AI - động lực then chốt định hình giai đoạn mới của thương mại điện tử 

Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương. Ảnh: Hà Trần

Trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển như vũ bão, thương mại điện tử đã trở thành trụ cột tăng trưởng mới, tuy nhiên, để thực sự kiến tạo một thế hệ tăng trưởng vượt trội, chúng ta không thể không nhắc đến vai trò của Trí tuệ Nhân tạo (AI) và Dữ liệu lớn (Big Data).

Tại hội nghị ứng dụng công nghệ phát triển cơ sở dữ liệu thương mại số với chủ đề “AI Commerce - Kiến tạo thế hệ tăng trưởng mới” trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - năm 2025, phóng viên TTXVN ghi nhận ý kiến của các chuyên gia cho rằng đây là dịp thúc đẩy nhận thức, ứng dụng các giải pháp và xu hướng mới trong thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ để phát triển cơ sở dữ liệu thương mại số cho doanh nghiệp Việt Nam.

* Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương: Thương mại điện tử đang trở thành trụ cột của nền kinh tế số toàn cầu với quy mô doanh thu bán lẻ trực tuyến dự kiến đạt 6,86 nghìn tỷ USD vào năm 2025, tăng 8,3% so với năm trước. Việt Nam nằm trong nhóm thị trường tăng trưởng nhanh nhất khu vực, với doanh số 9 tháng đầu năm 2025 vượt 300.000 tỷ đồng, 566.000 gian hàng có đơn phát sinh và mức chi tiêu trung bình đạt 400 USD/người.

Do vậy, AI không chỉ là một công cụ công nghệ; nó là chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu khổng lồ thành lợi thế cạnh tranh, là chìa khóa để đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong kỷ nguyên số.

*Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số: Thương mại điện tử Việt Nam đang bước vào giai đoạn “vàng” khi hạ tầng, hành vi tiêu dùng và khung pháp lý đều đã sẵn sàng. “Mobile commerce” là xu hướng thương mại điện nay, với Shopee, TikTok Shop và Lazada đều tập trung vào nền tảng di động, kết hợp “shoppertainment” - mô hình giao thoa giữa giải trí và mua sắm.

AI được xem là động lực then chốt định hình giai đoạn mới của thương mại điện tử. Công nghệ này không chỉ thay đổi hành vi tiêu dùng mà còn tái cấu trúc toàn bộ chuỗi giá trị, từ bán hàng, thanh toán đến chăm sóc khách hàng.

Livestream, video shopping, AR/VR shopping hay gamification đang tạo ra trải nghiệm mua sắm sinh động, cá nhân hóa. Hiện hơn 60% doanh nghiệp Việt đã ứng dụng AI trong chăm sóc khách hàng, tối ưu marketing, gợi ý sản phẩm và tự động hóa vận hành mở ra thế hệ tăng trưởng mới của thương mại điện tử Việt Nam trong kỷ nguyên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

Sự bùng nổ của thương mại điện tử tại Việt Nam đang tạo ra nhu cầu mạnh mẽ về khai thác và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) phục vụ hoạt động kinh doanh.

Người tiêu dùng giao dịch trên sàn thương mại điện tử. Ảnh minh họa: TTXVN

*Ông Nguyễn Phi Nghị, Giám đốc Khối kinh doanh Công ty Cổ phần MISA: Công ty Cổ phần MISA đang triển khai AI Sales Agent, tức là “nhân viên kinh doanh không ngủ”, có khả năng phục vụ khách hàng 24/7 nhờ kết hợp công nghệ AI Agent và Digital Twin (bản sao số). AI Sales Agent có thể đảm nhận toàn bộ quy trình bán hàng, từ thu thập dữ liệu khách hàng, tư vấn sản phẩm, tạo đơn, gửi hóa đơn đến kết nối vận chuyển.

Khi được “huấn luyện” từ kinh nghiệm của nhân viên giỏi, AI sẽ học hỏi, chuẩn hóa tri thức và duy trì năng lực bán hàng lâu dài cho doanh nghiệp. Mô hình này giúp các doanh nghiệp mở rộng quy mô bán hàng mà không cần tăng nhân sự, đồng thời nâng cao năng suất và tiết kiệm chi phí tuyển dụng.

MISA đã thử nghiệm giải pháp tại doanh nghiệp Non Food, kết quả cho thấy AI thực hiện hơn 3.000 cuộc hội thoại, tư vấn thành công 1.000 đơn hàng, giúp năng suất bán hàng tăng gấp 3 lần và tự động hóa 76% quy trình. 

AI không thay thế con người, mà tăng cường sức mạnh cho con người, để họ sáng tạo và tương tác chuyên sâu hơn với khách hàng. Vai trò của AI trong việc biến mọi cá nhân và doanh nghiệp thành những “nhà máy nội dung” có thể vận hành toàn cầu, 

*Bà Trương Thị Minh Nguyệt (ACCESSTRADE Việt Nam): AI ngày nay không chỉ tạo ra “nhân viên ảo” hoạt động 24/7 mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô sáng tạo với tốc độ vượt trội. AI không còn là câu chuyện công nghệ, mà đã thực sự tạo ra tiền và thay đổi cách chúng ta kinh doanh. 

Nhiều người bị lừa đảo bởi nội dung giả mạo do AI tạo ra, và cho rằng cách duy nhất để tự bảo vệ là “phải làm chủ công nghệ AI, hiểu và sử dụng nó giỏi hơn những kẻ xấu”. Với mô hình AI Content Factory, ACCESSTRADE và công ty thành viên ATech Việt Nam đang xây dựng hệ thống cho phép người dùng sáng tạo video, hình ảnh, âm thanh chỉ bằng AI giúp tăng năng suất gấp hàng trăm lần so với con người.

Trong thử nghiệm, 20 người dùng (chủ yếu là sinh viên và mẹ bỉm) đã tạo ra 25 video và thu về 437.000 đồng chỉ trong 45 phút. Một người sáng tạo thông thường chỉ làm được 1 video mỗi ngày, còn với AI, họ có thể sản xuất 30 video và vận hành song song 30 kênh khác nhau.

Hướng tới tương lai, ACCESSTRADE đặt mục tiêu xây dựng “Global AI Content Factory” tại Việt Nam, biến AI thành công cụ giúp người Việt vừa sáng tạo nội dung, vừa tự bảo vệ mình trong kỷ nguyên số. 

Dự án Next DNA AI của Tập đoàn MediaSoft đang triển khai là 1 dự ángiúp doanh nghiệp Việt, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, dễ dàng ứng dụng AI vào quy trình vận hành, từ chăm sóc khách hàng, quản lý dữ liệu đến bán hàng tự động.

Giải pháp Next DNA AI được thiết kế như một “AI Chatbot trung tâm”, tích hợp với các nền tảng phổ biến như Zalo, website, sàn thương mại điện tử, giúp doanh nghiệp tập hợp dữ liệu phân tán, xây dựng quy trình tự động và cá nhân hóa chăm sóc khách hàng. Với 77 triệu người dùng Zalo, đây được xem là hệ sinh thái quan trọng để doanh nghiệp Việt triển khai tương tác và bán hàng thông minh.

*Ông Nguyễn Trung Thành, Giám đốc Phát triển giải pháp, NextGenAI (Tập đoàn MediaSoft): AI không thay thế con người ngay, mà hỗ trợ xử lý các tác vụ lặp lại như tư vấn, phản hồi tin nhắn, quảng cáo hay chăm sóc khách hàng ban đầu. Con người sẽ tập trung vào sáng tạo và chốt đơn hàng.  Mục tiêu của Next DNA AI là giúp doanh nghiệp ứng dụng AI từng bước, bắt đầu từ quy trình nhỏ nhất, đo hiệu quả và mở rộng dần, hướng đến mô hình AI Commerce linh hoạt, “may đo” theo đặc thù từng đơn vị. 

Với mô hình F2C - nền tảng thương mại điện tử thuần Việt đầu tiên tại châu Á ứng dụng AI vào toàn bộ chuỗi bán hàng trực tiếp từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, không qua trung gian. Ra mắt ngày 1/12 năm ngoái, F2C đã hợp tác với Trung tâm Xúc tiến Thương mại Quốc gia, VietBank, Vietcombank và nhiều doanh nghiệp logistics lớn để hình thành hệ sinh thái thương mại số toàn diện.

Với mô hình B2C trực tiếp, F2C cho phép người tiêu dùng mua hàng chính hãng với chi phí thấp hơn 30 - 40% so với các sàn thương mại điện tử thông thường, chỉ cần trả phí sử dụng 20.000 đồng/tháng.