Bên lề Quốc hội: Chất vấn sát, giải đáp nhiều vấn đề thực tiễn

Sau 2,5 ngày thực hiện chất vấn 4 nhóm vấn đề, sáng 6/6, Quốc hội họp phiên cuối cùng và bế mạc Phiên họp Chất vấn và trả lời chất vấn của Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XV. Chia sẻ bên lề Quốc hội với phóng viên TTXVN, các đại biểu đều cho rằng, phiên chất vấn đã thành công. Các Bộ trưởng, trưởng ngành đã thẳng thắn, nắm chắc và trả lời trúng vấn đề.

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai ): Tinh thần trách nhiệm rất cao

Có thể thấy rằng, khối lượng, nội dung của phiên chất vấn gửi đến Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã thành công. Thành công ở những khía cạnh cần nhấn mạnh, đó là phiên chất vấn ở kỳ họp này có rất nhiều Bộ trưởng, trưởng ngành lần đầu tiên tham gia trả lời chất vấn.

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) trả lời phóng viên bên hành lang Quốc hội. Ảnh: Văn Giáp/BNEWS/TTXVN

Thực tế cho thấy, tinh thần trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội rất cao. Phiên chất vấn nào cũng dư ra vài chục đại biểu có nhu cầu đặt câu hỏi. Riêng với phiên trả  lời chất vấn của Tổng Kiểm toán Nhà nước, có nhiều ý kiến chất vấn, mặc dù đây là lĩnh vực rất sâu, đòi hỏi kiến thức về tài chính, chuyên môn rất sâu. Đây là lĩnh vực mà không phải ai cũng có thể hiểu sâu để hỏi được.

Một thành công nữa là phần trả lời của các Bộ trưởng, trưởng ngành tuy là có nội dung còn phải tranh luận, làm rõ nhưng cơ bản đã rất thẳng thắn.

Ví dụ như phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ trưởng có những giải pháp cụ thể. Điều mà đại biểu chúng tôi quan tâm trong các phiên chất vấn đó là ngoài việc đưa thông tin, bình luận, điều quan trọng là cái giải pháp phía sau những câu hỏi đó là gì.

Tôi thấy có những giải pháp cụ thể, kể cả giải pháp về thể chế, giải pháp trong điều hành và trong phần kết luận của chung Quốc hội đã rất rõ.

Những lĩnh vực như của Bộ Tài nguyên và Môi trường liên quan trực tiếp đến đối với xã hội, người dân đang rất “nóng” hiện nay. Ví dụ như vấn đề hạn mặn, an ninh nguồn nước, vấn đề môi trường, tôi cho rằng những giải pháp Bộ trưởng đưa ra có tính khả thi. Tất nhiên, cũng phải đợi thời gian mới kiểm chứng được.

Một điểm nữa đó là Chủ tịch Quốc hội mới nhậm chức một thời gian rất ngắn, nhưng đã rất linh hoạt, “mềm mại” để cho người trả lời chất vấn cũng như người chất vấn có sự tự tin, có không gian thể hiện nội dung muốn truyền tải. Tôi đánh giá rất cao khả năng điều hành của chủ tọa.

Đáng chú ý là trách nhiệm cao của các đại biểu đặt câu hỏi. Tôi thấy rằng các đại biểu đặt câu hỏi không chỉ để hỏi thông tin một cách thuần túy. Nhiều câu đã gợi ra giải pháp, đây là điều chúng tôi rất quan tâm.

Sáng hôm nay, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thay mặt Chính phủ làm rõ các vấn đề có liên quan đến công tác điều hành của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Tôi nhận thấy sự chủ động, linh hoạt ở Phó Thủ tướng.

Thực tế tôi đã từng làm giám sát ở Quốc hội và nhận thấy rằng, có lẽ chúng ta phải làm rõ hơn việc hướng dẫn đối với đại biểu khi đặt câu hỏi với Phó Thủ tướng những phiên như thế này.

Chúng ta phải nhận thức rằng, Phó Thủ tướng sẽ báo cáo, làm rõ, đi sâu thêm những vấn đề mang tính vĩ mô liên quan đến những lĩnh vực đã được chất vấn của các phiên hai ngày trước đó.

Ví dụ như những câu hỏi liên quan đến vấn đề văn hóa, tài nguyên và môi trường, vấn đề công thương ở tầm vĩ mô, cao hơn để Phó Thủ tướng trên cơ sở là ở tầm cao hơn, tầm của Chính phủ xử lý những vấn đề chưa thỏa mãn được đại biểu.

Hôm nay, một số đại biểu đặt câu hỏi không hẳn liên quan đến những nội dung chất vấn của hai ngày trước, nhưng Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã xử lý rất linh hoạt. Bởi Phó Thủ tướng rất dày dặn trong công tác quản lý, khả năng nắm bắt điều hành vĩ mô rất tổng thể.

Điều quan trọng là trong chất vấn và trả lời chất vấn đó là những lời hứa, những cam kết phải đi vào thực tiễn. Chúng tôi mong chờ rằng trên cơ sở chất vấn sẽ đưa ra được nghị quyết.

Cùng với trách nhiệm, thể hiện bằng quyết tâm chính trị, các ngành, lĩnh vực, nhất là những ngành, lĩnh vực được quan tâm như tài nguyên hay công thương, lĩnh vực văn hóa, những cam kết của các Tư lệnh ngành phải được đi vào thực tế một cách nhanh nhất.

Các đại biểu rất mong muốn những chuyển biến mạnh mẽ hơn trong thực tiễn. Với khả năng điều hành của các Bộ trưởng, tôi hy vọng sẽ có những chuyển biến trong thời gian tới.

Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn Tp. Hồ Chí Minh): Trả lời khái quát, đúng trọng tâm

Sau 2,5 ngày chất vấn và trả lời chất vấn có thể nói rằng, 4 lĩnh vực được chọn trong kỳ chất vấn lần này là những vấn đề bức xúc của xã hội, đang được dư luận quan tâm. Do đó, các câu hỏi đại biểu đặt ra cho 4 Bộ trưởng trong các phiên chất vấn lần này rất sát thực tế, có tác dụng tích cực đối với xã hội. Ví dụ như vấn đề giá vàng, giá vé máy bay đã giảm. Những vấn đề được chọn để chất vấn còn là để cho các Bộ trưởng nhớ nhiệm vụ của mình.

Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn Tp. Hồ Chí Minh) Ảnh: Thu Hằng/BNEWS/TTXVN

Lần này các Bộ trưởng đã có thể đánh giá khái quát, có những câu trả lời đi đúng trọng tâm theo mong muốn của đại biểu, làm rõ các vấn đề. Những câu hỏi như một lần nữa nhắc để các Bộ trưởng nhớ trong thực thi chức trách, nhiệm vụ của mình.

Tuy nhiên, tôi vẫn đánh giá là có một số nội dung còn mang tính chất chung chung. Đại biểu đặt câu hỏi và Bộ trưởng trả lời đều chung chung, chưa đi đến cùng của một vấn đề.

Ví dụ như vấn đề sử dụng cát biển thay thế cát sông trong xây dựng các dự án quan trọng của quốc gia. Đây là một trong nhiều giải pháp để có được nguyên vật liệu thay thế, đảm bảo tiến độ cho những dự án, phục vụ cho đời sống của nhân dân. Nhưng chúng ta cũng không thể đánh cược với với môi trường. Bởi vì có những tác hại, có thể trước mắt không thấy, nhưng về tương lai là rất nguy hiểm.

Như hiện nay, nhiễm mặn và tình trạng xói lở ở Đồng bằng sông Cửu Long đang ở mức báo động. Việc khai thác cát biển để thay thế các sông và đưa cát biển vào xây dựng các công trình, trong khi những công trình này nằm sâu trong các đồng lúa, do đó, việc bị nhiễm mặn trong tương lai là không thể tránh khỏi.

Mặc dù các nghiên cứu và một đề án mà Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thành về  vấn đề có cát biển sạch trong việc xây dựng các công trình. Tuy nhiên, những nghiên cứu và dự án này chưa cho thấy kết quả để có thể ổn định môi trường trong tương lai. Tôi cũng rất mong rằng chúng ta sẽ đi từng bước để đảm bảo tiến độ của các công trình, nhưng không làm ảnh hưởng đến môi trường trong tương lai.

Trong các phiên chất vấn, Bộ trưởng đã trả lời được thẳng vào vấn đề. Với thời lượng rất ngắn, các vấn đề mà đại biểu đặt ra như là lời nhắc lại về chức trách, nhiệm vụ, về những vấn đề thực tiễn đang xảy ra để các Bộ trưởng tiếp tục trong thực thi chức trách, nhiệm vụ của mình.

Hy vọng rằng những lời nhắc nhở đó của cử tri, đại biểu sẽ thúc đẩy nhanh hơn trách nhiệm, nhiệm vụ của Bộ trưởng sẽ thực hiện trong thời gian tới.

Chúng ta chỉ có hai 2,5 ngày để chất vấn và trả lời chất vấn trên 4 lĩnh vực. Tuy nhiên không phải là lĩnh vực toàn diện của của từng Bộ trưởng.

Ví dụ như trong chức trách, nhiệm vụ của Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ gom vào 3 vấn đề chính. Qua đó, các Bộ trưởng đi được vấn đề sâu hơn, chi tiết hơn và đại biểu cũng xoáy sâu vào những vấn đề đó. Còn nếu chất vấn và trả lời chất vấn rộng hơn sẽ không đủ lượng thời gian để giải quyết.

Chủ trì hội nghị cũng rất linh hoạt để các Bộ trưởng có thể trả lời và tiếp thu những ý kiến của đại biểu. Những vấn đề mà đại biểu đưa ra có thể là vượt ngoài phạm vi chủ tọa yêu cầu, chủ tọa điều hành đã yêu cầu Bộ trưởng sẽ trả lời bằng văn bản để không làm mất thời gian của các đại biểu khác.

Tôi thấy rằng cách này cũng rất hay, giúp cho câu hỏi và trả lời đều tập trung, sát vấn đề. Qua đó, chúng ta giải mã được rất nhiều những vấn đề xảy ra trong thực tiễn.