Những rủi ro đối với xuất khẩu gỗ và lâm sản Việt Nam
Ngành chế biến, xuất khẩu gỗ và lâm sản Việt Nam đang trong đà tăng trưởng theo hướng cả lượng và chất. Tuy nhiên, ngành có thể sẽ phải đối mặt với một số khó khăn trong tương lai do những thay đổi tại các thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các thị trường quan trọng như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc...
Đó là nhận định của các chuyên gia tại hội thảo “Bức tranh xuất nhập khẩu ngành gỗ năm 2017: Thực trạng và xu hướng hội nhập bền vững” do Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFORES), Tổ chức Forest Trends, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định (FPA Bình Định), Hội Gỗ mỹ nghệ và Chế biến gỗ thành phố Hồ Chí Minh (HAWA) tổ chức ngày 27/3.
Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu lâm sản đạt 8 tỷ USD; trong đó, gỗ và sản phẩm gỗ đạt gần 7,7 tỷ USD, tăng 12,6% so với năm 2016. Sự gia tăng chủ yếu là do mở rộng xuất khẩu từ mặt hàng nội thất, ghế ngồi và gỗ dán; trong khi xuất khẩu các mặt hàng thuộc nhóm gỗ nguyên liệu (gỗ tròn, xẻ) giảm.
Điều này cho thấy, ngành chế biến xuất khẩu gỗ cũng đang có những dịch chuyển theo hướng tăng cả lượng và chất, là tín hiệu quan trọng phản ánh sự dịch theo hướng phát triển bền vững trong tương lai.
Đây cũng là một thành tích rất ấn tượng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với một số biến động, với xu thế đi ngược lại với toàn cầu hóa, hạn chế hội nhập, bảo hộ sản xuất trong nước tại một số thị trường nhập khẩu chính.
Năm 2017, xuất khẩu gỗ và lâm sản chứng kiến sự tăng trưởng ngoạn mục của thị trường xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt tại 4 thị trường lớn là Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Kim ngạch từ 4 thị trường này trong năm chiếm 76% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam từ tất cả các thị trường.
Riêng kim ngạch từ thị trường Mỹ chiếm 40,2% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành. Tăng trưởng từ thị trường này năm 2017 đạt 13,6%, góp phần quan trọng nhất trong việc đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu của ngành năm vừa qua.
Tuy nhiên, tại thị trường Mỹ, chính sách thương mại của nước này hiện đi theo hướng giảm thâm hụt thương mại, bảo hộ mậu dịch, khuyến khích sản xuất trong nước. Chính sách này đã có tác động trực tiếp đến Trung Quốc.
Theo ông Tô Xuân Phúc, Tổ chức Forest Trends, với các mặt hàng đồ gỗ, thặng dư thương mại của Việt Nam từ Hoa Kỳ đạt trên 2 tỷ USD. Mức thặng dư này, cộng với luồng đầu tư từ Trung Quốc vào ngành chế biến gỗ của Việt Nam sẽ có thể tạo ra những mối quan tâm đặc biệt từ các cơ quan quản lý Mỹ.
Điều này đòi hỏi ngành gỗ và các cơ quan quản lý của Việt Nam cần có những bước chuẩn bị thích hợp, nhằm giảm thiểu những thay đổi trong xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Bên cạnh đó, một vấn đề cần quan tâm của thị trường này là Chính phủ liên bang đang ngày càng thắt chặt thực thi đạo luật Lacey và hiệu lực của quy định về phát thải formaldehyde.
Với thị trường Trung Quốc, đây là thị trường rất mở đối với các mặt hàng gỗ của Việt Nam. Tuy nhiên, các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này chủ yếu là các sản phẩm thô, như dăm gỗ, các loại gỗ tròn/đẽo vuông thô và gỗ xẻ.
Trung Quốc đang cân nhắc áp dụng chính sách từng bước (step-wise) trong việc kiểm soát tính hợp pháp của nguồn gỗ sử dụng tại Quốc gia này. Hiện Chính phủ đã áp dụng quy định chỉ có gỗ hợp pháp được sử dụng trong các cơ quan công quyền.
Tại Nhật Bản, Chính phủ Nhật Bản đã ban hành Đạo luật Gỗ sạch (Clean Wood Act). Đạo luật này có hiệu lực vào tháng 5 năm 2017. Hay Chính phủ Hàn Quốc ban hành Đạo luật Sử dụng gỗ bền vững (Act on the Sustainable Use of Wood) và chính thức có hiệu lực vào tháng 3 năm 2018.
Ông Tô Xuân Phúc cho rằng, thực thi các đạo luật này có thể đồng nghĩa với việc áp dụng các biện pháp nhằm thắt chặt kiểm soát nhập khẩu các mặt hàng gỗ vào thị trường này. Điều này sẽ tác động đến các hoạt động xuất khẩu các mặt hàng gỗ của Việt Nam vào các thị trường này trong thời gian tới.
Hiện Việt Nam đã trở thành trung tâm chế biến gỗ của châu Á. Do nguồn cung nguyên liệu trong nước không đủ cho chế biến phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, hàng năm Việt Nam phải nhập một lượng gỗ nguyên liệu rất lớn từ nước ngoài. Năm 2017, các doanh nghiệp nhập khẩu 2,1 tỷ USD các mặt hàng thuộc nhóm gỗ và sản phẩm gỗ, tăng 18,8% so năm 2016, với các thị trường chính là Mỹ, EU, Trung Quốc, châu Phi…
Theo ông Tô Xuân Phúc, Việt Nam sẽ thực hiện Hiệp định đối tác tự nguyện về chương trình hành động Thực thi lâm luật, Quản trị rừng và Thương mại (VPA/FLEGT) trong tương lai.
Các cơ quan chức năng và các hiệp hội cần cung cấp các thông tin cơ bản về cơ chế chính sách về khai thác, chế biến, thương mại, đặc điểm các loài gỗ được phép và không được phép khai thác, sử dụng và thương mại hóa tại quốc gia nhập khẩu.
Các thông tin này cần được cập nhập phổ biến cho các cơ quan quản lý, kiểm soát nhập khẩu cũng như những công ty nhập khẩu và các hộ tại các làng nghề, nơi nguồn gỗ được sử dụng.
Theo ông Võ Đình Tuyên, Vụ Kinh tế ngành - Văn phòng Chính phủ, Hiệp định CPTPP sẽ tạo cơ hội lớn với ngành chế biến xuất khẩu lâm sản Việt Nam. Nếu việc triển khai Hiệp định VPA/FLEGT chậm sẽ không tận dụng được cơ hội này. Do đó, các bộ phải nhanh chóng phổ biến hiệp định này đến doanh nghiệp với các tiêu chí rõ ràng./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp
16:05' - 16/03/2018
Ngày 16/3, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã tổ chức hội thảo quốc gia về dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp.
-
Kinh tế & Xã hội
Đắk Nông: Tình trạng chiếm dụng, xây nhà trái phép trên đất lâm nghiệp chưa được xử lý
08:24' - 19/01/2018
Tình trạng chiếm dụng, xây nhà trái phép trên đất lâm nghiệp tại xã Thuận Hà vẫn chưa được chính quyền địa phương xử lý dứt điểm.
-
Kinh tế & Xã hội
Vượt nhiều chỉ tiêu trong Chiến lược phát triển lâm nghiệp giai đoạn 2006 – 2020
11:19' - 20/11/2017
Sau hơn 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006 – 2020, ngành lâm nghiệp đã đạt được nhiều thành tựu, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, giảm nhẹ thiên tai.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Nhà thầu Thuận An ngừng thi công, chủ đầu tư dự án Tham Lương – Bến Cát yêu cầu báo cáo
21:38' - 18/04/2024
Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An đã ngưng thi công và các nhân sự ban chỉ huy công trường, nhân công... không có mặt trên công trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài cuối: Hài hòa mục tiêu chuyển đổi
09:48' - 18/04/2024
Do nhiều doanh nghiệp hoạt động từ lâu, người lao động cũng ổn định công việc suốt hàng chục năm tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1 nên những khó khăn là không thể tránh khỏi trong quá trình di dời.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Quốc Giỗ, dâng hương các Vua Hùng
09:45' - 18/04/2024
Sáng 18/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính về dự Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng tại Điện Kính Thiên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng ở thành phố Việt Trì.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi công năng khu công nghiệp - Bài 1: Định hướng phát triển xanh
09:40' - 18/04/2024
Việc di dời và chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1 theo đề án mới vừa được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt vào tháng 2/2024 sẽ đẩy mạnh phát triển xanh tại địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Những vấn đề nóng tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường EU
08:53' - 18/04/2024
Trong hai ngày 17-18/4, hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) diễn ra tại thủ đô Brussels của Bỉ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan
08:52' - 18/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan.
-
Kinh tế Việt Nam
Công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II
07:00' - 18/04/2024
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 17/4/2024 công nhận thành phố Sông Công, tỉnh Thái Nguyên là đô thị loại II.
-
Kinh tế Việt Nam
Cao Bằng dùng ngân sách hỗ trợ Lạng Sơn thực hiện dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh
21:43' - 17/04/2024
Tổng mức đầu tư dự án cao tốc đường bộ Đồng Đăng (Lạng Sơn)- Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn I là trên 14.331 tỷ đồng; trong đó, chi phí cho giải phóng mặt bằng và tái định cư trên 9.444 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Tìm cách gỡ vướng mắc dự án khí điện, năng lượng do EVN đầu tư tại Dung Quất
20:45' - 17/04/2024
Ngày 17/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã có buổi làm việc với EVN và đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ vướng mắc liên quan đến dự án do EVN đầu tư trong Khu kinh tế Dung Quất.