Thỏa thuận đường sắt cao tốc Nhật – Thái gặp khó khăn
Một chuyến tàu shinkansen tại ga JR Nagoya Station ở thành phố Nagoya, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Đây là nhận định được đăng trên tạp chí The Diplomat. Tham vọng ngoại giao của Nhật Bản để cạnh tranh với Trung Quốc trong việc duy trì vị thế của họ ở Thái Lan có nguy cơ bị đe dọa sau khi thỏa thuận về dự án đường sắt cao tốc hợp tác giữa chính phủ Nhật Bản và Thái Lan đứng trước bờ vực đổ vỡ.
Tin tức báo chí về việc Nhật Bản từ chối lời kêu gọi đầu tư vào dự án tàu cao tốc của Thái Lan đã trở thành tâm điểm dư luận ở Bangkok, và vượt ra ngoài vấn đề này, nó có thể dẫn đến một quỹ đạo khó lường hơn đối với quan hệ song phương. Tuy nhiên, việc tập trung vào những góc độ đó đã che giấu một vấn đề cơ bản: sự trục trặc này có ý nghĩa gì đối với cả hai bên?
Nhật Bản và Thái Lan từ lâu đã thảo luận về những cơ hội kinh doanh, trong đó Nhật Bản được mời đầu tư dự án đường sắt cao tốc theo kiểu Shinkansen từ thủ đô Bangkok đến thành phố Chiang Mai ở phía Bắc nước này.
Thỏa thuận này được đánh giá là cách tính toán chiến lược của Nhật Bản để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Thái Lan. Đáng chú ý là Trung Quốc cũng đang có kế hoạch tài trợ xây dựng một tuyến đường sắt cao tốc từ Bangkok đến tỉnh Khorat.
Tuy nhiên, cho đến nay, thỏa thuận Trung - Thái vẫn chưa hoàn tất, và điều đó chỉ ra một vấn đề lớn hơn, nghiêm trọng hơn liên quan đến sự tin tưởng của các nhà đầu tư nước ngoài đối với sự ổn định chính trị của Thái Lan.
Ngày 7/2, Bộ trưởng Giao thông Thái Lan Arkhom Termpittayapaisith đã có cuộc họp với Noriyoshi Yamagami - Phó Tổng cục trưởng Cục Đường sắt, Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản.
Tuy nhiên, những thông tin tiết lộ sau cuộc họp cho thấy Nhật Bản không muốn đáp ứng yêu cầu của Thái Lan về việc thành lập một liên doanh. Thay vào đó, Nhật Bản nhất quyết đòi Thái Lan đầu tư toàn bộ dự án, trong khi Nhật Bản sẽ cung cấp các khoản vay với lãi suất thấp để hỗ trợ xây dựng.
Theo quan điểm của Thái Lan, việc đầu tư chung với Nhật Bản là điều tốt hơn vì chính phủ quân sự Thái Lan đã phải đối mặt với những khó khăn về kinh tế kể từ khi họ giành được quyền lực sau đảo chính vào năm 2014.
Ông Arkhom thông báo với các phương tiện truyền thông rằng việc tìm kiếm đầu tư chung của Nhật Bản là một cách để giảm thiểu nợ cho chính phủ Thái Lan. Ước tính chi phí ban đầu của dự án là 13,5 tỷ USD.
Về phần mình, Nhật Bản đã có những lý do riêng để bác bỏ đề xuất đầu tư của Thái Lan. Về mặt kỹ thuật, thiết kế của tàu cao tốc Shinkansen ở Thái Lan có thể sẽ bị thay đổi. Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha đã chỉ thị rằng tốc độ tối đa của tàu phải giảm từ 300 km/giờ xuống còn 180 đến 200 km/giờ, chủ yếu để tiết kiệm chi phí xây dựng.
Trong khi đó, Nhật Bản lập luận rằng sẽ không có hiệu quả về chi phí nếu đầu tư vào hệ thống tàu chậm hơn. Ngoài ra, việc bỏ một số trạm ga tàu có thể làm giảm vốn đầu tư của dự án.
Nhật Bản nhìn nhận các thay đổi này trên phương diện thua lỗ vì không thu hút được những hành khách tiềm năng sống gần những trạm bị hủy. Nói rộng hơn, Nhật Bản có thể nhận thức được rằng những thay đổi này có thể dẫn đến việc tàu Shinkansen của họ bị mất thương hiệu là một trong những tàu hỏa nhanh nhất thế giới.
Một mối quan tâm sâu sắc khác là tình hình chính trị bất ổn đang diễn ra ở Thái Lan. Nhật Bản đã theo dõi chặt chẽ cuộc khủng hoảng chính trị Thái Lan và đôi khi khai thác nó vì những lợi ích riêng của họ.
Điển hình như việc Nhật Bản đã để ngỏ kênh liên lạc với chính quyền quân sự Thái Lan nhằm duy trì ảnh hưởng của họ, một phần để đối trọng lại sức ảnh hưởng ngày càng gia tăng mà Trung Quốc đang cố gắng tạo dựng ở Thái Lan.
Tuy nhiên, trong những tháng qua, "nhiệt độ" chính trị ở Thái Lan đã tăng lên. Chính phủ đã lần thứ tư hủy bỏ cuộc tổng tuyển cử, gây lo lắng cho các nhà đầu tư nước ngoài, kể cả Nhật Bản, về tình hình chính trị bất ổn. Việc trì hoãn cuộc bầu cử đã thúc đẩy các nhà hoạt động vì dân chủ chống lại sự trì hoãn này.
Vài năm trở lại đây, cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản đã bắt đầu lo lắng về những bất trắc chính trị ở Thái Lan, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển đổi vương vị. Cái gọi là mô hình Thailand + 1 đã được khởi xướng để tạo ra sự lựa chọn thay thế cho đầu tư của Nhật Bản để tránh phải phụ thuộc duy nhất vào thị trường Thái Lan. Hiện nay, Nhật Bản vẫn đang thực hiện mô hình này bằng cách tìm kiếm các địa điểm đầu tư thay thế trong khu vực.
Chính trị đã làm phức tạp hóa dự án đường sắt này quá lâu, và có thể sẽ tiếp tục như vậy. Việc quản lý kém ngân sách quốc gia ở Thái Lan giữa những thực tế chính trị này cũng đã đặt việc xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên xuống vị trí thấp hơn trong danh sách ưu tiên. Trong bối cảnh rộng hơn này, việc Nhật Bản rút khỏi dự án có thể được coi là một quyết định hợp lý./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan ngăn chặn việc lợi dụng tiền kỹ thuật số để rửa tiền và gian lận
11:07' - 14/03/2018
Trong phiên họp ngày 13/3, nội các Thái Lan đã nhất trí việc soạn thảo một đạo luật quản lý các giao dịch bằng tiền kỹ thuật số và đánh thuế thị trường tài chính mới mẻ này.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan và Nhật Bản ký thỏa thuận sử dụng tiền tệ
12:21' - 10/03/2018
Ngày 9/3, Bộ Tài chính Thái Lan và Bộ Tài chính Nhật Bản đã ký bản ghi nhớ hợp tác nhằm thúc đẩy việc sử dụng đồng nội tệ trong giao dịch thương mại và đầu tư ở hai nước.
-
Kinh tế Thế giới
Đức khánh thành tuyến đường sắt cao tốc mới nối Berlin và Munich
19:25' - 09/12/2017
Hãng đường sắt quốc gia Đức, Deutsche Bahn, đã khánh thành tuyến đường sắt cao tốc mới nối thủ đô Berlin và thành phố Munich, thủ phủ bang Bayern ở miền Nam.
-
Kinh tế Thế giới
Khánh thành tuyến cao tốc tới Bắc Cực
10:29' - 16/11/2017
Ngày 15/11, tuyến đường cao tốc đầu tiên từ Canada tới Bắc Cực chính thức đi vào hoạt động, qua đó khuyến khích phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực lạnh giá này.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc muốn tham gia dự án đường sắt cao tốc Singapore - Malaysia
09:38' - 20/09/2017
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường mong muốn Singapore hỗ trợ các doanh nghiệp Trung Quốc tham gia dự án đường sắt cao tốc Singapore - Malaysia.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56' - 26/04/2024
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18' - 26/04/2024
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44' - 26/04/2024
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30' - 26/04/2024
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.