Lý do Tổng thống Donald Trump hướng tới đàm phán thương mại song phương
Giới quan sát cho rằng Tổng thống Donald Trump tin rằng Mỹ sẽ có lợi thế hơn khi đàm phán song phương với Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Mexico, đồng thời khẳng định những chính sách tự do thương mại đa phương trước đây chỉ làm nước Mỹ yếu đi.
Chưa đầy một tuần sau khi nhậm chức, ông Donald Trump đã ký sắc lệnh rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết giữa 12 quốc gia. Hiệp định này được đàm phán dưới thời Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama, nhưng chưa được Quốc hội Mỹ phê chuẩn.
Tiếp đó, ông Trump liên tục công kích Mexico bằng việc đưa ra ý tưởng áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Mexico vào Mỹ để buộc Mexico trả tiền xây bức tường ngăn biên giới giữa hai nước.
Trong khi đó, đại diện thương mại Mỹ Peter Navarro cáo buộc Đức dùng đồng euro làm tổn thương nền kinh tế Mỹ và các quốc gia còn lại trong khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone). Trung Quốc và Nhật Bản cũng bị cáo buộc thao túng tiền tệ và làm tràn ngập thị trường Mỹ với hàng hóa xuất khẩu giá rẻ.
Ông Trump chỉ trích TPP và Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) với mục đích đàm phán lại các điều ước quốc tế và thỏa thuận thương mại theo hướng có lợi hơn cho các tập đoàn đa quốc gia của Mỹ.
Các chính sách bảo hộ thương mại bằng thuế của ông Trump chủ yếu để ép đối tác thương mại nhượng bộ khi Mỹ đàm phán lại các thỏa thuận cũ và ký kết các thỏa thuận mới.
Sự công kích của ông Trump nhằm vào các thỏa thuận thương mại tự do làm dấy lên mối quan ngại về nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, câu trả lời có lẽ là không.
Nhóm bốn đối tác lớn nhất của Mỹ, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Đức, Mexico, có 1000-2000 tỷ USD kim ngạch thương mại với Mỹ mỗi năm. Thương mại Mỹ-Trung hàng năm đạt 500 tỷ USD.
Đây cũng là những quốc gia có thâm hụt thương mại với Mỹ lớn nhất. Thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc là 360 tỷ USD, với Nhật Bản là gần 80 tỷ USD, với Đức và Mexico là khoảng 60-70 tỷ USD.
Có ý kiến cho rằng với lợi ích từ việc giao thương với Mỹ, các quốc gia này rồi cũng sẽ đồng ý đàm phán lại các điều ước quốc tế và hiệp định thương mại hiện có.
Hướng tới thỏa thuận tự do thương mại song phương, các quan chức cấp cao của Mỹ lộ rõ ý định mang lợi nhuận về cho nước Mỹ bằng cách hy sinh lợi ích của các đối tác thương mại. Đây không phải lần đầu Mỹ làm như vậy.
Vào năm 1985 và 1986, hàng hóa xuất khẩu của Mỹ bị “lép vế” so với châu Âu và Nhật Bản. Mỹ đã ép Nhật Bản đàm phán và ký kết Hiệp ước Plaza. Khi đó, Nhật Bản buộc phải nhượng bộ Mỹ. Điều tương tự cũng xảy ra với châu Âu khi ký Thỏa ước Louvre với Mỹ.Ký kết Plaza và Louvre là cách Mỹ “trút giận” lên các đối tác thương mại lớn khi không đạt được lợi ích như mong muốn từ Hiệp ước chung về thuế quan và mậu dịch (GATT).
Nhóm cố vấn của Tổng thống Reagan do Bộ trưởng Ngân khố Mỹ James Baker đứng đầu đã quyết định từ bỏ GATT - một hiệp định thương mại đa phương giữa các thực thể kinh tế độc lập hướng tới mục tiêu mở rộng thương mại quốc tế, nhằm nâng cao phúc lợi của thế giới.
Hiệp ước Plaza và Lourve đem đến kết cục tốt đẹp cho nền kinh tế lớn nhất thế giới, đặc biệt là các công ty đa quốc gia của Mỹ. Tuy nhiên, chúng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của ngành ngân hàng trong đầu những năm 1990 tại châu Âu và Nhật Bản.
Đối với bộ tứ đối tác thương mại lớn nhất, việc Mỹ thay đổi chiến lược thương mại đem lại kết quả không mấy tốt đẹp.
Hiện nay, 8% hàng hóa xuất khẩu của Mexico được chuyển đến Mỹ và 30% GDP của nước này xuất phát từ thương mại với Mỹ. Đồng peso Mexico có thể tiếp tục giảm giá, nhập khẩu lạm phát tăng và chất lượng cuộc sống giảm.
Ngân hàng trung ương Mexico sẽ tăng lãi suất nhằm tránh tình trạng ồ ạt rút vốn đầu tư ra khỏi thị trường, khiến nhiều người đứng trước nguy cơ mất việc.
Về phía châu Âu, chiến lược thương mại mới của Mỹ tạo thêm động lực để Anh đẩy nhanh quá trình ra khỏi Liên minh châu Âu (hay còn gọi là Brexit), đồng thời hợp pháp hóa việc rút khỏi Khu vực đồng euro (Eurozone) của những quốc gia còn lại.
Sau Anh, Pháp có thể là nước tiếp theo rời khỏi EU nếu đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia Pháp (FN) giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới.
Các cuộc thăm dò cho thấy ứng viên Marine Le Pen là một trong những nhân vật sáng giá cho vị trí Tổng thống Pháp sắp tới. Bà là chính trị gia Pháp duy nhất ủng hộ ông Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vừa qua.
Các chuyên gia kinh tế nhận định sau quyết định thay đổi chiến lược thương mại của Mỹ, kinh tế toàn cầu sẽ gánh chịu nhiều thiệt hại. Để chuyển sang thương mại song phương, Mỹ cần có thêm thời gian.
Sự không chắc chắn cùng với những phản ứng trái ngược sẽ làm thương mại toàn cầu tăng trưởng chậm hơn. Mục đích cuối cùng của tổng thống là khôi phục nền kinh tế Mỹ, mặc dù vậy, bối cảnh ngày nay khác rất nhiều so với những năm 1985, do đó Mỹ có thể sẽ không thành công như mong muốn.
Xem thêm:
>> Canada phản đối kế hoạch điều chỉnh thuế biên giới của Mỹ
>> Chuyên gia: Thâm hụt thương mại có thể cản trở tăng trưởng kinh tế Mỹ
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ-Trung sẽ phải gánh chịu thiệt hại nếu xảy ra cuộc chiến thương mại
13:12' - 12/03/2017
Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Cao Hổ Thành cảnh báo rằng nếu chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ xảy ra thì cả hai nước này đều gánh chịu thiệt hại.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ sẽ khởi động tiến trình chính thức tái đàm phán NAFTA trong những tuần tới
21:36' - 11/03/2017
Ông Ildefonso Guajardo Villarreal, Bộ trưởng Thương mại Mỹ cũng cho biết ông đang tham vấn Ủy ban Tài chính Thượng viện và Ủy ban Tài chính và Thuế vụ của Hạ viện về việc tái đàm phán NAFTA.
-
Kinh tế Thế giới
Phản ứng của Nhật Bản sau khi Mỹ hối thúc mở cửa hơn nữa thị trường ô tô và nông nghiệp
07:55' - 11/03/2017
Nhật Bản ngày 10/3 đã lên tiếng phản ứng trước việc Washington hối thúc Tokyo mở cửa hơn nữa các thị trường ô tô và nông nghiệp trong một phát biểu trước Tổ chức Thương mại Thế giới.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57'
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32'
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.