Bài học từ sự sụp đổ của một doanh nghiệp biểu tượng ngành nhựa

Sự khó khăn của doanh nghiệp này cũng là “bài học” của nhiều doanh nghiệp sản xuất hiện nay.

* Nhựa Rạng Đông ngừng hoạt động

Công ty cổ phần Rạng Đông Holding (HOSE: RDP) vừa có văn bản gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.Hồ Chí Minh (HOSE) giải trình về việc chậm nộp báo cáo quản trị công ty năm 2024 và báo cáo tài chính quý IV/2024.

Theo RDP, từ nửa cuối năm 2024 đến nay, tình hình tài chính của Rạng Đông Holding gặp nhiều khó khăn dẫn đến việc bị nhảy nhóm nợ xấu trên hệ thống tín dụng quốc gia. Kéo theo đó là sự khó khăn trong hoạt động của các công ty con/công ty thành viên.

Hiện nay, các công ty con/công ty thành viên và Công ty mẹ (RDP) đều đang tạm ngừng hoạt động, nhân sự đa số đã nghỉ việc, dẫn đến không cung cấp được số liệu để tổng hợp và lập báo cáo tài chính, báo cáo tình hình quản trị công ty đúng thời hạn theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, công ty kiểm toán đã ký hợp đồng thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính năm 2024 (Công ty TNHH Kiểm toán Nhân Tâm Việt) đã chính thức thông báo thanh lý hợp đồng dịch vụ kiểm toán và không thực hiện tiếp tục kiểm toán báo cáo tài chính năm 2024 đối với RDP.

Ngày 24/02/2025, RDP đã nhận được đơn từ nhiệm của tất cả 5 thành viên Hội đồng quản trị. Kế toán trưởng mới tiếp nhận từ tháng 12/2024 cũng đang gặp nhiều khó khăn trong vấn đề theo dõi, tổng hợp số liệu tài chính của công ty.

Từ các nguyên nhân trên, RDP cho biết việc khắc phục chậm công bố thông tin các báo cáo theo quy định là bất khả thi.

Rạng Đông Holding có trụ sở chính tại Quận 11, Tp. Hồ Chí Minh, là một trong các doanh nghiệp nhựa đầu tiên cũng là hàng đầu trong ngành sản xuất nhựa Việt Nam, với sản phẩm “Phích nước Rạng Đông” từng nổi tiếng khắp mọi miền đất nước một thời.

Công ty này được thành lập từ những năm 1960 và được cổ phần hóa từ năm 2005. Đến ngày 22/09/2009, Rạng Đông Holding chính thức niêm yết cổ phiếu RDP trên sàn HOSE.

Sự “trượt dài” của Rạng Đông khởi nguồn từ vụ thua kiện Sojitz Planet Corporation (thuộc Tập đoàn Sojitz - Nhật Bản) - cổ đông chiến lược của RDP từ năm 2017. Sojitz ký hợp đồng mua 5 triệu cổ phần thông thường tại Công ty Nhựa Rạng Đông Long An từ RDP với giá mua hơn 174 tỷ đồng.

Tuy nhiên, sau đó hai bên xảy ra tranh chấp. Đến năm 2023, RDP thua kiện và phải trả cho đối tác này khoảng 178 tỷ đồng, chưa gồm lãi suất. Hoạt động của công ty sau đó liên tiếp gặp nhiều khó khăn.

Trên sàn chứng khoán, cổ phiếu RDP bị đình chỉ giao dịch từ ngày 28/11/2024, sau khi bị hạn chế giao dịch từ 24/10/2024, do vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin. Nếu tiếp tục vi phạm, RDP có thể bị hủy niêm yết. Ở phiên giao dịch gần nhất (28/11/2024), thị giá RDP chỉ 1.310 đồng/cổ phiếu, vốn hóa còn 64 tỷ đồng.

Cuối tháng 1/2025, RDP nhận thông báo từ Tòa án Nhân dân Tp.Hồ Chí Minh về việc thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản từ công ty con Rạng Đông Films (RDP sở hữu 97,7%). Nguyên nhân là RDP mất khả năng thanh toán. Tòa án yêu cầu công ty giải trình nguyên nhân, kê khai tài sản, danh sách chủ nợ và người mắc nợ.

* Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh

Sự khó khăn của Rạng Đông Holding từng là một doanh nghiệp đầu ngành, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể do chiến lược, quản trị kém hiệu quả; sự dàn trải trong hoạt động đầu tư sản xuất; vay nợ lớn; khó khăn thị trường… Tuy nhiên, đây cũng là lời “cảnh tỉnh” cho các doanh nghiệp hiện nay trong bối cảnh thị trường có nhiều khó khăn thách thức.

Ở góc độ quản lý nhà nước, việc có nhiều doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động, giải thể cũng đang là “trăn trở” của lãnh đạo Tp. Hồ Chí Minh. Ngay tại phiên điều hành hội nghị kinh tế xã hội đầu tiên sau khi nhậm chức, ông Nguyễn Văn Được, Tân Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh cũng đã nêu lên một số thách thức của kinh tế thành phố liên quan đến môi trường kinh doanh đầu tư hiện nay, nhất là tình trạng có nhiều doanh nghiệp dời khỏi thị trường.

Theo ông Nguyễn Văn Được, Tp. Hồ Chí Minh thời gian qua vẫn phát triển toàn diện và là cực tăng trưởng của cả nước. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số khó khăn liên quan đến môi trường đầu tư cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới để thành phố có thể đạt tăng trưởng cao.

“Tỷ lệ doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường có dấu hiệu tăng lên trong 2 tháng đầu năm, đây là dấu hiệu rất đáng lo. Chúng ta cần phải suy nghĩ về môi trường đầu tư. Ngoài yếu tố khách quan như khó khăn về kinh tế thế giới và trong nước, thì nguyên nhân chủ quan là gì? Nền hành chính như thế nào, môi trường đầu tư có khó khăn ra sao mà để nhà đầu tư phải dừng dự án, rút đi”, Tân Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh nêu vấn đề.

Theo báo cáo của UBND Tp. Hồ Chí Minh, môi trường kinh doanh trên địa bàn chưa có chuyển biến tích cực khi số doanh nghiệp tham gia vào thị trường giảm và số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lại gia tăng đáng kể so với cùng kỳ.

Cụ thể, từ ngày 01/01/2025 đến ngày 20/02/2025, số doanh nghiệp thành lập mới trên địa bàn là 3.921 doanh nghiệp, với số vốn đăng ký mới là 29.596 tỷ đồng, giảm 37,6% về số lượng, giảm gần 47,9% về vốn đăng ký so với cùng kỳ.

Đáng chú ý, có 596 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 4,2% so với cùng kỳ; đồng thời có 15.870 doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động, tăng 12,3% so với cùng kỳ; 5.446 doanh nghiệp hoạt động trở lại, tăng 25,3% so với cùng kỳ.

Dẫn khảo sát gần đây của HUBA với các doanh nghiệp trên địa bàn, ông Nguyễn Phước Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Tp. Hồ Chí Minh (HUBA) cũng cho biết, có tới 75% doanh nghiệp chưa giải phóng triệt để được hàng tồn kho; 67% doanh nghiệp bị nợ đọng dây dưa khó đòi; có 21% số doanh nghiệp buộc phải lên kế hoạch giảm lao động và có tới 50% số doanh nghiệp đề nghị hỗ trợ vốn tín dụng, giảm lãi suất.

Điều này cho thấy nội tại các doanh nghiệp Tp. Hồ Chí Minh vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Năm nay, Tp. Hồ Chí Minh đặt mục tiêu tăng trưởng từ 10% trở lên. Đây được xem là thách thức rất lớn trong bối cảnh nền kinh tế và nội tại cộng đồng doanh nghiệp còn nhiều khó khăn.

Do đó, bên cạnh sự “vươn mình” của chính cộng đồng doanh nghiệp, thì các doanh nghiệp cũng đang cần sự hỗ trợ nhiều hơn từ phía cơ quan quản lý trong việc khơi thông thị trường, dòng vốn, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi hơn, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững trong thời gian tới.