Làn sóng trả đũa hàng xuất khẩu Mỹ lan rộng toàn cầu
Ngay sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp đặt thuế quan đối với thép và nhôm nhập khẩu vào ngày 1/3 vừa qua, một loạt đối tác mậu dịch của Mỹ đã khẳng định sẽ "trả đũa" những mặt hàng tinh hoa của nước Mỹ như là rượu ngô Kentucky, quần bò Levi's và xe máy Harley-Davidson.
Tờ New York Times cảnh báo nguy cơ nổi lên một làn sóng phản đối Mỹ trong bối cảnh nhiều nước, trong đó có cả các đồng minh truyền thống của nước này, phản ứng trước kế hoạch trấn áp hoạt động nhập khẩu kim loại từ nước ngoài của ông Trump.
Canada, Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố họ sẽ áp đặt những mức thuế quan có thể khiến các nhà xuất khẩu Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD. Những mức thuế này sẽ gây phương hại tới lợi ích của chính những người nông dân và doanh nghiệp mà chính quyền Trump đã cam kết sẽ bảo vệ, đồng thời thổi bùng một cuộc chiến thương mại có thể cản trở mục tiêu của Tổng thống Trump, đó là củng cố ngành công nghiệp của Mỹ. Li Xinchuang, Phó Chủ tịch Hiệp hội Sắt Thép Trung Quốc, cho rằng "quyết định của ông Trump không có lợi cho tất cả mọi người, trừ vài doanh nghiệp thép của Mỹ". Còn John M. Weekes, nhà thương thuyết Canada tham gia tiến trình thương lượng Hiệp định Thương mại Tự do ắc Mỹ (NAFTA) hồi đầu thập niên 1990, nói rằng "hình ảnh Tổng thống Mỹ đang trở nên xấu đi tại Canada". Giới doanh nghiệp Mỹ đang ngày càng gắn kết với nền kinh tế toàn cầu hơn bao giờ hết, và chính quyền Mỹ đang tìm kiếm những nhượng bộ từ các đối tác mậu dịch để các công ty Mỹ tăng được sức cạnh tranh. Các nhà thương thuyết của Canada, Mexico và Mỹ đã nhóm họp tại thủ đô Mexico City để thảo luận những sửa đổi đối với NAFTA, và Washington đang tìm cách điều chỉnh thỏa thuận mậu dịch với Hàn Quốc. Tuy nhiên, việc áp đặt thuế nhập khẩu mới đang làm phức tạp cả hai nỗ lực này. Ông Trump xem ra không "nao núng" trước làn sóng trả đũa và hôm 2/3 đã đăng tải một loạt thông điệp Twitter để bảo vệ đề xuất áp thuế quan đối với nhôm và thép nhập khẩu. Tuy nhiên, nước Mỹ không kiểm soát nền kinh tế toàn cầu, và những mức thuế quan mà ông Trump dự tính ký thông qua trong tuần này, có thể làm các nước khác kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Nếu tổ chức này ra phán quyết chống lại Mỹ, điều này sẽ là phép thử xem ông Trump có chịu tuân thủ các quy định mậu dịch toàn cầu hay không. Những mức thuế quan mới được dựa trên một điều khoản pháp lý rất ít được sử dụng, theo đó cho phép ông Trump hạn chế nhập khẩu để củng cố cơ sở công nghiệp của Mỹ vì lợi ích an ninh quốc gia. Lập luận này sẽ bị WTO "mổ xẻ" rất kỹ lưỡng, song có lẽ quan trọng hơn cả, là có thể khiến các nước khác theo gót Mỹ, cũng dùng an ninh quốc gia làm lý do để bảo hộ các thị trường của mình.Rốt cuộc, các công ty công nghệ, các nhà sản xuất nông nghiệp và các ngành công nghiệp khác của Mỹ có thể đánh mất hoạt động kinh doanh ở nước ngoài do các nước dựng lên những rào cản tương tự.
Robert L. Shanks, Giám đốc tài chính của Ford Motor, cho biết các thị trường hàng hóa đã bắt đầu nâng giá đối với thép và nhôm. Theo ông, điều này sẽ gây tác động tiêu cực đối với Ford vì hãng ô tô này sử dụng những kim loại này để sản xuất ô tô. EU đã lên chi tiết một kế hoạch ba bước để khiến hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ tổn thất 3,5 tỷ USD - tương đương với giá trị số nhôm và thép của châu Âu mà khối này ước tính bị thiệt hại do việc áp thuế quan mới của ông Trump. Khối này đề xuất đánh thuế hàng xuất khẩu của Mỹ, gồm rượu ngô, quần bò, gạo, nước cam và xe máy.EU sau đó có thể hành động để bảo vệ những thị trường kim loại của mình trước làn sóng hàng nhập khẩu tăng vọt, và kiện Mỹ lên WTO. Một quan chức EU cho hay, khối này đang chuẩn bị đưa ra các thông báo trong vài tháng tới và đã tính đến mọi phương án để có thể trả đũa một cách nhanh chóng và thỏa đáng.
Theo các nhà phân tích thương mại, những biện pháp của EU sẽ gây sức ép lên những lĩnh vực nhạy cảm về chính trị. Xe máy Harley-Davidson được sản xuất ở quê hương của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul D. Ryan, Hạ nghị sĩ bang Wisconsin. Trong khi đó, những hạn chế đối với rượu ngô Kentucky có thể tăng thêm sức ép lên thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện, Mitch McConnell, chính khách đến từ bang này. Thêm vào đó, sự trả đũa của EU có thể gây tác động nặng nề nhất tại nhiều cộng đồng nông thôn vốn là thành trì của ông Trump. Darci Vetter, cựu quan chức phụ trách đàm phán cho Đại diện thương mại Mỹ, cho hay nông dân nằm trong số những nhà xuất khẩu lớn nhất nước Mỹ, và thường trở thành mục tiêu trong các cuộc tranh chấp thương mại. Bà cho biết, cộng đồng nông nghiệp Mỹ đang "lo lắng một cách chính đáng" trước viễn cảnh xấu này.Bà Vetter lưu ý, Canada và Mexico là những thị trường nông nghiệp lớn nhất và lớn thứ ba của Mỹ trong năm 2016, và Hàn Quốc là thị trường chủ chốt đối với thịt bò, ngô, thịt lợn và trái cây tươi của Mỹ. Mỹ còn xuất khẩu bông sang Thổ Nhĩ Kỳ, và bột mì, bơ sữa sang Brazil, và một số nước cung cấp thép chủ chốt khác. Thượng nghị sĩ bang Texas, ông John Cornyn, hôm 2/3 bày tỏ quan ngại rằng các đối tác thương mại của Mỹ có thể phản ứng bằng cách áp thuế đối với nông sản, gây thiệt hại nặng nề cho ngành nông nghiệp Mỹ.
Một số quốc gia khác chưa công bố cụ thể các biện pháp trả đũa, song đưa ra những lời đe dọa gay gắt không kém. Ngoại trưởng Canada, Chrystia Freeland, nói rằng nước này sẵn sàng bảo vệ những lợi ích mậu dịch của mình trong khi Bộ trưởng Thương mại Canada, Steven Ciobo, nói các khoản thuế quan sẽ châm ngòi cho những biện pháp trả đũa gây phương hại tới tất cả mọi người. Các công ty thép của Mỹ là "cử tri" thân cận của ông Trump, người đã giành được sự ủng hộ từ một số người lao động chân tay bằng cam kết hồi sinh ngành công nghiệp của Mỹ. Ngành thép đã mất hàng trăm nghìn việc làm trong hai thập niên qua, một phần do việc tự động hóa và một phần nữa là do cơn lũ thép Trung Quốc khiến giá thép toàn cầu xuống thấp đến mức một số nhà máy của Mỹ không thể cạnh tranh được. Tuyên bố hôm 1/3 của ông Trump là dấu hiệu rõ ràng gửi tới nhiều nhà quan sát rằng những cố vấn ủng hộ thương mại tự do trong chính quyền Trump - những người đã tìm cách thuyết phục Tổng thống Mỹ không áp đặt thuế nhập khẩu mới và rút khỏi các hiệp định thương mại - có lẽ không có nhiều ảnh hưởng hơn họ tưởng. Điều đó có thể thổi bùng hơn nữa những căng thẳng và làm mờ mịt hơn triển vọng Mỹ có thể đạt được những thỏa thuận song phương hay đa phương giúp mở rộng xuất khẩu của nước này. Antonio Ortiz-Mena, cố vấn cấp cao của Tổ chức Albright Stonebridge, nhận định, nếu Mỹ sẵn sàng áp đặt thuế quan như vậy lên các đối tác mậu dịch thân thiết của mình, các nước khác sẽ bớt hứng thú đàm phán các thỏa thuận thương mại với Mỹ. Ông cảnh báo quyết định của Tổng thống Trump có thể kéo theo "nhiều hậu quả ngoài mong muốn và khôn lường".Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Thủ tướng Anh quan ngại trước các kế hoạch áp thuế nhập khẩu của Mỹ
07:55' - 05/03/2018
Thủ tướng Anh Theresa May ngày 4/3 đã gọi điện cho Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ quan ngại sâu sắc của Anh trước kế hoạch của Mỹ về việc áp mức thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu
-
Kinh tế Thế giới
Ngành sản xuất nhôm và thép Australia lo ngại việc áp thuế của Mỹ
16:20' - 04/03/2018
Australia kêu gọi được miễn trừ từ quyết định đánh thuế mạnh vào nhôm và thép nhập khẩu mà Tổng thống Mỹ Donald Trump mới thông báo.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ cảnh báo đánh thuế đối với ô tô nhập khẩu của EU
12:15' - 04/03/2018
Ngày 3/3, Tổng thống Mỹ Trump cảnh báo sẽ áp thuế đối với xe ô tô nhập khẩu từ EU nếu khối này áp dụng các biện pháp đáp trả kế hoạch của Washington liên quan các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng giám đốc WTO cảnh báo về kế hoạch áp thuế của Mỹ
11:16' - 04/03/2018
Tổng giám đốc WTO Roberto Azevedo ngày 2/3 bày tỏ lo ngại về kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Chuyên gia đánh giá tác động đối với ASEAN
18:04'
Các mức thuế mới của Mỹ áp lên hàng hóa từ ASEAN có thể gây thiệt hại nhiều hơn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nền kinh tế xuất khẩu trong khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế 50% với đồng và tiếp tục chiến dịch thuế quan với các đối tác
10:36'
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/7 tuyên bố sẽ không gia hạn thời hạn áp thuế quan với hàng chục nền kinh tế ngày 1/8, đồng thời công bố kế hoạch áp mức thuế riêng 50% đối với mặt hàng đồng nhập khẩu
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ giảm bớt sản xuất dầu mỏ trong năm 2025
10:20'
Mỹ sẽ sản xuất ít dầu mỏ hơn so với dự báo trước đây do giá dầu giảm khiến các nhà sản xuất trong nước cắt giảm hoạt động.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ khẳng định không lùi thời hạn áp thuế quan
07:15'
Ngày 8/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định các nước bị Mỹ áp thuế quan mà ông gọi là “thuế đối ứng” sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1/8 và ông sẽ không gia hạn việc miễn áp dụng các biện pháp này.
-
Kinh tế Thế giới
Nhập khẩu hàng hóa theo container đường biển từ Trung Quốc vào Mỹ vẫn giảm
20:38' - 08/07/2025
Hoạt động nhập khẩu hàng hóa vận chuyển trong các container từ Trung Quốc vào Mỹ trong tháng 6/2025 đã giảm 28,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Ủy ban Năng suất Australia hối thúc chính phủ dỡ bỏ thêm rào cản thuế quan
17:21' - 08/07/2025
Ủy ban Năng suất liên bang Australia mới đây kêu gọi chính phủ nước này dỡ bỏ thêm một số hàng rào thuế quan còn lại đối với hàng hóa nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Nhật Bản và Hàn Quốc đẩy mạnh đàm phán
10:43' - 08/07/2025
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba ngày 8/7 cho biết nước này sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Eurogroup thống nhất ưu tiên củng cố tài khóa và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng euro
09:21' - 08/07/2025
Ngày 7/7, tại Brussels (Bỉ), nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi và thống nhất quan điểm về các vấn đề trọng tâm của khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 khép lại với nhiều đồng thuận
09:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp với nhiều đồng thuận.