FDI trong chế biến, chế tạo: Cần thu hút có chọn lọc
Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) vừa công bố số liệu về đầu tư nước ngoài (FDI).
Trong quý I năm nay, nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành lĩnh vực; trong đó, lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo là lĩnh vực thu hút được nhiều sự quan tâm với tổng số vốn 6,54 tỷ USD, chiếm đến 84,9% tổng vốn đầu tư đăng ký trong Quý I.
Theo nhiều chuyên gia, đây là tín hiệu vui vì cơ cấu vốn FDI phân bổ trong ngành công nghiệp đã có sự thay đổi tích cực theo thời gian, tập trung vào chế biến chế tạo, định hướng xuất khẩu đã tăng nhanh.
Giáo sư kinh tế Trần Văn Thọ, Đại học Waseda, Tokyo cho rằng, về hiệu quả trước mắt thì FDI là kênh có tác dụng lớn vì tri thức kinh doanh tiên tiến kết hợp với vốn và công nghệ làm cho các ngành công nghiệp trong nước nhanh chóng phát triển, cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Nhưng nếu không có chính sách FDI "khôn ngoan" thì Việt Nam sẽ rất dễ ỷ lại vào doanh nghiệp nước ngoài, không tự mình tích luỹ các nguồn lực như công nghệ và khả năng kinh doanh, sẽ đưa đến sự méo mó trong cơ cấu kinh tế và về lâu dài, quá trình công nghiệp hoá có thể sẽ không bền vững.
Ngoại lực là rất quan trọng, nhưng nội lực mới có yếu tố quyết định.
Phó Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương Nguyễn Thị Tuệ Anh cho biết, tính đến hết tháng 12 năm 2016, FDI vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm tỷ trọng cao nhất với 52% xét tổng số dự án và chiếm 58,8% tổng số vốn FDI cả nước.
Sản phẩm của khu vực FDI thay đổi theo hướng tăng số lượng và tỷ trọng sản phẩm công nghệ cao như công nghệ thông tin, thiết bị cơ khí chính xác, sản phẩm điện tử...
FDI góp phần tăng tổng kim ngạch xuất khẩu và chuyển dịch cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam với tỷ trọng hàng có hàm lượng công nghệ cao tăng lên.
Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Tuệ Anh cũng cho rằng, khu vực FDI vẫn hoạt động khá độc lập, chưa tạo liên kết sản xuất với doanh nghiệp trong nước, đã và đang tạo ra những rào cản đối với việc chuyển giao công nghệ, kỹ năng cho khu vực trong nước.
Ngược lại, doanh nghiệp công nghiệp trong nước cũng chưa tham gia vào chuỗi cung ứng của khu vực FDI ở Việt Nam.
Cũng theo Giáo sư Trần Văn Thọ, công nghiệp hoá của Việt Nam phụ thuộc quá nhiều vào đầu tư nước ngoài FDI và khu vực này lại không có sự kết nối chặt chẽ với nền kinh tế quốc dân.
Hiện nay FDI chiếm tới 50% sản lượng công nghiệp và 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Trong một số mặt hàng, vai trò của FDI trong xuất khẩu còn cao hơn nữa. Đơn cử như xuất khẩu điện thoại di động tuỳ thuộc 100% vào FDI.
Một điểm đáng lưu ý nữa là hầu hết các dự án FDI tại Việt Nam do công ty nước ngoài bỏ vốn 100%, liên doanh với vốn bản xứ rất ít, thiếu sự liên kết hàng dọc...
Ngoài ra, trong cơ cấu các quốc gia, lãnh thổ đầu tư ở Việt Nam, thì phần lớn FDI là những công ty của các nước thuộc thế hệ công nghiệp hoá thứ 4 và thứ 5 như Malaysia, Trung Quốc, khoảng cách phát triển giữa họ và Việt Nam là không lớn.
Trong 10 quốc gia đầu tư nhiều nhất, chỉ có Nhật Bản là có vai trò đáng kể.
Do vậy, Giáo sư Trần Văn Thọ cũng đề xuất, về diện rộng, Việt Nam cần nghiên cứu và tạo điều kiện để doanh nghiệp FDI chuyển dịch chất lượng sản phẩm lên cao hơn; đối thoại với các tập đoàn lớn sản xuất máy in, xe máy, xe hơi... để khuyến khích họ mở rộng đầu tư.
Về chiều sâu, cần thay đổi chiến lược tiếp nhận FDI và tiếp cận với công nghệ của thế giới; Chỉ cấp giấy phép cho những dự án có công nghệ cao và đóng góp trực tiếp vào việc chuyển dịch cơ cấu công nghiệp lên cao.
Ngoài ra, khuyến khích các dự án liên doanh với doanh nghiệp bản xứ và ưu tiên kêu gọi FDI từ những công ty có uy tín trên thế giới về thanh danh, công nghệ...
Trong bối cảnh toàn cầu hoá và xu hướng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 diễn ra với tốc độ nhanh, đòi hỏi Việt Nam phải có sự chọn lọc trong việc thu hút FDI, đặc biệt là chuyển từ số lượng sang chú trọng nhiều hơn vào chất lượng của dòng vốn này.
Bà Nguyễn Thị Tuệ Anh cho rằng, định hướng chung là ưu tiên thu hút FDI vào những ngành công nghiệp thân thiện môi trường, công nghệ cao và sản phẩm có khả năng cạnh tranh cao...
Chiến lược thu hút FDI cần hướng vào thúc đẩy chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh công nghiệp Việt Nam, tăng tỷ trọng sản phẩm công nghệ cao, giá trị gia tăng cao.
Cùng với đó, thu hút các tập đoàn lớn có năng lực công nghệ và sẵn sàng chuyển giao công nghệ thông qua các hoạt động nghiên cứu, phát triển và đào tạo nhân lực, sử dụng nhiều nguyên liệu, linh phụ kiện của doanh nghiệp trong nước (có thể quy định tỷ lệ cụ thể tuỳ theo từng ngành ưu tiên), ưu tiên hình thức liên doanh, liên kết với doanh nghiệp Việt...
Tin liên quan
-
Bất động sản
Tp. Hồ Chí Minh “hút” nhiều dự án FDI về bất động sản
17:13' - 13/03/2017
Mặc dù chưa kết thúc quý I nhưng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào thị trường bất động sản được ghi nhận vẫn có chiều hướng tăng. Đây là một yếu tố thuận lợi cho thị trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Lãnh đạo Đồng Nai gặp gỡ, đối thoại với doanh nghiệp FDI
13:58' - 03/03/2017
Ngày 3/3, UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức hội nghị gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trên địa bàn, nhằm lắng nghe và giải quyết vướng mắc của nhà đầu tư.
-
Kinh tế Việt Nam
Sách trắng EuroCharm: Việt Nam là điểm đến hấp dẫn của FDI
12:55' - 02/03/2017
Số liệu thống kê cho thấy năm 2016, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam với tổng kim ngạch xuất khẩu gần 34 tỷ USD
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Lần đầu tiên Việt Nam đứng thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
19:36' - 25/04/2024
Quý I/2024, đánh dấu mốc Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên từ vị trí đối tác lớn thứ 6 lần đầu tiên lên vị trí đối tác xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 vào Singapore.
-
Kinh tế Việt Nam
Gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Singapore
15:24' - 25/04/2024
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Singapore trong tháng 3/2024 tiếp tục thể hiện tín hiệu tích cực, đặc biệt là chiều xuất khẩu sang Singapore vẫn giữ được mức tăng tốt.
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30' - 25/04/2024
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28' - 25/04/2024
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13' - 25/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08' - 25/04/2024
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08' - 24/04/2024
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49' - 24/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.