Rục rịch lễ tiễn ông Công ông Táo về trời
Đây là một nét đặc sắc trong văn hóa dân gian được lưu truyền từ nhiều đời nay.
Nguồn gốc sự tích ông Công ông Táo
Thần Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam là sự tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Và người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc ông Táo.
Sự tích kể rằng, Thị Nhi có chồng là Trọng Cao. Tuy ăn ở mặn nồng tha thiết với nhau, nhưng mãi không có con. Vì vậy, dần dà Trọng Cao hay kiếm chuyện xô xát dằn vặt vợ. Một hôm, chỉ vì một chuyện nhỏ, Trọng Cao gây thành chuyện lớn, đánh Thị Nhi và đuổi đi.Thị Nhi bỏ nhà, lang thang đến một xứ khác và sau đó gặp Phạm Lang. Phải lòng nhau, hai người kết thành vợ chồng. Phần Trọng Cao, sau khi nguôi giận thì quá ân hận, nhưng vợ đã bỏ đi xa rồi. Day dứt và nhớ quay quắt, Trọng Cao lên đường tìm kiếm vợ.Ngày này qua tháng nọ, tìm mãi, hết gạo hết tiền, Cao phải làm kẻ ăn xin dọc đường. Một hôm, Trọng Cao tình cờ tìm xin ăn đúng nhà của Thị Nhi, trong lúc Phạm Lang đi vắng. Nhi sớm nhận ra người hành khất đúng là người chồng cũ.
Nàng mời vào nhà, nấu cơm mời chồng cũ. Đúng lúc đó, Phạm Lang trở về. Nhi sợ chồng nghi oan, nên giấu Cao dưới đống rạ sau vườn.Chẳng may, đêm ấy, Phạm Lang nổi lửa đốt đống rạ để lấy tro bón ruộng. Thấy lửa cháy, Nhi lao mình vào cứu Cao ra. Thấy Nhi nhảy vào đống lửa, Phạm Lang thương vợ cũng nhảy theo. Cả ba đều chết trong đám lửa.Thượng đế thương tình thấy 3 người sống có nghĩa có tình nên phong cho làm vua bếp hay còn gọi là Định phúc Táo Quân và giao cho người chồng mới là Thổ Công trông coi việc trong bếp, người chồng cũ là Thổ Địa trông coi việc trong nhà, còn người vợ là Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa.Không những định đoạt may, rủi, phúc họa của gia chủ, các vị Táo còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư, giữ bình yên cho mọi người trong nhà.Hằng năm, đúng vào ngày 23 tháng Chạp là ngày Táo Quân lên chầu trời báo cáo tất cả việc làm của con người trong một năm để Thiên đình định đoạt công tội, thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người.Phong tục sắm lễ cúng tiễn ông Công ông Táo
Theo truyền thuyết, hằng năm, Táo Quân được ông Trời phái xuống trần gian theo dõi và ghi chép những việc làm Thiện-Ác của loài người.
Sau đó, cứ vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, Táo Quân lại cưỡi cá chép hóa rồng lên Thiên đình báo cáo tất cả việc làm tốt và chưa tốt của con người trong một năm để Thiên đình định đoạt công tội, thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người.Do đó, trong quan niệm của người Việt, ba vị Thần Táo (hay vua Bếp) định đoạt cát hung, phước đức cho gia đình, phước đức này do việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong nhà.Với mong muốn Thần Bếp sẽ “phù hộ” cho gia đình mình được nhiều may mắn, nên hằng năm cứ đến ngày 23 tháng Chạp, người ta lại làm lễ tiễn đưa Táo Quân chầu trời một cách long trọng.Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo sẽ gồm có ba bộ mã, hai bộ đàn ông tượng trưng cho hai Táo ông và một bộ đàn bà tượng trưng cho Táo bà. Tục lệ khi mua đồ cúng ông Táo, tùy vào năm theo ngũ hành mà chọn màu sắc của áo, mũ, hia tương ứng, ví dụ như năm hành kim dùng màu vàng, hành thủy dùng màu xanh...
Ngoài ra còn có vàng mã khác, hương, hoa, oản, quả, cau, trầu. Một mâm cỗ được chuẩn bị cẩn thận, đầy đủ. Mâm cỗ cúng ông Táo không nhất thiết phải cầu kỳ, nhưng phải đầy đủ món canh, món xào, xôi, giò chả, chè kho, hoa quả, thịt luộc, quả cau, lá trầu, gạo, muối, rượu và 1 lọ hoa nhỏ hay lễ chay (với trầu cau, hoa, quả, giấy vàng, giấy bạc). Những đồ "vàng mã" sẽ được đốt đi sau lễ cúng.Lễ cúng ông Táo thường được tiến hành trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp Âm lịch (có thể cúng vào trưa, tối ngày 22 tháng Chạp hoặc sáng 23 tháng Chạp) bởi dan gian quan niệm sau 12 giờ trưa là ông Táo lên chầu trời nên sẽ không nhận được đồ cúng.Theo truyền thuyết, cá chép là phương tiện duy nhất có thể đưa Táo Quân về trời. Bởi thế, vào ngày này, các gia đình đều cúng cá chép.Các gia đình thường mua 3 con cá chép thả vào chậu nước đặt cạnh mâm cỗ, sau khi làm lễ xong đem ra sông thả, ngụ ý cá sẽ hóa rồng, vượt vũ môn, làm phương tiện cho Táo Quân cưỡi về trời.Ngoài ra, trong tâm thức người Việt, “cá vượt Vũ môn” hay “cá chép hóa rồng” còn mang ý nghĩa của sự thăng hoa, biểu tượng của tinh thần vượt khó, sự kiên trì, bền chí chinh phục tri thức để đi tới thành công, biểu trưng cho nhân cách thanh cao tiềm ẩn hoặc hướng đến một kết quả tốt đẹp.Ngoài cá chép vàng truyền thống, trên thị trường còn có cá chép Nhật vàng, cá chép ngũ sắc... Thậm chí có những nhà ưu tiên chọn cá chép giấy để hóa luôn cùng quần áo và tiền vàng.Lễ cúng ông Táo là một nét văn hóa đẹp, mang nhiều nét tâm linh, hướng tới bình an, không chỉ của người dân Hà Thành, mà còn là của chung người dân trên khắp cả nước. Những năm gần đây, sau rằm tháng chạp người dân đã bắt đầu cúng ông công ông táo về trời mà không cần chờ đến đúng ngày 23 tháng chạp.
Tham khảo bài văn cúng ông Công ông Táo theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tinNam mô a di đà Phật!Nam mô a di đà Phật!Nam mô a di đà Phật!Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phươngCon kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.Tín chủ (chúng) con là: ……………Ngụ tại:…………Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.Nam mô A di đà Phật!Nam mô A di đà Phật!Nam mô A di đà Phật!Tin liên quan
-
Xe & Công nghệ
Những điều chưa biết về món bánh chưng
18:08' - 28/01/2017
Bánh chưng ngày Tết không đơn thuần là một món ăn mà nó đã trở thành văn hóa của người Việt Nam, nó là sự tổng hòa của đất với những gì tinh túy từ thiên nhiên ban tặng con người.
-
Đời sống
Lễ cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà: Những điều cần biết
14:38' - 20/01/2017
Theo quan niệm dân gian, lễ cúng giao thừa được cử hành vào thời khắc kết thúc năm cũ chuyển sang năm mới, cầu mong một năm mới khỏe mạnh, vạn sự may mắn tốt lành.
-
Kinh tế & Xã hội
Độc đáo bánh chưng đen Bảo Lạc
14:28' - 09/02/2016
Ai đã từng thưởng thức món bánh chưng đen ở Bảo Lạc hẳn sẽ không quên được vị thơm của gạo nếp, vị ngọt, béo của thịt lợn vùng cao, vị ngậy bùi của nhân đỗ xanh, vị thơm đặc biệt của cây rừng.
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Taylor Swift "gây sốt" tại thủ đô nước Pháp
08:36'
Ngày 10/5 (theo giờ Việt Nam), nữ ca sĩ Taylor Swift chính thức khởi động chuyến lưu diễn vòng quanh thế giới "The Eras Tour" ở chặng châu Âu, với đêm diễn đầu tiên tại thủ đô Paris của nước Pháp.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 11/5 và ngày tốt tháng 5
05:15'
Xem ngay lịch âm 11/5 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 11/5 và lịch vạn niên tháng 5, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Có thể xuất hiện bão từ mạnh nhất lần đầu tiên trong 20 năm
18:33' - 10/05/2024
Viện Hàn lâm Khoa học LB Nga cho biết sau những vụ nổ năng lượng mạnh trên Mặt Trời, những cơn bão từ ở cấp độ cao nhất sẽ xuất hiện trên Trái Đất lần đầu tiên sau 20 năm.
-
Đời sống
Phát động cuộc thi ý tưởng quy hoạch khu bãi nổi giữa, bãi ven sông Hồng
18:27' - 10/05/2024
Diện tích bãi nổi giữa sông Hồng khoảng 328 ha và bãi ven sông Hồng là một quỹ đất đáng kể nằm trong thiên nhiên, tương phản với không gian sống chật chội của khu vực nội thị.
-
Đời sống
Động đất có độ lớn 3.7 tại Kon Plông, Kon Tum
15:05' - 10/05/2024
Động đất tại huyện Kon Plông xảy ra thường xuyên và liên tục kể từ năm 2021 đến nay. Khu vực này ghi nhận trận động đất có độ lớn cao nhất trong nhiều năm trở lại đây là 4.7 vào chiều 23/8/2022.
-
Đời sống
Độc đáo tour đêm “Ngắm đom đóm và động vật quý hiếm”
12:43' - 10/05/2024
Từ đầu tháng 5/2024, Vườn quốc gia Cúc Phương đã đưa vào hoạt động tour du lịch đêm tham quan bằng xe điện "Ngắm đom đóm và động vật quý hiếm".
-
Đời sống
Dự báo về thời điểm chuyển đổi giữa El Nino và La Nina
08:00' - 10/05/2024
Hình thái thời tiết El Nino có thể sẽ suy yếu vào tháng 6 năm nay, “nhường chỗ” cho cho sự hình thành và phát triển của hiện tượng thời tiết mới là La Nina.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 10/5 và ngày tốt tháng 5
05:15' - 10/05/2024
Xem ngay lịch âm 10/5 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 10/5 và lịch vạn niên tháng 5, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Nhiều người Mỹ nhập viện do tiêm botox giả
11:09' - 09/05/2024
Theo Cơ quan Y tế công cộng bang California, việc tiêm botox giả ở những cơ sở không có giấy phép và không đảm bảo an toàn, dẫn đến nhiều trường hợp phải nhập viện với các phản ứng nghiêm trọng.