Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết chuẩn phong tục mỗi miền
Mâm ngũ quả là nét văn hóa truyền thống mỗi dịp Tết đến. Bày mâm ngũ quả đẹp sẽ giúp gia chủ thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, đồng thời mâm ngũ quả này sẽ đem may mắn, tài lộc đến cho gia đình. Trước thềm Xuân Mậu Tuất, hãy cùng tìm hiểu về cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của người Việt Nam.
Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết
Mỗi dịp Tết đến xuân về, trên bàn thờ của mọi gia đình người Việt đều bày mâm ngũ quả cúng tổ tiên. Ngũ quả - thể hiện cho 5 vị Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ.Nếu căn cứ theo màu sắc trong triết lý phương Đông thì mâmngũ quảphải có 5 loại quả với 5 màu khác nhau.
Ngoài ra, ngũ quả còn được xem như biểu tượng cho thành quả sau một năm lao động miệt mài của những người nông dân. Những sản vật kết tinh từ mồ hôi, công sức của những người dân lao động chắt chiu qua những vụ mùa. Để đến khi xuân sang nắng ấm, lựa dịp tốt lành mà thành kính dâng lên ông bà tổ tiên.Mâm ngũ quả ngày Tết mang một ý nghĩa chung sâu sắc, thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành cho một năm mới sắp tới. Mỗi loại quả được lựa chọn để sắp xếp trong mâm ngũ quả đều mang những ý nghĩa riêng nhất định.Gọi là ngũ quả nhưng thật ra, việc lựa chọn và bày biện những loại quả gì trên mâm tùy thuộc vào từng địa phương với những đặc thù về khí hậu, sản vật và quan niệm văn hóa riêng. Từ đó, người ta chọn ra những loại quả mang ý nghĩa tâm linh, tinh thần để “thiết kế” nên mâm ngũ quả.Cùng điểm qua cách bày mâm ngũ quả ngày Tết ở 3 miền đất nước.
Cách bày mâm ngũ quả miền Bắc
Ở miền Bắc, trên mâm ngũ quả thường có 5 loại quả: Chuối xanh, bưởi, đào, hồng, quýt.
Chuối xanh: Đối với người miền Bắc, mâm ngũ quả không thể thiếu chuối xanh. Đây là loại quả chiếm vị trí quan trọng trong cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết. Chuối gần gũi với người dân Việt, đặc biệt với người dân miền Bắc, tượng trưng cho bàn tay ngửa lên, bao bọc đem đến sự bình an, đa phúc lộc. Màu xanh của chuối biểu tượng cho mùa xuân, sự tinh túy của đất trời, mang ý nghĩa che chở, bảo vệ.Phật thủ hoặc bưởi: Có gia đình chọn bưởi hoặc phật thủ để bày mâm ngũ quả. Loại quả này dùng để đặt ở giữa mâm ngũ quả. Cả phật thủ và bưởi đều mang ý nghĩa cầu mong trời phật ban lộc, ban sự may mắn bình an nhân thế.Đu đủ, sung: Đây là hai thứ quả mà mọi người luôn muốn đặt lên bàn thờ gia tiên vào những ngày Tết, với mong muốn sự sung túc, đầy đủ sẽ đến với gia đình mình và tránh được sự khó khăn, bần hàn.Cam, quýt chín, hồng, mận…: Mỗi loại quả tượng trưng cho các mùa khác nhau. Điều đó thể hiện sự mong muốn suốt năm gia đình sẽ được no đủ và hạnh phúc.Theo phong tục của người miền Bắc, cách bày mâm ngũ quả truyền thống sẽ để nải chuối xanh đặt dưới cùng, ở giữa để đỡ lấy toàn bộ các trái cây khác. Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa Xuân để đọng thành quả ngọt; nó còn có ý nghĩa che chở, bảo bọc.Thứ hai là quả Phật thủ màu vàng – tượng trưng hành thổ nên được đặt ở giữa mâm ngũ quả, trong lòng nải chuối. Phật thủ là loại quả có mười cánh múi chụm lên như 10 ngón tay nên dân gian gọi là tay Phật. Phật thủ được bày lên bàn thờ ngày Tết với niềm cầu mong được bàn tay Phật trời ban phúc lộc. Nếu không tìm được Phật thủ, có thể bày quả bưởi lên mâm ngũ quả cũng mang ý nghĩa tương tự.Tiếp theo, ba loại quả khác có các màu đỏ (ứng với mùa Hạ – hành hỏa) như ớt sừng, cam-quýt chín, trứng gà, hồng… màu trắng (ứng với mùa Thu – hành kim) như roi, đào… màu đen (ứng với mùa Đông – hành thủy) như mận, hồng xiêm… Tất cả những loại quả này được bày đan xen vào nhau lên mâm ngũ quả tạo thành hình tháp.Ngày nay nhiều gia đình miền Bắc có chọn lựa thêm nhiều loại hoa quả để bày lên mâm ngũ quả ngày Tết, kể cả quả ớt mang vị cay đắng cũng được bày lên, miễn sao mâm ngũ quả trông đẹp mắt, thể hiện mong muốn một năm mới đủ đầy, trọn vẹn và hạnh phúc. Muốn mâm ngũ quả được bày đẹp mắt, các bạn nên chọn mua thật kỹ càng để mua được hoa quả tươi ngon, không bị héo.Cách bày mâm ngũ quả miền Trung
Nơi khúc ruột miền Trung nghèo khó, đất đai vốn cằn cỗi, ít hoa trái, lại thêm thời gian Tết thường rơi vào mùa đông khắc nghiệt, và cả những hậu quả thiên tai để lại từ trước đó chưa dứt nên cây trái đặc sản địa phương rất hiếm. Người dân quê không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên.
Mặt khác, người miền Trung do chịu sự giao thoa văn hóa 2 miền Bắc - Nam nên mâm ngũ quả vẫn bày biện đủ: chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài… rất phong phú!Cách bày mâm ngũ quả miền Nam
Người miền Nam thường cầu kỳ hơn trong khâu chọn lựa hoa quả để bày mâm ngũ quả cũng gia tiên. Nếu người miền Bắc dùng chuối làm loại quả quan trọng nhất để bày lên bàn thờ, thì người miền Nam lại khác. Do cách phát âm gần giống với từ “chúi” (thể hiện sự nguy khó) nên chuối là thứ quả không bao giờ xuất hiện. Cũng bởi câu nói: “Cam làm quýt chịu” nên người Nam không bày những trái cam như người Bắc.
Mâm ngũ quả của người miền Nam thường có các loại trái: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung (theo câu: “Cầu sung vừa đủ xài”), thêm chân đế là 3 trái thơm (dứa), thể hiện sự vững vàng. Đặc biệt, mâm ngũ quả của người miền Nam không thể thiếu cặp dưa hấu ruột đỏ vỏ xanh, tượng trưng cho lòng trung nghĩa và trinh tiết của người phương Nam.Mâm ngũ quả của người miền Nam thể hiện rõ tính bình dị, dân dã và hóm hỉnh. Mỗi người một cuộc sống và mong muốn khác nhau, biết là nào là “đủ”, nhưng ai cũng chỉ cần đủ mà thôi.Cho dù ở miền nào, thì mâm ngũ quả Tết cũng là nét văn hóa truyền thống lâu đời của người Việt Nam. Nó thể hiện sinh động cho ý tưởng, triết lý – tín ngưỡng – thẩm mỹ ngày Tết. Mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết vẫn là nơi hội tụ hồn quả, hương cây của nét văn hóa dân tộc và ý nguyện cầu hòa, an, đủ mà người dân Việt Nam gửi gắm.Tin liên quan
-
Xe & Công nghệ
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết để may mắn cả năm
07:03' - 24/01/2017
Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày tết cổ truyền của người Việt Nam. Mỗi loại quả khi bày trên ban thờ đều có ý nghĩa riêng, thể hiện những ước nguyện của gia chủ trong năm mới đến.
-
Đời sống
Ý nghĩa các loại quả trên mâm ngũ quả ngày Tết
20:01' - 23/01/2017
Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam, trong đo mỗi loại quả khi bày trên ban thờ đều có ý nghĩa riêng.
-
Xe & Công nghệ
Mâm ngũ quả - nét đặc trưng của Tết Việt
19:48' - 21/01/2017
Tết đến xuân về, cùng với bánh chưng xanh, câu đối đỏ thì mâm ngũ quả là thứ không thể thiếu trên bàn thờ của mỗi gia đình người Việt.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số 2024
21:11'
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số ký Quyết định 58/QĐ-UBQGCĐS ban hành Kế hoạch hoạt động năm 2024 của Ủy ban này.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài cuối: Cần tiếp tục đánh giá để có chiến lược tốt
19:35'
Để xe buýt nhanh phát triển mạnh ở một đô thị chật chội, mật đô dân số, xe cộ rất lớn như Thủ đô thì cũng cần phải tiếp tục đánh giá khách quan, để vận dụng sáng tạo, linh hoạt.
-
Kinh tế & Xã hội
Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 20/4 - Kết quả xổ số Vietlott ngày 20 tháng 4 năm 2024
19:30'
Bnews. Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 20/4 - Kết quả xổ số Vietlott hôm nay ngày 20 tháng 4 năm 2024 - Xổ số Vietlott Power 6/55 hôm nay.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài 2: Khẳng định hiệu quả, người dùng tăng cao
19:08'
Có thể nói, thời gian qua, khi nói về tính hiệu quả của BRT thì dư luận và người dân vẫn còn thiên về sự đánh giá mang cảm tính.
-
Kinh tế & Xã hội
XSHCM 20/4. Kết quả xổ số Hồ Chí Minh hôm nay ngày 20/4/2024. XSHCM ngày 20/4. XS Sài Gòn
19:00'
Bnews. XSHCM 20/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 20/4. XSHCM Thứ Bảy. Trực tiếp KQXSHCM.Kết quả xổ số Hồ Chí Minh hôm nay ngày 20/4/2024.Kết quả xổ số Hồ Chí Minh Thứ Bảy ngày 20/4/2024. XS Sài Gòn.
-
Kinh tế & Xã hội
XSLA 20/4. Kết quả xổ số Long An hôm nay ngày 20/4/2024. SXLA ngày 20/4
19:00'
Bnews. XSLA 20/4. Kết quả xổ số hôm nay ngày 20/4. XSLA Thứ Bảy. Trực tiếp KQXSLA ngày 20/4. Kết quả xổ số Long An hôm nay ngày 20/4/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài 1: Cần phát triển theo đúng nghĩa “tuyến buýt nhanh”
18:46'
Sau 5 năm đi vào hoạt động, mặc dù mang lại nhiều hiệu quả, nhưng có lúc, có thời điểm xe buýt BRT ở Hà Nội vẫn còn nhiều “gợn sóng” dư luận nhiều chiều, buộc phải có cách nhìn tổng thể và nghiêm túc.
-
Kinh tế & Xã hội
Vụ sụt lún kho gạo ở Cần Thơ: Tạm ngưng giao thông trên kênh Thốt Nốt và đường tỉnh 921
17:41'
Liên quan đến vụ sụt lún kho gạo ở Cần Thơ, hiện Thành phố Cần Thơ đã tạm ngưng giao thông trên kênh Thốt Nốt và đường tỉnh 921.
-
Kinh tế & Xã hội
Đường sắt công bố điện thoại đường dây nóng phục vụ dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
17:13'
Cục Đường sắt Việt Nam vừa công bố điện thoại đường dây nóng dịp lễ 30/4 - 1/5, nhằm kịp thời tiếp nhận, xử lý, phản ánh về phục vụ vận tải, công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường sắt.