóng viên TTXVN, ông Nguyễn Hải Thanh, Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng công trình, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: “Để tiếp tục theo mục tiêu nhiệm vụ của dự án đã được Thủ tướng Chính phủ thông qua thì cần phải chuyển đổi 4.757 ha rừng.

Tuy nhiên, theo quy định pháp luật hiện nay, việc chuyển đổi diện tích rừng trên phải được Quốc hội thông qua. Tỉnh Gia Lai và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang hoàn thiện hồ sơ chuyển mục đích sử dụng diện tích rừng còn lại để trình Chính phủ và Quốc hội xem xét”.

Ông Nguyễn Hải Thanh cũng cho hay, trong trường hợp Quốc hội không thông qua việc chuyển đổi mục đích rừng với diện tích trên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động đã làm việc với 2 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai và giao cơ quan chuyên môn nghiên cứu thêm phương án đầu tư, sử dụng hiệu quả nguồn nước hồ chứa nước Ia Mơr.

Theo đó, dự án sẽ được điều chỉnh khu tưới: ưu tiên cấp nước tối đa cho diện tích đất canh tác chưa được tưới khu vực thuộc địa bàn Gia Lai; còn lại cấp nước cho khoảng 3.500 – 6.000ha thuộc khu tưới trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Nơi đây, người dân đang sản xuất nông nghiệp nhưng chưa có công trình tưới (khu vực này cũng giáp biên giới Campuchia).

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong bối cảnh Tây Nguyên có năng lực cấp nước cho diện tích canh tác còn thấp, chỉ khoảng 27%, thấp hơn mức trung bình cả nước là từ 39-40%, hồ chứa Ia Mơr lại là nguồn cung cấp nước duy nhất cho huyện Chư prong (tỉnh Gia Lai) và huyện Ea Súp (tỉnh Đắk Lắk).

Hiện nhu cầu nước tưới cho các huyện này rất lớn với trên 20.000 ha. Việc công trình này chậm tiến độ do chậm chuyển đổi đất rừng đã gây lãng phí nguồn lực.

Dự án Công trình thủy lợi hồ chứa nước Ia Mơr (Dự án) thuộc nhóm A, nằm trên địa bàn hai tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk, sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Đây là dự án quan trọng trong chiến lược an ninh, quốc phòng biên giới và phát triển kinh tế, xã hội khu vực./.