Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Chủ động nắm bắt cơ hội trong bối cảnh mới

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: Đào Thanh Tùng - PV TTXVN tại Tokyo

Bên thềm năm mới 2022, chia sẻ với phóng viên TTXVN, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định: Trong bối dịch bệnh vẫn còn diễn biến khó lường nên khó khăn vẫn đang hiện hữu.

Chính vì vậy, doanh nghiệp với vai trò là động lực cho kinh tế phát triển cần chủ động hơn về xây dựng phương án sản xuất kinh doanh trong tình hình mới.

Bộ Công Thương đã, đang và sẽ luôn phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, địa phương, các hiệp hội ngành hàng để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh hậu dịch COVID-19.

Phóng viên: Trước những thành tích khả quan của xuất khẩu năm 2021; trong đó góp phần không nhỏ từ lực đẩy của các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), xin Bộ trưởng cho biết Việt Nam đã tận dụng hiệu quả các FTA ra sao trong bối cảnh đại dịch để thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu?

Đóng góp tích cực cho thành tích xuất nhập khẩu có nguyên nhân là các FTA thế hệ mới như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) hay Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Vương quốc Anh (UKVFTA) đang được thực thi một cách toàn diện và hiệu quả. Vậy nên kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường này đều đạt mức tăng trưởng cao bất chấp đại dịch.

Hơn nữa, với việc chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, Hiệp định EVFTA đã tạo cú hích rất lớn cho xuất khẩu của Việt Nam, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu.

Không chỉ đạt được giá trị thương mại xuất nhập khẩu hai chiều, hoạt động thu hút đầu tư của Việt Nam - EU cũng đã đạt được những kết quả khả quan.

Đặc biệt, các FTA thế hệ mới đã cụ thể hoá định hướng, đa dạng hoá thị trường cho hàng hoá xuất khẩu Việt Nam. Qua đó, hàng hóa Việt Nam đã tiếp tục khai thác các thị trường truyền thống và mở rộng tìm kiếm, phát triển thêm nhiều thị trường mới.

Phóng viên: Năm 2022 được coi là thời điểm quan trọng khi Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) chính thức có hiệu lực. Vậy, Bộ trưởng muốn gửi thông điệp gì tới cộng đồng doanh nghiệp để tận dụng  những cơ hội từ Hiệp định RCEP nói riêng và các FTA nói chung một cách tốt nhất?

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Hiệp định RCEP được 10 quốc gia thành viên ASEAN và 5 đối tác của ASEAN là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand ký kết vào ngày 15/11/2020 bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 do Việt Nam làm Chủ tịch.

Việc Hiệp định RCEP có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 sẽ kết nối 4 Hiệp định Thương mại tự do mà ASEAN đã ký kết với từng đối tác trước đây, tạo thành 1 khu vực thương mại tự do mới hơn; trong đó áp dụng 1 quy tắc xuất xứ và các quy định tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư.

Điều này giúp phát triển các chuỗi cung ứng khu vực, mở ra thị trường xuất khẩu ổn định, lâu dài cho Việt Nam cũng như tạo cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài, góp phần phục hồi kinh tế sau dịch COVID-19.

Tuy nhiên, để có thể tận dụng hiệu quả những lợi ích mà các hiệp định này đem lại, các doanh nghiệp, hiệp hội cần chủ động tìm hiểu thông tin, nghiên cứu kỹ về các FTA để nắm vững cam kết của Việt Nam và đối tác trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, tiến tới tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực.

Các doanh nghiệp muốn đi nhanh, đi xa thì điều kiện tiên quyết vẫn phải là sự nỗ lực tự đổi mới sáng tạo, chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế để phát triển và nắm bắt cơ hội trong bối cảnh mới.

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam sớm tiếp cận và khai thác tối ưu những thuận lợi mà các FTA Việt Nam tham gia mang lại, Bộ Công Thương đang xây dựng Kế hoạch thực hiện Hiệp định RCEP.

Đồng thời, Bộ Công Thương còn đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến thông tin về các cam kết của FTA đến các đơn vị, tổ chức có liên quan và các doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết sẽ tiếp tục triển khai chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 128/NQ-CP nhằm bảo đảm tối đa lưu thông hàng hóa, lao động trở lại đáp ứng phục hồi các hoạt động sản xuất sau dịch bệnh. Ảnh: BCT

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Tới đây, Bộ Công Thương tiếp tục triển khai chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” và các hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải nhằm bảo đảm tối đa lưu thông hàng hóa, lao động trở lại đáp ứng phục hồi các hoạt động sản xuất sau dịch bệnh.

Cùng với đó, bảo đảm cung ứng đầy đủ nguyên vật liệu, năng lượng để đáp ứng yêu cầu phục hồi sản xuất, kinh doanh và phát triển kinh tế - xã hội; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án công nghiệp quan trọng; hỗ trợ tối đa các nhà máy duy trì và khôi phục sản xuất để giữ đơn hàng, chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, Bộ Công Thương sẽ đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư công lớn, nhất là các dự án về năng lượng, hạ tầng phát triển ngành nhằm thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng, giao thương của nền kinh tế cũng như phát triển thị trường cho một số ngành chủ lực.

Đặc biệt, Bộ cũng tập trung vào các giải pháp của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, người dân; theo dõi diễn biến dịch bệnh COVID-19 và trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia để tham mưu Chính phủ các giải pháp điều hành ứng phó với các yếu tố bất lợi.

Hơn nữa, Bộ Công Thương sẽ thực hiện các Hiệp định Thương mại tự do, nhất là các FTA thế hệ mới nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp tận dụng tối đa cơ hội và hạn chế thách thức.

Để thích ứng với tình hình mới, Bộ Công Thương tiếp tục tổ chức các chương trình giao thương, xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu cả trong và ngoài nước trên môi trường trực tuyến và dựa trên những nền tảng mới; phối hợp với bộ, ngành chức năng thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, giảm các chi phí khai thác hạ tầng vận tải nhằm hỗ trợ hoạt động thương mại, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Tới đây, Bộ Công Thương sẽ tập trung triển khai các thủ tục hành chính về lĩnh vực xuất nhập khẩu theo Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN; tăng cường dự báo tình hình thị trường, chính sách, tập quán buôn bán…giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh và thâm nhập thị trường hiệu quả.

Bộ triển khai Chiến lược phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng như theo dõi sát diễn biến tình hình thị trường, kịp thời ứng phó khi thị trường có biến động bất thường, nhất là mặt hàng nông sản, thực phẩm thiết yếu.

Đáng lưu ý, nhằm bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương cũng sẽ xây dựng kịp thời các kế hoạch, phương án cụ thể về kiểm tra kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính với hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng hóa không bảo đảm an toàn thực phẩm và nhất là các vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử, xuất xứ hàng hóa.

Bộ còn chỉ đạo tăng cường kiểm tra việc niêm yết giá, bán hàng theo giá niêm yết, chống đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý trong các dịp lễ tết hoặc dịch bệnh.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!