Xây dựng vùng nguyên liệu trái cây - Bài 1: Chủ động vùng nguyên liệu tập trung
Trái cây hiện là ngành mang lại kim ngạch xuất khẩu cao cho Việt Nam. Thế nhưng, sản lượng trái cây nguyên liệu đạt chất lượng cao lại không nhiều và chỉ sản xuất rải rác, chưa tập trung với diện tích lớn, tạo điều kiện cho việc thu mua và vận chuyển.
Vì vậy, để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho ngành này, nhiều tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã lập kế hoạch xây dựng vùng nguyên liệu trái cây, phát triển một trong 3 thế mạnh của vùng, được Thủ tướng chính phủ chỉ đạo tại “Hội nghị diên hồng” tháng 9/2017.
Bài 1: Chủ động vùng nguyên liệu tập trung
Trái cây Việt Nam hiện đã có mặt khắp 60 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới; trong đó, những thị trường tiêu thụ trái cây Việt Nam lớn nhất là Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga, Indonesia,…
Trong số các loại trái cây Việt Nam, cũng đã có 5 loại được thị trường Mỹ chấp thuận nhập khẩu với số lượng lớn như thanh long, nhãn, chôm chôm, vải thiều và vú sữa. Ngoài ra, nhiều thị trường khu vực châu Á còn ưa chuộng các loại trái cây nhiệt đới khác như mận, ổi, chuối, …
Thế nhưng, vùng nguyên liệu lớn cho một loại trái cây lại chưa có. Vì vậy, để tăng lợi thế cho doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cũng như cho trái cây Việt Nam, chủ động vùng nguyên liệu trái cây sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.
Quy hoạch tập trung để cấp mã số vùng trồng
Trước lợi thế trái cây Việt Nam được nhiều quốc gia trên thế giới đón nhận cho thấy, ngành trái cây Việt Nam có thêm nhiều cơ hội đầu tư, đặc biệt là vùng nguyên liệu tập trung.
Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho người sản xuất áp dụng đúng quy trình chuẩn của quốc tế, vừa giúp doanh nghiệp giảm nhiều chi phí trong thu mua, vận chuyển, góp phần hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Theo ông Huỳnh Quang Đấu, nguyên Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần rau quả, thực phẩm An Giang (Antesco), Antesco đã đưa được 70 sản phẩm trái cây Việt Nam đi khắp các thị trường thế giới, với sản lượng hơn 12.000 tấn mỗi năm, vào các thị trường "khó tính" như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Để có được sản lượng này, Antesco đã thu mua nguyên liệu của nông dân khắp các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.
Nhưng, nguồn nguyên liệu này lại không ổn định, được sản xuất rải rác, làm cho tỷ lệ hao hụt cao trong quá trình thu gom. Mặc dù lượng trái cây hao hụt này được tái sản xuất, nâng cao giá trị nhưng vẫn không bằng sản phẩm trái cây chất lượng cao.
Chính vì thế, ngoài lợi thế giá trị, nếu đẩy mạnh phát triển lợi thế vùng trồng cho mỗi loại trái cây nhất định, thì trái cây Việt có thể đi xa hơn so với hiện nay.
Trước nhu cầu này của các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu trái cây, nhiều địa phương của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long như Cần Thơ, Tiền Giang, Đồng Tháp, Bến Tre... đã thực hiện quy hoạch xây dựng vùng nguyên liệu trái cây, liên kết với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu.
Bà Phan Thị Thu Sương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre cho biết, Bến Tre cũng đã xây dựng và cấp mã số vùng nguyên liệu cho hai loại trái cây chủ lực của tỉnh là: dừa hữu cơ (3.000 ha) và bưởi da xanh theo hướng hữu cơ (6.000 ha).
Với vùng nguyên liệu này, nông dân được liên kết trực tiếp với các doanh nghiệp như: Công ty TNHH chế biến dừa Lương Quới, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Bến Tre,…
Với chuỗi liên kết này, sản phẩm được sản xuất đúng quy trình kỹ thuật và thu mua cao hơn giá thị trường 10%, đầu ra được ổn định.
Vừa qua, thành phố Cần Thơ cũng đã quy hoạch vùng trồng 700 ha các loại trái cây nhãn, xoài, vú sữa, sầu riêng,… phục vụ cho xuất khẩu.
Theo thống kê, toàn thành phố có hơn 17.000 ha sản xuất trái cây; trong đó, xoài 2.700 ha, chuối và vú sữa mỗi loại hơn 1.300 ha, nhãn Ido hơn 1.800 ha. Diện tích này đã cho sản lượng hơn 100.000 tấn mỗi năm, phục vụ cho xuất khẩu và cả tiêu dùng trong nước.
Theo ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đã có nhiều vùng nguyên liệu trái cây được quy hoạch tập trung như: Tiền Giang gần 70.600 ha, Vĩnh Long gần 42.000 ha, Hậu Giang trên 30.740 ha, Sóc Trăng trên 28.000 ha, Bến Tre gần 28.000 ha và Đồng Tháp gần 23.000 ha đã được cấp mã số vùng trồng, phục vụ cho chế biến, xuất khẩu.
Gần đây nhất, Cục Bảo vệ thực vật đã cấp 16 mã vùng trồng mới cho Tiền Giang và 2 mã cho Cần Thơ. Khi các địa phương tiến hành quy hoạch vùng trồng tập trung cho trái cây, sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nông dân sản xuất, cũng như doanh nghiệp xuất khẩu vào các thị trường khó tính.
“Kết dính” để phát triển
Việc xây dựng vùng nguyên liệu cho trái cây chất lượng, xuất khẩu có thể dễ dàng thực hiện khi giá thị trường tăng, nhu cầu tiêu thụ của thế giới mạnh.
Nhưng, để duy trì vùng nguyên liệu lâu dài, tránh sự phá vỡ cấu trúc vùng, chính nông dân và doanh nghiệp, cũng như chính quyền địa phương cần “kết dính” lợi ích, gắn họ lại với nhau thì mới bền vững.
Mối liên kết sản xuất của nông dân và doanh nghiệp vốn đã được đặt ra từ lâu, nhưng có thể duy trì lâu dài hay không, phụ thuộc vào lợi ích mỗi thành viên nhận được. Theo GS. TS Võ Tòng Xuân, Hiệu trưởng Trường đại học Nam Sài Gòn, khi thực hiện liên kết, doanh nghiệp đã ký kết với nông dân thu mua sản phẩm với giá cố định, nhưng trong trường hợp thị trường nhập khẩu ký đơn hàng nhiều hơn với giá cao hơn, chính doanh nghiệp phải biết chia sẻ lợi ích ngược cho nông dân.
Đây là động lực để nông dân duy trì sản xuất, liên kết lâu dài với doanh nghiệp. Bởi, các sản phẩm nông sản thường đi theo chu kỳ: cầu vượt cung sẽ làm cho nông dân gia tăng sản xuất, còn cung vượt cầu thì chính nông dân chịu thiệt hại và giảm sản xuất. Khi nông dân thiệt hại mà thiếu sự chia sẻ của doanh nghiệp thì vùng nguyên liệu dù đạt chất lượng cao cũng có nguy cơ bị phá vỡ để chuyển đổi sản xuất.
Bên cạnh đó, chính nông dân cũng phải tự “kết dính” với nhau để cùng chia sẻ kỹ thật sản xuất, thông tin thị trường. Có như vậy, những nông dân sản xuất cùng một sản phẩm mới đoàn nhất, thống nhất giá bán trong trường hợp nguồn cung quá lớn, tránh bị trương lái ép giá. Khi nông dân đoàn kết một lòng thì sản phẩm tạo ra sẽ luôn được thu mua với giá tốt. Để làm được điều này, chính quyền địa phương là cầu nối để gắn kết nông dân với nhau. Theo ông Nguyễn Đình Mười, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vina T&T, khi nông dân tự liên kết với nhau cũng tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thu mua nguyên liệu. Ước tính, mỗi tháng Vina T&T hơn 30 tấn thanh long sang Mỹ và nhiều sản phẩm khác như trái dừa tươi, sầu riêng đóng hộp. Vì vậy, để từng trái thanh long có chất lượng đồng đều, các vườn thanh long phải được chăm sóc đúng một quy trình. Khi nông dân đồng lòng, họ tự tập huấn kỹ thuật chăm sóc cho nhau, thống nhất giá để doanh nghiệp dễ dàng hơn trong thu mua cũng như phân loại sản phẩm. Ngược lại, những chi phí giá thành được cắt giảm của doanh nghiệp lại được sử dụng để hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân sản xuất, cung cấp thông tin và yêu cầu thị trường kịp thời, giúp nông dân cùng doanh nghiệp thích ứng thị trường nhanh chóng. Việc san sẻ lợi nhuận như vậy sẽ tạo nên chất kết đính vững chắc hơn nữa cho các thành viên tham gia vào chuỗi sản xuất trái cây hiện nay.Bài cuối: Giữ vững thị trường nội địa
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Tăng khả năng cạnh tranh cho trái cây Việt
17:25' - 18/04/2018
Xuất khẩu rau, củ, quả Việt Nam đang có bước phát triển tốt với thành tích xuất khẩu đạt 3,4 tỷ USD năm 2017 và 3 tháng đầu năm 2018 đạt hơn 960 triệu USD.
-
Thị trường
Triển vọng xuất khẩu trái cây đạt kim ngạch 10 tỷ USD
16:11' - 09/04/2018
Được đẩy mạnh xuất khẩu 3 năm trở lại đây, mặt hàng trái cây đã thể hiện vai trò lớn trong việc đóng góp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
-
Kinh tế & Xã hội
Giải pháp phát triển vùng nguyên liệu điều bền vững
15:57' - 14/03/2018
Tại Bình Phước, diện tích trồng điều của tỉnh là 134.170 ha, chiếm gần 50% diện tích trồng điều của cả nước với sản lượng đạt 150.000 tấn/năm, kim ngạch xuất khẩu hạt điều nhân vượt hơn 500 triệu USD.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Lần đầu tiên Việt Nam đứng thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
19:36' - 25/04/2024
Quý I/2024, đánh dấu mốc Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên từ vị trí đối tác lớn thứ 6 lần đầu tiên lên vị trí đối tác xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 vào Singapore.
-
Kinh tế Việt Nam
Gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Singapore
15:24' - 25/04/2024
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Singapore trong tháng 3/2024 tiếp tục thể hiện tín hiệu tích cực, đặc biệt là chiều xuất khẩu sang Singapore vẫn giữ được mức tăng tốt.
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30' - 25/04/2024
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28' - 25/04/2024
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13' - 25/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08' - 25/04/2024
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08' - 24/04/2024
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49' - 24/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.