Kinh tế Nhật Bản chật vật sau suy thoái kỹ thuật
Tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nhật Bản trong quý III/2015 giảm 0,8%, tức là giảm thêm 0,2 điểm phần trăm so với mức giảm 0,6% của quý trước. Theo lý thuyết, một nền kinh tế suy giảm trong hai quý liên tiếp tức là đã rơi vào suy thoái.
Tác động từ bên ngoài
Nguyên nhân quan trọng nhất khiến kinh tế Nhật Bản tiếp tục suy giảm trong quý III/2015 là do đầu tư của doanh nghiệp giảm mạnh hơn so với dự đoán, giảm tới 1,3% so với quý trước.
Hoạt động đầu tư của doanh nghiệp vốn được đánh giá là yếu tố chủ chốt để thúc đẩy nền kinh tế.
Tuy nhiên, trong bối cảnh Trung Quốc và các nền kinh tế đang nổi diễn biến ảm đạm, hầu hết các doanh nghiệp vẫn thận trọng với hoạt động đầu tư.
Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hàng đầu như Toyota Motor vẫn nói rằng họ cần phải xác định lại xem tình hình đã thực sự được cải thiện hay chưa.
Những lo ngại trên đã phản ánh rõ thực tế kinh tế Nhật Bản vẫn còn ẩn chứa nhiều yếu tố rủi ro khiến cho các doanh nghiệp vẫn trong tâm lý đề phòng.
Nhằm hạn chế bớt các tác động kinh tế ngoại lai, doanh nghiệp Nhật Bản cũng đã cân nhắc đến yếu tố đầu tư trong nước tuy nhiên thực tế cho thấy nhu cầu trong nước không đủ mạnh để cân đối với sự sụt giảm ở nước ngoài.
Các công ty Nhật sẽ tiếp tục hạn chế đầu tư khi nhu cầu trên thế giới đối với hàng hoá Nhật Bản vẫn chưa có dấu hiệu ổn định.
Một điểm yếu nữa của Nhật Bản là sức mạnh tài chính. Tình hình tài chính của nước này hiện bị đánh giá là yếu nhất trong số các nước công nghiệp phát triển (G-7) với nợ công lên tới trên 200% GDP.
Yếu tố thứ ba là độ tin tưởng của thị trường với các chính sách thúc đẩy kinh tế của Thủ tướng Abe, vốn thường được gọi là Abenomics.
Trước đó, hồi đầu năm, chỉ số Nikkei tăng lên trên mức 20.000 điểm, lần đầu tiên trong vòng 15 năm qua, do giới đầu tư kỳ vọng vào hiệu quả của Abenomics.
Thời điểm đó, giới đầu tư nước ngoài đã mua tới hơn 20.000 tỷ yen (166 tỷ USD) các loại cổ phiếu Nhật Bản, nhiều hơn mức họ bán ra trong giai đoạn từ tháng 11/2012 đến tháng 7/2015.
Nhưng rồi chính các nhà đầu tư này lại trở thành những người bán ra các chứng khoán Nhật Bản với số tiền lên tới gần 4.000 tỷ yen kể từ tháng 8/2015.
Một câu hỏi nổi lên là phải chăng các nhà đầu tư bán cổ phiếu Nhật Bản vì họ bắt đầu nghi ngờ khả năng vực dậy nền kinh tế của chính phủ, cho dù có bao nhiêu "mũi tên" được xác định trong Abenomics đi chăng nữa.
Chính sách nới lỏng tiền tệ Kuroda Bazooka
Thống đốc Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) Haruhiko Kuroda đã nhiều lần kêu gọi doanh nghiệp tranh thủ tăng đầu tư khi lãi suất vẫn còn thấp.
Theo BoJ, các công ty Nhật Bản hiện giữ tổng cộng hơn 200.000 tỷ yen tiền mặt và gửi ngân hàng, mức cao kỷ lục. Giải ngân số tiền này sẽ giúp cho kinh tế Nhật Bản có một cú hích đáng kể.
Tuy nhiên, chỉ số lòng tin kinh doanh Tankan do BoJ thực hiện điều tra trong tháng 9/2015 cho thấy, lòng tin của nhóm các doanh nghiệp chế tạo lớn giảm mạnh hơn so với dự đoán.
Kết quả này đang gây sức ép đối với BoJ trong việc nới lỏng chính sách tiền tệ mạnh tay hơn, được gọi là Kuroda Bazooka, biện pháp chính đã hỗ trợ đồng yen giảm giá, giúp cho xuất khẩu Nhật Bản cải thiện đáng kể trong thời gian qua.
Sau khi các số liệu ảm đạm trong quý III/2015 được công bố, Thủ tướng Abe đã chỉ thị các bộ và cơ quan chính phủ đến cuối tháng 11/2015 phải hoàn tất ngân sách bổ sung cho tài khoá 2015 kết thúc vào ngày 31/3/2016.
Với tư cách là biện pháp khẩn cấp, chính phủ đưa ra chương trình ngân sách bổ sung khoảng 3.500 tỷ yen (28,5 tỷ USD), nhiều hơn ngân sách bổ sung của năm 2014 (3.120 tỷ yen). Thủ tướng Abe đã nói rõ gói ngân sách bổ sung là một phần trong nỗ lực hỗ trợ nền kinh tế.
Bên cạnh đó, Chính phủ cam kết sẽ giảm thuế doanh nghiệp từ mức 35% hiện nay xuống còn 33% trong tài khoá tới và nếu có thể, sẽ tiếp tục giảm xuống dưới 30%.
Điều mà giới doanh nghiệp cần là chính phủ sớm làm rõ lộ trình giảm thuế, cả ở cấp trung ương lẫn địa phương.
Hồi phục trong suy thoái
Cho dù bị xếp vào diện suy thoái sau hai quý tăng trưởng âm, nhưng không thể phủ nhận nền kinh tế Nhật Bản đã có những chuyển biến tích cực trong thời gian qua.
Chỉ số lòng tin kinh doanh Tankan hồi tháng 9/2015 cho thấy các doanh nghiệp lớn của tất cả các ngành kinh tế đều có kế hoạch tăng chi tiêu cho đầu tư với mức trung bình là 10,9%, tăng 1,5 điểm phần trăm so với kết quả điều tra của tháng 6/2015.
Một số chỉ số tích cực trong quý III như hoạt động sản xuất và đơn đặt hàng máy móc tăng, xuất khẩu tăng 2,6%, đầu tư nhà cửa tăng trong quý thứ ba liên tiếp.
Đáng chú ý là thặng dư tài khoản vãng lai của nước này trong 6 tháng đầu tài khóa 2015 (từ tháng 4-9) đã tăng hơn 4 lần so với cùng kỳ năm trước, đạt mức cao nhất kể từ 6 tháng đầu tài khóa 2010.
Lợi nhuận của các doanh nghiệp bán hàng tại Nhật Bản tăng trong 7 tháng liên tục, chủ yếu nhờ sức mua của khách du lịch đang đổ xô đến Nhật Bản trong thời điểm đồng yen xuống giá.
Ngoài ra, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa mới được hoàn tất đàm phán là một động lực tinh thần quan trọng cho doanh nghiệp Nhật Bản. Các quan chức chính phủ thậm chí đã khẳng định TPP là quân át chủ bài của Abenomics.
Đó là những lý do để tin tưởng vào một sự đảo chiều tích cực của kinh tế Nhật Bản trong quý cuối cùng năm 2015./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ suy thoái
12:07' - 08/12/2015
Quý III/2015, GDP của Nhật Bản đã tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này đã giúp cho nền kinh tế Nhật Bản chính thức thoát khỏi nguy cơ suy thoái về mặt kỹ thuật.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản hướng tới mục tiêu lạm phát 2%
21:33' - 07/12/2015
Biện pháp nới lỏng tiền tệ của BoJ đang tạo ra những tác động như dự kiến đối với nền kinh tế Nhật Bản cũng như với thị trường, đảm bảo mục tiêu lạm phát 2% trong năm 2015.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ giảm mạnh thuế doanh nghiệp trong tài khoá 2018
12:57' - 06/12/2015
Chính phủ Nhật Bản và liên minh cầm quyền có thể sẽ giảm thuế doanh nghiệp xuống còn 29,74% trong tài khoá 2018.
-
Doanh nghiệp
Tám “đại gia” ô tô Nhật Bản hoạt động khởi sắc
21:06' - 30/11/2015
Theo các báo cáo vừa công bố của tám nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản, tổng sản lượng ô tô nội địa của họ đã tăng 0,1% trong tháng 10/2015 so với một năm trước đó, lên 767.725 xe.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ tạm dừng chương trình hỗ trợ giá điện và khí đốt
08:43'
giải pháp trên đã được hai đảng trong liên minh cầm quyền gồm đảng Dân chủ tự do (LDP) và đảng Công minh nhất trí vào ngày 26/10/2022 và được triển khai từ đầu năm 2023 theo 2 giai đoạn.
-
Kinh tế Thế giới
Vụ sập cầu ở Mỹ: Tìm thấy hộp đen của tàu chở hàng gây tai nạn
20:19' - 27/03/2024
Các nhân viên điều tra của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB) đã tiếp cận và thu thập được hộp đen của con tàu chở hàng đâm sập cầu ở thành phố Baltimore thuộc bang Maryland (Mỹ).
-
Kinh tế Thế giới
Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU ảnh hưởng tới xuất khẩu của quốc gia ASEAN
09:27' - 27/03/2024
Nhận định của Ủy ban Chứng khoán Malaysia (SC) cho hay, 75% mặt hàng xuất khẩu của nước này sang Liên minh châu Âu (EU) bị ảnh hưởng bởi Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).
-
Kinh tế Thế giới
Vụ tấn công tại Moskva: Tổng thống Nga V. Putin chỉ đạo điều tra khách quan
10:11' - 26/03/2024
Ngày 25/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chủ trì cuộc họp thảo luận về các biện pháp cần thực hiện sau vụ tấn công khủng bố ở nhà hát Crocus City Hall.
-
Kinh tế Thế giới
Các nước ASEAN đón nhận cơ hội mới từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng
16:25' - 25/03/2024
Các công ty đa quốc gia đang đối mặt với tình trạng chuỗi cung ứng bất ổn do biến động địa chính trị toàn cầu và Đông Nam Á hiện đang được hưởng lợi từ sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư khỏi Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc cam kết đối xử bình đẳng với các doanh nghiệp nước ngoài
15:03' - 25/03/2024
Ngày 25/3, Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Guo Tingting cam kết không “phân biệt đối xử” giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước nhằm thu hút chuyên môn, hợp tác và đầu tư nước ngoài.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Anh sẽ đầu tư hơn 200 triệu bảng Anh vào lĩnh vực hạt nhân
09:14' - 25/03/2024
Ngày 25/3, Thủ tướng Anh Rishi Sunak công bố khoản đầu tư công 200 triệu bảng Anh (252 triệu USD) để thúc đẩy chương trình hạt nhân và ngành công nghiệp hạt nhân dân sự để tạo mới 40.000 việc làm.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc sẽ ban hành các quy định mới để tăng cường thu hút FDI
16:36' - 24/03/2024
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cho biết sẽ nghiên cứu kỹ các vấn đề về tiếp cận thị trường và luồng dữ liệu xuyên biên giới, nhằm sớm đưa thêm một số quy định mới để thu hút đầu tư nước ngoài (FDI).
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Thái Lan đối mặt với nguy cơ suy thoái dài hạn
14:29' - 24/03/2024
Những trở ngại cơ cấu lâu dài trong lĩnh vực xuất khẩu và sản xuất ngày càng có tác động rõ rệt hơn đến nền kinh tế Thái Lan.