Cao tốc chạy trước, trạm dừng nghỉ "chậm nhịp"

Trong khi các tuyến đường cao tốc đang được đẩy nhanh tiến độ với mục tiêu đạt 3.000 km đường bộ vào cuối năm 2025, các công trình trạm dừng nghỉ dường như “chậm nhịp”. Nhiều vướng mắc về mặt bằng và thủ tục triển khai cần được tháo gỡ để bảo đảm đưa vào khai thác trạm dừng nghỉ đồng bộ với tuyến đường cao tốc.

Trên toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông có 24 trạm dừng nghỉ được đầu tư mới. Đến thời điểm này, 21 trạm đã ký hợp đồng với nhà đầu tư; còn 3 trạm đang hoàn thiện thủ tục đầu tư. Trong số 21 trạm đã ký hợp đồng, 16 trạm đang triển khai thi công; trong đó, 5 trạm đã thi công nền móng, số còn lại chủ yếu mới tập kết vật liệu, san nền. Ngoài ra, 5 trạm chưa triển khai thi công do mới ký hợp đồng hoặc chậm được bàn giao mặt bằng.

Theo đánh giá của Cục Đường bộ Việt Nam, tiến độ đầu tư trạm dừng nghỉ là yêu cầu cấp thiết nhằm phục vụ người dân và tạo điều kiện thu phí các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư. Tuy nhiên, tiến độ chung hiện còn chậm so với kế hoạch.

Một trong những nguyên nhân chính là sự thay đổi về quy mô đầu tư trạm dừng nghỉ. Trước đây, mỗi trạm chỉ có diện tích khoảng 1 ha, nhưng theo Quyết định số 938/QĐ-BGTVT ngày 31/7/2023 về việc phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, quy mô yêu cầu tăng lên từ 3 - 5 ha để đáp ứng công năng dịch vụ. Điều này khiến thủ tục điều chỉnh kéo dài, trong khi nhiều quy định mới về đất đai cũng gây khó khăn cho việc giải phóng mặt bằng tại các địa phương.

Một số dự án trạm dừng nghỉ triển khai chậm chủ yếu do vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, địa phương chậm bàn giao cho nhà đầu tư, thiếu mặt bằng sạch khiến việc hoàn thiện các hạng mục công trình bị ảnh hưởng.

Cụ thể, tại trạm dừng nghỉ Km144+560 thuộc dự án thành phần Vĩnh Hảo - Phan Thiết, đến tháng 10/2025, địa phương mới bàn giao được hơn 1,7 ha trên tổng số 10,8 ha. Tương tự, tỉnh Khánh Hòa cũng chưa bàn giao toàn bộ mặt bằng tại trạm dừng nghỉ Km33+930 (dự án Nha Trang - Cam Lâm) hay trạm Km90+900 (dự án Cam Lâm - Vĩnh Hảo), ảnh hưởng đến tiến độ thi công của các nhà đầu tư.

Mới đây, tại phiên họp thứ 21 của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã yêu cầu các địa phương như: Quảng Trị, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đồng Nai xử lý dứt điểm tồn tại, vướng mắc để bàn giao toàn bộ phần mặt bằng còn lại của các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông trong tháng 11/2025.

Việc đầu tư xây dựng trạm dừng nghỉ nhằm phục vụ nhu cầu thiết yếu của người tham gia giao thông trên tuyến cao tốc huyết mạch quốc gia. Tiến độ thi công chậm không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của nhà đầu tư mà còn tác động trực tiếp đến mục tiêu phát triển đồng bộ hạ tầng, dịch vụ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam.

Ông Nguyễn Văn Thạch, Hội An toàn giao thông Việt Nam nhấn mạnh phải xác định trạm dừng nghỉ là một công trình bảo đảm an toàn đường bộ. Vì vậy, khi xây dựng, chủ đầu tư cần triển khai đồng bộ các hạng mục thiết yếu.

“Nếu khó khăn về kinh phí, có thể ưu tiên xây dựng các hạng mục cơ bản như nhà vệ sinh, cửa hàng xăng dầu, nơi để tài xế kiểm tra xe... Những trạm dừng nghỉ ở nơi mật độ giao thông chưa cao, không có khả năng thương mại thì Nhà nước nên trực tiếp quản lý, cung cấp dịch vụ thiết yếu”, ông Thạch đề xuất.

Trao đổi với phóng viên TTXVN, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam Nguyễn Thanh Hoài cho biết: Cục Đường bộ Việt Nam cùng các Ban quản lý dự án thuộc Bộ Xây dựng đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các trạm vào cuối năm 2025. Các nhà đầu tư đang tích cực triển khai thi công trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc Bắc - Nam.

“Trước mắt, đến cuối năm 2025 sẽ hoàn thiện hệ thống đường vào ra, bãi đỗ xe, nhà vệ sinh. Đến quý I/2026 sẽ hoàn thành khu dịch vụ, kỹ thuật, ăn uống, trạm xăng, trạm sạc... bảo đảm giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả khai thác trên toàn tuyến cao tốc, đồng thời mang lại sự tiện lợi cho người tham gia giao thông,” Phó Cục trưởng Nguyễn Thanh Hoài thông tin.

Cục Đường bộ Việt Nam cũng giao Phòng Thẩm định tăng cường kiểm tra, giám sát hiện trường, kịp thời phát hiện và tháo gỡ khó khăn cho các nhà thầu; đồng thời yêu cầu các nhà đầu tư cam kết tiến độ cụ thể từng tháng, gắn trách nhiệm người đứng đầu với từng trạm dừng nghỉ.