Theo giới quan sát, tốc độ tăng trưởng nhu cầu hàng không mạnh mẽ của Trung Quốc đã giúp thúc đẩy sự bùng nổ của ngành hàng không toàn cầu trong suốt thập kỷ qua.
Nhưng việc quốc gia này hạn chế người dân di chuyển bởi dịch viêm phổi cấp do chủng virus corona mới gây ra có thể tác động mạnh tới đà tăng trưởng của ngành công nghiệp này hơn bao giờ hết.
*Nhanh chóng điều chỉnh hoạt động vì dịch bệnh
Tính đến hiện tại, đã có khoảng 16 hãng hàng không tạm ngừng hoặc hạn chế các tuyến bay tới Trung Quốc. Trong số này hầu hết là các hãng hàng không châu Âu và Mỹ, bên cạnh một số hãng hàng không châu Á. Một số cái tên nổi bật bao gồm United Airlines (Mỹ), American Airlines (Mỹ), Air Canada (Canada), Cathay Pacific (Hong Kong, Trung Quốc), Lufthansa (Đức) và Finnair (Phần Lan).
Phần lớn những hãng này đều ngừng hoặc hủy hoàn toàn các chuyến bay đến Trung Quốc cho tới khi virus corona gây dịch viêm phổi cấp được kiểm soát. Một số hãng hàng không thậm chí đã hủy các chuyến bay cho đến cuối tháng Ba.
Bắc Kinh và Thượng Hải là một trong những thành phố bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Một số hãng hàng không cũng cắt dịch vụ bay tới Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc).
Thông tin về dịch bệnh tại Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh lợi nhuận tại nhiều hãng hàng không vẫn còn khá thấp, tăng trưởng kinh tế toàn cầu mong manh do tác động từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.
Cũng có những lo ngại rằng sự trở lại bầu trời của máy bay Boeing 737 MAX (dự kiến vào giữa năm nay) có thể dẫn đến tình trạng dư thừa công suất và đẩy giá vé xuống.
Nhưng hơn hết, Trung Quốc là thị trường du lịch quốc tế lớn nhất thế giới và là thị trường hàng không nội địa lớn thứ hai toàn cầu.
Theo các nhà phân tích, virus này dường như là mối đe dọa dịch tễ lớn nhất đối với ngành hàng không kể từ khi dịch SARS bùng phát hồi năm 2002-2003.
Vào lúc cao điểm dịch hồi tháng 4/2003, SARS đã khiến nhu cầu về dịch vụ di chuyển đường không của các hành khách châu Á giảm tới 45%.
*10 năm “thăng hoa” của ngành hàng không sắp tới hồi kết?
Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cho biết ngành công nghiệp hàng không toàn cầu đã làm ăn có lãi trong suốt 10 năm qua.
So với hồi năm 2003 IATA nhận định các hãng hàng không đang có "thể trạng" tài chính mạnh hơn, nhưng họ cũng phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc.
Quốc gia này chiếm khoảng 25% doanh số toàn cầu của các nhà sản xuất máy bay Airbus và Boeing. Số liệu của IATA cho biết so với một thập kỷ trước, mỗi năm đã có thêm khoảng 450 triệu lượt hành khách bay đến, từ và trong nội địa Trung Quốc.
Điều này đồng nghĩa nếu dịch bệnh lan rộng và kéo dài, các hãng hàng không quốc tế lẫn nội địa Trung Quốc đều sẽ chịu thiệt hại khá lớn.
Đối với các hãng hàng không Trung Quốc, tác động của dịch viêm phổi cấp do virus corona mới đã nhanh chóng hiện hữu. Vào ngày thứ Tư (29/1), số liệu của FlightRadar24 cho thấy 23% chuyến bay từ sân bay quốc tế Hồng Kiều Thượng Hải đã bị hủy, cao hơn so với mức 8% tại sân bay quốc tế Phố Đông Thượng Hải.
Tính chung, gần 9% các chuyến bay nội địa và quốc tế của Trung Quốc đã không được cất cánh như dự kiến từ ngày 23 – 27/1, theo công ty theo dõi dữ liệu hàng không Cirium. Ngoài Vũ Hán, các sân bay bị ảnh hưởng nặng nhất là Bắc Kinh, Quảng Châu và Thượng Hải .
Ông Mike Boyd, người đứng đầu công ty tư vấn hàng không Boyd Group International có trụ sở tại Mỹ, cho biết ông từng dự báo lưu lượng qua sân bay ở Trung Quốc sẽ tăng 8,1% trong năm 2020. Nhưng ông đã điều chỉnh con số trên xuống còn một nửa.
Các hãng hàng không của Mỹ và châu Âu có mức độ tiếp xúc tương đối ít hơn so với các hãng đối thủ châu Á. Theo các nhà phân tích tại Cowen, một ngân hàng đầu tư độc lập, doanh thu từ những chuyến bay đến Trung Quốc chỉ chiếm từ 2-6% tổng doanh thu ước tính tại các hãng hàng không Mỹ như United Airlines, Delta Air Lines Inc và American Airlines Group, mặc dù các hãng vẫn lo ngại virus corona sẽ không được kiểm soát tại Trung Quốc.
Còn đối với những hãng hàng không châu Âu, Lufthansa của Đức và liên doanh Air France-KLM của Pháp với Hà Lan dự kiến sẽ chịu thiệt hại lớn nhất từ sự sụt giảm các chuyến bay tới Trung Quốc.
Dữ liệu của ngân hàng đầu tư UBS cho thấy 7% công suất bay của cả hai hãng hàng không trên đều phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc so với mức 3% của IAG – công ty mẹ của British Airways.
Song Cơ quan xếp hạng S&P Global cho biết ngành hàng không đã chứng minh khả năng phục hồi trước những "cú sốc" trong quá khứ.
Tuy nhiên, tác động đối với các hãng hàng không và các nhà khai thác hàng không khác tại châu Á-Thái Bình Dương sẽ phụ thuộc vào quy mô và mức độ lây lan của virus corona bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc.
IATA cũng nhấn mạnh rằng trong lịch sử, hoạt động vận tải hàng không đã trở lại bình thường sau những giai đoạn lo ngại về vấn đề dịch bệnh. Trong trường hợp xảy ra Hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS) hồi năm 2003, ngành hàng không thế giới chỉ mất chín tháng để phục hồi./.