Chuyên gia: Chủ nghĩa đơn phương không phải công thức thành công của Mỹ
Theo bài viết, sự mở màn cho chính sách thương mại "nước Mỹ trên hết" của chính quyền Donald Trump chính là việc rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) - một động thái mà nhiều người cho rằng sẽ làm “chết yểu” thỏa thuận thương mại này.
Trong khi từ chối một thỏa thuận đa phương như TPP, Tổng thống Trump đã đưa ra những lợi ích có được từ hợp tác thương mại song phương - những thỏa thuận mà Mỹ có thể sử dụng ảnh hưởng và sức mạnh của họ để giành kết quả thuận lợi nhanh chóng trên bàn đàm phán.
Nhưng trên thực tế, TPP vẫn tiếp tục tồn tại và không hề có viễn cảnh nào về một loạt các thỏa thuận song phương của Mỹ sẽ sớm được hiện thực hóa.
Động cơ từ các chính sách thương mại của chính quyền Trump không phải là sự phủ nhận chủ nghĩa đa phương, ủng hộ chủ nghĩa song phương mà là xu hướng theo đuổi chủ nghĩa đơn phương.
Chúng nhằm đảm bảo Mỹ hưởng lợi từ việc áp thuế đối với một số mặt hàng cụ thể, thay đổi điều khoản của các thỏa thuận thương mại đang tồn tại và làm yếu đi cơ chế dàn xếp xung đột ở cấp độ khu vực hay toàn cầu - những cơ chế có thể ngăn cản chủ trương bảo hộ của Mỹ.
Điều này thể hiện rõ ràng qua những diễn biến về chính sách thương mại trong 9 tháng đầu nhiệm kỳ của ông Trump.
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã có một sự dựa dẫm nặng nề vào luật thương mại Mỹ để cho phép cơ quan hành pháp có thể hạn chế hàng nhập khẩu.
Cụ thể là việc đẩy mạnh điều tra chống bán phá giá, khôi phục Điều 301 theo đó Mỹ có quyền trừng phạt những hoạt động thương mại mà Mỹ cho là không công bằng và Điều 232 - viện vào những điều cơ sở về an ninh quốc gia để hạn chế nhập khẩu, đặc biệt là thép và nhôm.
Bên cạnh đó, nước này yêu cầu tái đàm phán thương mại nhằm giảm bớt sự chỉ trích về pháp lý đối với hành vi của Mỹ. Ví dụ như xóa bỏ Điều 19 trong Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), trong đó các nước thành viên có thể thành lập một bồi thẩm đoàn để xem xét các hoạt động chống bán phá giá.
Mỹ cũng có những hoạt động làm suy yếu hệ thống dàn xếp xung đột của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) thông qua bổ nhiệm những thành viên mới của cơ quan phúc thẩm cho đến khi một số cải cách được thực hiện. Khơi mào sự trả đũa ăn miếng trả miếng hay làm suy yếu WTO chính là mối đe dọa rõ ràng và hiện hữu của chủ nghĩa đơn phương.
Chính quyền Trump đang xem xét lại các thỏa thuận bằng việc tái đàm phán NAFTA và điều chỉnh Hiệp định tự do thương mại (FTA) song phương Mỹ - Hàn. Sự phối hợp mang tính xây dựng với các đối tác nhằm hiện đại hóa các thỏa thuận thương mại là nỗ lực đáng giá nhưng nước này lại đang khiến cho việc tái đàm phán các thỏa thuận thương mại trở nên ngày càng khó khăn.
Nguyên nhân chính bởi Mỹ coi việc xóa bỏ tình trạng thâm hụt thương mại song phương như là mục tiêu trọng tâm trong các cuộc đàm phán, mặc dù cân bằng thương mại phản ánh những yếu tố kinh tế vĩ mô và không phải là chỉ số về sự phát triển của nền kinh tế Mỹ.
Kiểu đàm phán sai lầm này được thể hiện trong quá trình tái đàm phán NAFTA. Phía Mỹ yêu cầu xem xét một điều khoản về việc dần xóa bỏ NAFTA trong 5 năm nếu như cả ba nước thành viên không đổi mới hiệp định, hoặc một điều khoản khác yêu cầu nâng tỷ lệ nội địa hóa khu vực đối với ngành công nghiệp ô tô từ 62,5% hiện nay lên 85% và trong đó 50% là tỷ lệ nội địa Mỹ, mặc dù mục tiêu của NAFTA là ủng hộ một nền tảng sản xuất hội nhập và cạnh tranh nhằm mang lại cho người tiêu dùng những sản phẩm tốt nhất với mức giá thành thấp nhất.
Trong khi Mỹ đang cố gắng thay đổi điều khoản của những thỏa thuận đang tồn tại thì các nước châu Á và ở những khu vực khác lại đang cố gắng đạt được các thỏa thuận quy mô lớn, đa phương như Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) với sự tham gia của 16 nước, Thỏa thuận Đối tác Kinh tế Nhật Bản - EU và TPP phiên bản 2.0.
Hiện 11 nước thành viên còn lại của TPP đang phối hợp để cố gắng giới thiệu phiên bản mới TPP 2.0 này tại hội nghị các nhà lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Việt Nam tháng tới. Điều này tất nhiên là khó khăn khi xem xét những tác động to lớn của việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận.
Tuy nhiên, các nhà đàm phán đã lựa chọn một công thức thông minh - tạm thời trì hoãn một số nguyên tắc của TPP đến khi Mỹ quay lại, điều này cho phép họ điều hòa hai mục tiêu cơ bản nhất. Đó là thuyết phục các nước đang do dự ở lại mặc dù triển vọng về thành quả kinh tế có thể bị giảm sút và khuyến khích Mỹ quay lại TPP.
Chưa thể đoán được bao giờ Mỹ quay lại hoặc quay lại thế nào đối với TPP nhưng vai trò lãnh đạo của Mỹ đã giảm sút. Một số đối tác và đồng minh thân thiết của nước này đang cố gắng tạo nên những cơ hội thị trường mới mà không có Mỹ.
Nếu NAFTA tan rã, người nông dân và người chăn nuôi gia súc Mỹ sẽ mất quyền tiếp cận thị trường với những khách hàng hàng đầu của mình. Công nhân Mỹ đang làm việc trong các nhà máy có liên quan NAFTA cũng sẽ bị sa thải. Chỉ tính riêng với ngành sản xuất phụ tùng ô tô, việc Mỹ rút khỏi NAFTA sẽ khiến 50.000 việc làm tại nước này bị đe dọa.
Tác giả bài viết kết luận, chủ nghĩa đơn phương không phải là công thức cho sự thành công mà nó sẽ biến nước Mỹ thành kẻ thất bại./.
- Từ khóa :
- tổng thống trump
- tpp
- kinh tế mỹ
- nước mỹ là trên hết
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Nhận định về chuyến công du châu Á của Tổng thống Donald Trump
10:52' - 30/10/2017
Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) cho biết những dấu hiệu về một chiến lược lớn hơn của Mỹ đối với châu Á có thể xuất hiện khi Tổng thống Donald Trump tiến hành chuyến công du đầu tiên tới châu Á.
-
Kinh tế Thế giới
Thượng viện Mỹ "bật đèn xanh" cho kế hoạch cải cách thuế của Tổng thống Donald Trump
14:31' - 20/10/2017
Thượng viện Mỹ ngày 19/10 thông qua kế hoạch ngân sách tài khóa 2018, tạo điều kiện cho phe Cộng hòa hiện thực hóa chương trình cắt giảm thuế mà không cần tới sự ủng hộ của phe Dân chủ.
-
Kinh tế Thế giới
Bài trắc nghiệm đối với Tổng thống Donald Trump trong tái đàm phán NAFTA
05:30' - 25/08/2017
Mỹ, Mexico và Canada đã mở các cuộc đàm phán để cải cách Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) - vốn là mục tiêu bị tấn công trong chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump.
-
Kinh tế Thế giới
Mexico, Canada không coi tuyên bố hủy bỏ NAFTA của Tổng thống Donald Trump là nghiêm trọng
08:08' - 24/08/2017
Giới chức hai nước ho rằng đây chỉ là một chiến thuật nhằm giành lợi thế trên bàn tái đàm phán hiệp định này.
-
Kinh tế Thế giới
Tương lai nào cho “Tam giác Bắc Trung Mỹ” dưới thời Donald Trump?
05:30' - 22/08/2017
Cuộc khủng hoảng nhân đạo tại các nước trong “Tam giác thịnh vượng Bắc Trung Mỹ” (El Salvador, Guatemala và Honduras) nhiều khả năng sẽ trầm trọng hơn trong nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số
11:23' - 19/04/2024
9 cơ quan bao gồm Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc mới đây đã ban hành kế hoạch hành động đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế số (2024-2026).
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Iran kích hoạt hệ thống phòng không sau khi bị tên lửa tấn công
10:47' - 19/04/2024
Ngày 19/4, Iran đã kích hoạt hệ thống phòng không tại một số thành phố và đình chỉ các chuyến bay ở một số khu vực, trong đó có thành phố trung tâm Isfahan.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Mỹ và phương Tây bổ sung trừng phạt chống Iran
10:37' - 19/04/2024
Ngày 18/4, Mỹ đã công bố các lệnh trừng phạt mới với Iran nhằm vào hoạt động sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV), và áp đặt các hạn chế đi lại bổ sung đối với phái đoàn của Ngoại trưởng Iran.
-
Kinh tế Thế giới
Ukraine cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm 2024 cho tái thiết
08:15' - 19/04/2024
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, ngày 18/4 cho biết do những ảnh hưởng tới cơ sở hạ tầng của Ukraine, nước này cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh đối mặt thách thức tài chính
08:01' - 19/04/2024
Viện Điều hành Tài chính Mexico (MIFE) hôm 18/4 cảnh báo nước này sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính chưa từng thấy kể từ những năm 1980 đến nay.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan hỗ trợ tài chính cho Lào cải tạo đường cao tốc nối với Việt Nam
07:53' - 19/04/2024
Nội các Thái Lan đã phê duyệt gói hỗ trợ 1,8 tỷ baht cho Lào để bảo trì, cải tạo Đường cao tốc R12 để rút ngắn thời gian từ tỉnh Nakhon Phanom (Thái Lan), qua Lào, đến biên giới Việt Nam ở Quảng Bình.
-
Kinh tế Thế giới
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầng
07:52' - 19/04/2024
Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sợ hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.
-
Kinh tế Thế giới
Hơn 11,5 tỷ USD dành cho các cam kết bảo vệ các đại dương
18:54' - 18/04/2024
Ngày 17/4, Hội nghị quốc tế thường niên về bảo vệ các đại dương tại Athens (Hy Lạp) đã khép lại với kết quả huy động được các cam kết trị giá 11,5 tỷ USD.
-
Kinh tế Thế giới
Giải mã tình hình kinh tế thế giới qua dự báo tăng trưởng của IMF
10:29' - 18/04/2024
Năm 2024, nền kinh tế thế giới sẽ có mức tăng trưởng giống như năm 2023, chứng tỏ thế giới đã có một "khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên", theo nhận định của IMF.