Doanh nghiệp thực phẩm kiến nghị xem xét lại quy định bổ sung vi chất dinh dưỡng

Chiều ngày 25/6, Hội Lương thực Thực phẩm Tp. Hồ Chí Minh (FFA), Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), Hội Nước mắm Phú Quốc đã trao đổi một số thông tin và đánh giá tác động của việc bổ sung vi chất dinh dưỡng vào trong chế biến thực phẩm và đưa ra kiến nghị, Chính phủ quyết liệt hơn nữa trong việc chỉ đạo Bộ Y tế khẩn trương sửa đổi, thay thế Nghị định 09/2016/NĐ-CP của Chính phủ ngày 28/1/2016 (Nghị định 09) theo đúng tinh thần Nghị quyết 19-2018/NQ-CP của Chính phủ ngày 15/5/2018 (Nghị quyết 19/2018) mà Chính phủ đã ban hành.

Song song đó, nhằm tránh ảnh hưởng đến sự phát triển chung của doanh nghiệp và nền kinh tế, Chính phủ cần có cơ chế xử phạt phù hợp đối với những cơ quan, đơn vị không chấp hành nghiêm chủ trương, chỉ đạo Chính phủ.

Đặc biệt, đảm bảo hài hòa việc người dân nhận được đầy đủ dưỡng chất, mà không gây khó khăn cho doanh nghiệp ngành chế biến thực phẩm nói riêng và sự phát triển của nền kinh tế nói chung, các Hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp đề xuất Bộ Y tế chỉ nên khuyến khích doanh nghiệp chế biến thực phẩm bổ sung thêm vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm thay vì phải yêu cầu bắt buộc theo đúng tinh thần Nghị quyết 19/2018.

Trong đó, để tháo gỡ triệt để khó khăn cho doanh nghiệp, các Hội ngành nghề và cộng đồng doanh nghiệp thực phẩm đã tiếp tục kiến nghị Chính phủ, Bộ Y tế xem xét và sửa đổi Nghị định 09 theo đúng tinh thần Nghị quyết 19/2018, về việc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh Quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện nay, Bộ Y tế vẫn chưa có nghị định sửa đổi, thay thế chính thức Nghị định 09 như chỉ đạo theo tinh thần Nghị quyết 19/2018 của Chính phủ vừa ban hành để sớm giải quyết khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp đang vướng mắc.

Hiện tại Nghị định 09, quy định muối dùng để ăn trực tiếp, dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường I-ốt (có hiệu lực từ ngày 28/1/2017).

Tuy nhiên, trên thực tế khi áp dụng quy định này, một số loại thực phẩm không thể sử dụng muối I-ốt làm nguồn nguyên liệu để chế biến do tạo ra trạng thái cảm quan, màu sắc, mùi vị không bằng so với việc sử dụng muối thường (không bổ sung I-ốt).

Do đó, doanh nghiệp gặp phải nhiều thách thức, dẫn đến ách tắc trong quá trình sản xuất, công bố, đưa sản phẩm ra thị trường.

Cụ thể, đối với sản phẩm thủy sản, nước mắm, nước chấm; rau của quả sấy khô, thịt gia cầm sấy, sản phẩm từ ngũ cốc sấy; các loại bột gia vị, bột chế biến sẵn để làm những loại bánh ngọt và dùng trong chế biến các loại thực phẩm; sản phẩm ăn ngay, ăn liền… sử dụng I-ốt sẽ làm các sản phẩm bị biến mùi, vị, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, do I-ốt có tính thăng hoa, dễ tương tác với các thành phần khác trong thực phẩm và biến đổi khi gặp nhiệt, điều này càng làm gia tăng chi phí, giá thành của sản phẩm và thành phẩm sau cùng cũng không chứ thành phần I-ốt…

Ông Lâm Bá Nhĩ, Giám đốc Quản lý chất lượng, Công ty Cổ phần Kỹ nghệ Súc sản - VISSAN cho hay, trên thực tế thực hiện việc sử dụng muối I-ốt đưa vào chế biến thực phẩm, công ty phải tốn chi phí tiến hành thiết kế thay đổi nhãn với nội dung trong thành phần sản phẩm thay muối bằng muối có bổ sung I-ốt và thực hiện công bố sản phẩm theo quy định.

Qua kiểm tra, đánh giá chất lượng cảm quan các sản phẩm tại đơn vị, kết quả không thay đổi về cấu trúc, màu sắc và mùi vị, nhưng đặc tính mỗi sản phẩm có khác nhau nên lượng muối I- ốt đưa vào cũng khác nhau. Đơn cử, những sản phẩm chế biến qua công nghệ xử lý nhiệt độ cao (tiệt trùng) làm mất tác dụng và không còn tồn dư I-ốt trong sản phẩm thành phẩm, do đó qua kết quả xét nghiệm lượng I-ốt còn lại có những sản phẩm không phát hiện có I-ốt.

Mặt khác, bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm Tp. Hồ Chí Minh (FFA) cho biết, khi thực hiện quy định bột mì dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường sắt và kẽm (có hiệu lực từ ngày 28/1/2018), doanh nghiệp cũng gặp khó khăn từ khâu nhập nguyên liệu, bởi Việt Nam phải nhập số lượng lớn bột mỳ từ quốc gia khác.

Bên cạnh đó, ở các nước xuất khẩu bột mì không có quy định phải bổ sung sắt, kẽm vào bột nên khi các doanh nghiệp nhập khẩu đề nghị bổ sung thêm vi chất sắt và kẽm, thì không được nhà cung cấp chấp nhận.

Điều này dẫn đến tình trạng doanh nghiệp phải nhập bột mì và tiến hành bổ sung vi chất sắt, kẽm trước khi đưa vào sản xuất, đã làm gia tăng chi phí và giá thành của sản phẩm.

Trong quá trình sản xuất một số sản phẩm từ bột mì có bổ sung sắt và kẽm, thành phầm sẽ bị biến màu, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng của sản phẩm. Hơn nữa, tại một số thị trường xuất khẩu, từ chối các sản phẩm có bổ sung I-ốt và sản phẩm làm từ bột mì có bổ sung sắt, kẽm, nên gây ảnh hưởng đến doanh số, lợi nhuận của doanh nghiệp.

Dẫn chứng cụ thể, đại diện Công ty ACECOOK Việt Nam cho biết, khi công ty tiến hành sản xuất các sản phẩm làm từ nguyên liệu là bột mì có bổ sung sắt, kẽm thì kết quả là bột mì bị nổi đốm, màu sắc các sản phẩm thành phẩm không ổn định và bị biến đổi, ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm, quy trình đưa vào máy dò kim loại không áp dụng được.

Trong khi đó, pháp luật của từng quốc gia nhập khẩu là rất khác nhau, hầu hết các thị trường xuất khẩu của công ty đều không yêu cầu phải bổ sung vi chất sắt, kẽm vào sản phẩm như Mỹ, Nhật, Canada… còn một số quốc gia thì chỉ cho phép bột mì bổ sung sắt mà không được bổ sung kẽm như Nhật Bản…

Chính vì thế, doanh nghiệp không thể sản xuất cùng một lúc được các sản phẩm vừa đáp ứng đúng quy định của Nhà nước về việc bột mì phải bổ sung sắt, kẽm và vừa phải đảm bảo yêu cầu của khách hàng từ các nước nhập khẩu.

Trước tình hình đó, doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn trong công tác tổ chức sản xuất riêng cho từng loại bột mì “không bổ sung sắt, kẽm” và bột mì “có bổ sung sắt, kẽm”, việc tách quy trình sản xuất như trên sẽ làm tăng chi phí sản xuất, giảm năng suất lao động, giảm năng lực cạnh tranh đối với sản phẩm nội địa cũng như xuất khẩu của doanh nghiệp.

Tương tự, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, hiện nay doanh nghiệp thuộc VASEP đang làm hàng xuất khẩu, phải làm một thủ tục rất hành chính thì phải thực hiện một văn bản kèm theo với nội dung không dùng muối I-ốt.

Do đó, các quy định cần làm sao để vừa đáp ứng được quy định quản lý Nhà nước, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu thị trường và thông lệ quốc tế./.