Chậm xây dựng nhà ở xã hội tại Khu đô thị mới Hạ Đình (Hà Nội): Giải quyết thế nào?

Dự án Khu đô thị mới Hạ Đình nằm trên địa bàn xã Tân Triều, huyện Thanh Trì và phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội do Công ty cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội (Haweicco) làm chủ đầu tư. Mục tiêu của dự án là xây dựng khu đô thị mới đồng bộ về cơ sở hạ tầng kỹ thuật và cơ sở hạ tầng xã hội, giải quyết nhu cầu ở cho nhân dân Thủ đô nhằm tạo điều kiện và môi trường sống ổn định, phù hợp với quy hoạch. Tổng mức đầu tư dự án hơn 800 tỷ đồng với quy mô 74.896m2… Tuy nhiên, dự án đang triển khai chậm so với kế hoạch.

Với tổng diện tích đất thu hồi trên địa bàn xã Tân Triều là 61.985m2, Công ty cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội đã giải phóng mặt bằng được 58.723m2, diện tích chưa được giải phóng mặt bằng là 1.451m2 và phần diện tích đã giải phóng mặt bằng nhưng bị lấn chiếm là 1.921,9m2.

Mới đây, Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội đã hoàn tất việc thanh tra chủ đầu tư và tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại dự án Khu đô thị mới Hạ Đình trên phần diện tích đất thuộc xã Tân Triều, huyện Thanh Trì.

Tại thời điểm kiểm tra hiện trường dự án, mạng lưới đường giao thông, cấp điện, cấp thoát nước trong hệ thống hạ tầng khung đã được thi công xây dựng và đưa vào sử dụng; song, chủ đầu tư chưa xây dựng các công trình hạ tầng xã hội và công trình công cộng như: Một số hạng mục nhà trẻ, khu khám chữa bệnh, cây xanh, bãi đỗ xe… trên các ô đất NT và CC2; chưa thi công hết tuyến đường Hl, H2, H4 và D8 do chưa giải phóng mặt bằng...

Đáng chú ý, tại Kết luận Thanh tra số  số 31 /KL-TTr(P2) ngày 23/1/2024 của Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội chỉ rõ việc chủ đầu tư chậm triển khai xây dựng nhà ở xã hội tại ô đất NO1 với diện tích 9.305m2, chiếm khoảng 23% diện tích đất ở của khu đô thị dành phục vụ nhu cầu di dân giải phóng mặt bằng của thành phố. Trong khi đó, theo tiến độ yêu cầu của UBND thành phố, chủ đầu tư phải khởi công xây dựng nhà ở xã hội từ quý IV/2022 để đưa vào khai thác, sử dụng vào quý IV/2024. Trách nhiệm này thuộc về liên danh nhà đầu tư: Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC - Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên, Công ty cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội, Công ty cổ phần Xây dựng và Phát triển nhà DAC Hà Nội.

Theo Kết luận Thanh tra, để giải quyết vướng mắc về giải phóng mặt bằng của dự án, UBND thành phố Hà Nội đã có Văn bản số 8225/VP-ĐT ngày 30/8/2017 cho phép chủ đầu tư được ưu tiên xem xét mua nhà tại ô đất NO1 (thuộc quỹ đất 20% Khu đô thị mới Hạ Đình) để tổ chức tái định cư cho các hộ dân phải di chuyển trong phạm vi dự án.

Tuy nhiên, do dự án nhà ở xã hội tại ô đất NO1 chưa được triển khai theo chỉ đạo của UBND thành phố nên Công ty cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội không thể tự bố trí được quỹ nhà tái định cư để đáp ứng tiến độ giải phóng mặt bằng dự án. Công ty đã có các văn bản đề nghị UBND huyện Thanh Trì, UBND quận Thanh Xuân báo cáo Sở Xây dựng Hà Nội hướng dẫn bố trí quỹ nhà tái định cư của thành phố để thực hiện giải phóng mặt bằng dự án trong giai đoạn tiếp theo. Tuy nhiên, tại Văn bản số 9962/VP-TNMT ngày 30/8/2023, UBND thành phố Hà Nội không chấp thuận báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội về việc bố trí tái định cư bằng căn hộ chung cư đối với các hộ thuộc địa bàn quận Thanh Xuân và bằng đất ở đối với các hộ thuộc địa bàn huyện Thanh Trì.

Tại cuộc làm việc ngày 25/01/2024, đại diện Tổng Công ty đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC - Công ty TNHH một thành viên cho biết, hiện nay, chủ đầu tư đang thực hiện các thủ tục dự án xây dựng nhà ở xã hội tại dự án như: Lựa chọn đơn vị lập thiết kế bản vẽ thi công và dự toán, nhà thầu tư vấn giám sát, thẩm tra, xin cấp phép xây dựng. Dự kiến, quý III/2024 sẽ khởi công xây dựng công trình.

Cũng trên cơ sở kết quả kiểm tra, xác minh và kết quả giải trình, hồ sơ, tài liệu nhận được, đối chiếu quy định pháp luật, Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội kết luận một số hồ sơ, tài liệu của dự án còn chưa đầy đủ. Cụ thể, chủ đầu tư không có bản vẽ thiết kế cơ sở kèm theo Văn bản số 1294/SXD-TĐ ngày 01/3/2013. Như vậy, chủ đầu tư chưa thực hiện đúng quy định về lập và lưu trữ hồ sơ hoàn thành công trình xây dựng theo Điều 26 Nghị định 06/2021/NĐ-CP (mục II, Phụ lục VI B). Do đó, Đoàn thanh tra không có cơ sở đánh giá về sự phù hợp với thiết kế cơ sở của các hạng mục thực hiện trong giai đoạn 2004 - 2013. Việc không lưu trữ hồ sơ đầy đủ sẽ không thực hiện được công tác nghiệm thu, bàn giao hoàn thành dự án sau này.

Từ những vi phạm trên, Đoàn Thanh tra kiến nghị xử lý vi phạm hành chính đối với chủ đầu tư về hành vi lưu trữ không đầy đủ danh mục tài liệu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 21 Nghị định số 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ với số tiền 30.000.000 đồng, biện pháp khắc phục hậu quả là buộc bổ sung đầy đủ danh mục tài liệu lưu trữ.

Đoàn Thanh tra đề nghị Sở Xây dựng Hà Nội tham mưu UBND thành phố xử lý vi phạm hành chính đối với Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC - Công ty TNHH một thành viên là đại diện pháp luật của liên danh chủ đầu tư đã có hành vi chậm triển khai xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất dành phát triển nhà ở xã hội tại dự án Khu đô thị Hạ Đình theo quy định tại khoản 3 Điều 63 Nghị định 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022, với số tiền là 140.000.000 đồng. Đồng thời, yêu cầu chủ đầu tư chậm nhất trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày có quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải khởi công xây dựng nhà ở xã hội tại ô đất NO1 để có phương án tổ chức tái định cư tại chỗ cho các hộ dân.

Công ty cổ phần Xây dựng lắp máy điện nước Hà Nội tiếp tục phối hợp với UBND xã Tân Triều và UBND huyện Thanh Trì triển khai giải phóng mặt bằng; khẩn trương thực hiện trình tự thủ tục đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Kết luận Thanh tra cũng kiến nghị UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành liên quan khi chủ đầu tư đề xuất tham gia các dự án khác trên địa bàn thành phố cần đánh giá lại việc chủ đầu tư không lưu trữ hồ sơ, tài liệu theo quy định để xem xét điều kiện được tham gia.